Hộ kinh doanh cần được hỗ trợ cụ thể khi kê khai thuế bằng hóa đơn điện tử

Loay hoay vì chưa "thấu" chính sách

Chia sẻ tại Hội thảo Tham vấn kết quả khảo sát hộ kinh doanh về việc thực hiện hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức đây, chị Nguyễn Khánh Ly - đại diện hộ kinh doanh trong lĩnh vực phụ tùng ô tô cho biết: Ủng hộ việc chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế, nhưng hiện hộ kinh doanh đang rất lo lắng, một phần vì khó khăn trong tiếp cận công nghệ, nhưng lo lắng lớn nhất vẫn là khó trong tiếp cận với các chính sách của cơ quan thuế.

Khảo sát của VCCI cho thấy, hộ kinh doanh vẫn lúng túng, khó khăn trong áp dụng chính sách chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn điện tử. Ảnh minh họa

Cụ thể, hộ kinh doanh của chị Nguyễn Khánh Ly đang tồn kho tương đối nhiều về mặt số lượng, đại diện hộ kinh doanh cũng đã tham gia các hội thảo nội bộ do các hiệp hội doanh nghiệp tổ chức để tìm cách đáp ứng được với chính sách thuế mới và giải quyết được thấu đáo những tồn đọng cũ liên quan đến hàng tồn kho và công nợ trước đây.

Tuy nhiên, vẫn đang “loay hoay” vì không biết nên giải quyết thấu đáo hàng tồn kho và công nợ cũ như thế nào cho đúng với chính sách mới. “Bây giờ, hàng ngày hộ kinh doanh chúng em có 3 nhân sự chỉ loay hoay với việc xuất hóa đơn sao cho đúng, cho đủ, mà nhiều lúc vẫn lo lắng vì không biết làm thế đã đúng chưa” - chị Nguyễn Khánh Ly chia sẻ và cho rằng: Nhiều nhân viên không dám xuất hóa đơn vì có thông tin một hóa đơn sai bị phạt đến vài triệu đồng.

Mặc dù cơ quan thuế đã có hướng dẫn, tuy nhiên, chị Nguyễn Khánh Ly cho rằng, để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh thực hiện đúng chủ trương, chính sách thuế của nhà nước, cơ quan thuế và cơ quan nhà nước cần có hướng dẫn cụ thể hơn để hộ kinh doanh giải quyết dứt điểm các tồn đọng cũ. Đồng thời, giãn thời gian thực hiện để hộ kinh doanh có thời gian làm quen và thẩm thấu các chính sách, quy định mới.

Cũng gặp phải những vướng mắc trong tiếp cận với chính sách chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn điện tử, chị Lê Thanh Huyền - đại diện hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực cho thuê nhà cho biết: Kinh doanh cho thuê nhà, nên không có hàng tồn kho. "Tuy nhiên, tôi đang thắc mắc là không biết sẽ phải thực hiện sổ sách kế toán như thế nào. Bên cạnh đó, việc phải mua phần mềm quản lý hóa đơn hoặc xuất hóa đơn đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ rất khó khăn". Theo đó, chị Lê Thanh Huyền kiến nghị, cơ quan thuế áp dụng phần mềm xuất hóa đơn hiệu quả hơn, dễ thực hiện hơn để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh hoạt động.

Kết quả khảo sát nhanh về việc thực hiện hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam vừa thực hiện đối với các hộ kinh doanh trong tháng 6/2025 cũng cho kết quả, 94% hộ kinh doanh được khảo sát đã biết đến Nghị định 70/2025/NĐ-CP về về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hóa đơn điện tử, chứng từ. Tuy nhiên, theo ông Đậu Anh Tuấn – Phó Tổng thư ký, Trưởng Ban Pháp chế - VCCI: Chỉ có 11% hộ kinh doanh thực sự hiểu rõ nội dung và nghĩa vụ của mình.

Về hỗ trợ, hướng dẫn của cơ quan thuế địa phương, theo kết quả khảo sát, 51% số hộ kinh doanh cho biết, chưa được liên hệ hoặc hướng dẫn từ cơ quan thuế địa phương. Khoảng 35% cho biết có nhận được hỗ trợ, nhưng ở mức độ “còn chung chung”. Chỉ có 14% khẳng định họ nhận được hướng dẫn “rất rõ ràng” từ cơ quan thuế địa phương.

Hộ kinh doanh mong muốn nhận được những văn bản hướng dẫn từ cơ quan thuế liên quan đến ngành nghề kinh doanh mà họ đang hoạt động. Ảnh minh họa

Hướng dẫn cụ thể để thuận tiện trong thực thi

Do không hiểu rõ chính sách, dẫn đến việc hộ kinh doanh lúng túng, khó khăn trong áp dụng chính sách, nên khảo sát của VCCI cũng nêu ra một thực trạng, nhiều hộ kinh doanh đã lựa chọn giảm quy mô, hoặc đóng cửa tạm thời. Cụ thể, 63% hộ kinh doanh lựa chọn giảm quy mô, và 23% hộ kinh doanh chọn phương án tạm dừng hoạt động; 11% hộ kinh doanh cân nhắc chuyển sang hình thức khác và 3% lựa chọn phương án sẽ đóng cửa hoàn toàn.

Để tháo gỡ các vướng mắc trong việc chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn điện tử, các hộ kinh doanh đề xuất một số mong muốn chính đó là, đơn giản hóa thủ tục hành chính (59% hộ kinh doanh đề xuất), hỗ trợ tài chính như miễn, giảm thuế (57%), và tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn miễn phí (53%).

Cũng nhằm tháo gỡ những vướng mắc khi chuyển từ hình thức thuế khoán sang hóa đơn điện tử, chị Lê Thanh Huyền - đại diện hộ kinh doanh mong muốn, nhận được những thông tin chuẩn xác từ cơ quan thuế.

Cụ thể, đã đăng ký hộ kinh doanh và muốn nhận được những văn bản chỉ liên quan đến ngành nghề kinh doanh đang hoạt động và hướng dẫn kê khai thuế cụ thể với ngành nghề đang hoạt động thay vì những văn bản mang tính chung chung từ cơ quan thuế.

Trong khi đó, chị Nguyễn Khánh Ly cho rằng, đồng ý với chính sách hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán sang hình thức hóa đơn điện tử, nhưng "nếu đã áp dụng thì phải áp dụng triệt để, chứ không để tình trạng có hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử, nhưng lại có hộ kinh doanh vẫn áp dụng theo hình thức thuế khoán. Như vậy sẽ tạo ra sự thiếu công bằng, minh bạch giữa các hộ kinh doanh".

Chia sẻ với những khó khăn của hộ kinh doanh trong bối cảnh chưa phục hồi hoàn toàn do dịch Covid-19 và những diễn biến khó lường của kinh tế thế giới, ông Trần Quốc Khánh – Thường trực Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho rằng: Không chỉ linh hoạt, nhạy bén và thâm nhập sâu vào tất cả các ngõ ngách của nền kinh tế, các hộ kinh doanh còn đóng góp quan trọng vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Cũng theo ông Trần Quốc Khánh, chuyển từ thuế khoán sang hóa đơn điện tử là một chủ trương đúng đắn, nhằm tăng tính minh bạch của nền kinh tế, từ đó thúc đẩy sự công bằng và chuyển đổi số. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi cũng nên hài hòa, để tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh phát triển, yên tâm hoạt động.

Nguyễn Hòa