Hội diều làng Bá Dương Nội: từ cánh diều làng đến Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Hội thi diều làng Bá Dương Nội có lịch sử lâu đời và vẫn được người dân làng gìn giữ bao đời nay như một nét văn hóa đặc biệt của làng quê Bắc Bộ. Ảnh: Khánh Huy

Hội thi thả diều làng Bá Dương Nội diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 14 – 16/3 Âm lịch, trong đó chính hội là ngày 15/3, thời điểm bắt đầu một mùa vụ gieo trồng mới của người nông dân thời xưa.

Cánh diều làng Bá Dương Nội bao đời nay không chỉ bay cao, tiếng sáo vang xa trên mảnh đất quê hương mà còn bay xa khắp các vùng miền trên quê hương đất nước. Người làng Bá Dương Nội đã mang diều sáo truyền thống tham gia nhiều lễ hội lớn trong nước cũng như quốc tế như: Festival diều quốc tế tại Thừa Thiên Huế, Vũng Tàu; Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội; Festival diều quốc tế tổ chức tại các nước Thái Lan (2010, 2014); Trung Quốc (2012); Pháp (2012); Malaysia (2014)… được bạn bè quốc tế đánh giá cao về sự độc đáo và đậm bản sắc dân tộc của cánh diều Việt Nam.

Hội thi diều làng Bá Dương Nội có lịch sử lâu đời và vẫn được người dân làng gìn giữ bao đời nay như một nét văn hóa đặc biệt của làng quê Bắc Bộ. Lễ hội thả diều ở làng Bá Dương Nôịgắn với di tích miếu Diều thờ Thần Linh Châu Thổ. Lễ hội gồm các nghi lễ chính như: lễ phong môn giải y, dịch phục; lễ dịch phục; lễ tuyên sắc; tế chính tịch; lễ trình diều; lễ cầu phong (cầu gió) và tiến hành thả diều. Con diều nào đạt giải Nhất sẽ được mang vào miếu tế Thần Linh Châu Thổ…

Phó Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Đào Thị Hồng cho biết, đây là sự kiện quan trọng của địa phương nhằm thể hiện sự tri ân sâu sắc của thế hệ hôm nay đối với di sản văn hóa của cha ông để lại. Điều này cũng khẳng định giá trị tiêu biểu của di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Hội diều làng Bá Dương Nội.

Lễ hội đã góp phần giáo dục về đạo lý uống nước nhớ nguồn, định hướng văn hóa ứng xử của con người với tự nhiên và các mối quan hệ xã hội, hình thành nên ý thức về bảo vệ môi trường tự nhiên. Đồng thời, lễ hội là sợi dây kết nối cộng đồng trong các hoạt động sáng tạo và hưởng thụ, giao lưu văn hóa, thắt chặt tình đoàn kết tương thân tương ái; giữ gìn thuần phong, mỹ tục của địa phương.

Chủ tịch UBND xã Hồng Hà Nguyễn Mạnh Hà cho biết: "Hội thi thả diều làng Bá Dương Nội là một lễ hội đậm đà bản sắc dân tộc, đại diện cho nền văn minh lúa nước của dân tộc ta. Duy nhất ở làng Bá Dương Nội mới có hội thi thả diều truyền thống gắn với ngôi miếu thờ thần linh. Trong ngày hội có thi diều sáo, có nghi thức tế lễ thần linh Châu Thổ, các chủ diều, các nghệ nhân mang diều về trước miếu để làm lễ trình diều. Tổ trọng tài của làng kiểm tra, đủ điều kiện mới được đánh số và niêm phong diều và sáo".

Trong khuôn khổ Lễ đón nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Hội diều làng Bá Dương Nội; Bằng công nhận danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội - nghề làm diều sáo làng Bá Dương Nội, xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng còn có các hoạt động đặc sắc khác như: trang trí con đường diều sáo “Hành trình kết nối”; trưng bày triển lãm diều sáo, ảnh, thơ ca, các tác phẩm nghệ thuật có nội dung về diều sáo; diễu hành quảng bá diều sáo quanh huyện Đan Phượng bằng xe ô tô, xe máy; hội thi ẩm thực, hội thi giã bánh dày truyền thống; thi đấu cờ tướng; thi đấu bóng chuyền hơi mở rộng; thi diều thiếu niên…

Được biết, Hội diều làng Bá Dương Nội, xã Hồng Hà, huyện Đan Phượng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 372/QĐ-BVHTTDL ngày 21/2/2024; Ủy ban Nhân dân TP Hà Nội công nhận danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội - nghề làm diều sáo làng Bá, Dương Nội tại Quyết định số 2982/ QĐ-UBND ngày 7/6/2024.

Mây Hạ