Hồng Kông đối mặt áp lực dân số già như thế nào?

Đối với người về hưu Cedric Lam, tuổi già không phải là cái cớ để chậm lại. 5 tháng trước, người đàn ông 66 tuổi này đã bắt đầu chơi bắn súng airsoft, một hoạt động đòi hỏi phản xạ nhanh và sự phối hợp tay mắt. Nó cũng giúp ông có cơ hội kết bạn mới.

Lam, người quyết tâm rằng lối sống của mình sẽ không bị giới hạn bởi tuổi tác, cho biết: "Nhiều chuyên gia cho rằng nếu bạn thử một điều gì đó khác biệt và mới mẻ, nó sẽ giúp ích rất nhiều vì nó kích thích não bộ, tốt cho cơ thể và trí óc, và chúng ta sẽ không thụt lùi".

“Nếu bạn tụt hậu, mọi chuyện sẽ tệ lắm, vì vậy tôi muốn mình hữu ích hơn. Tôi muốn học những điều mới. Sau khi chúng ta nghỉ hưu, chúng ta vẫn còn một cuộc sống khác, một cuộc sống mới để tận hưởng".

Năm ngoái, Hồng Kông đã trở thành một xã hội siêu già, một cột mốc được đánh dấu bằng việc cứ 5 cư dân thì có 1 người từ 65 tuổi trở lên. Đến năm 2043, con số này dự kiến sẽ tăng gấp đôi lên gần 40% dân số, tức là 1 trong 3 người.

Sức mạnh bạc

Lam cho biết ông tin rằng nhiều người cao tuổi không phát huy hết tiềm năng của mình. “Họ có sức khỏe tốt, họ có thể làm việc, họ vẫn di chuyển được. Khi họ có sức khỏe tốt, họ nên làm nhiều hơn để duy trì hoạt động thay vì ngồi không”, ông nói.

“Ở đây tại Hồng Kông, bạn thấy rất nhiều người già chơi cờ trong công viên. Nhưng có một đám đông không làm gì ngoài việc chỉ xem họ chơi cờ. Tôi cảm thấy đó là một sự lãng phí thời gian".

Trong khi sự thay đổi nhân khẩu học đặt ra những thách thức nghiêm trọng bao gồm chi phí chăm sóc sức khỏe tăng cao, các nhà quan sát cho biết nó cũng mở ra những cơ hội bất ngờ.

Các quan chức cho biết những người từ 60 tuổi trở lên đã chi khoảng 342 tỷ đô la Hồng Kông (43,8 tỷ đô la Mỹ) vào năm ngoái, chiếm 11% GDP của thành phố.

Theo một ước tính, đến năm 2046, con số đó dự kiến sẽ tăng gấp đôi lên 700 tỷ đô la Hồng Kông khi thế hệ bạc trở thành một lực lượng kinh tế lớn hơn nữa. Hồng Kông rất muốn khai thác nền "kinh tế bạc" này - nhưng vẫn còn nhiều thách thức.

Mặc dù dân số cao tuổi ngày càng tăng, tỷ lệ việc làm của Hồng Kông đối với những người từ 65 tuổi trở lên vẫn ở mức thấp - chỉ 13,6 %, so với các nền kinh tế khác trong khu vực như Singapore, ở mức 31,7 %.

Công việc phù hợp tốt hơn

Theo các nhà quan sát, để khai thác hết tiềm năng của thị trường người cao tuổi, việc thúc đẩy tỷ lệ việc làm là điều cần thiết.

Dicky Chow, người đứng đầu bộ phận chăm sóc sức khỏe và đổi mới xã hội tại tổ chức tư vấn Our Hong Kong Foundation, cho biết: “Hầu hết họ yêu cầu hợp đồng linh hoạt hơn, chế độ làm việc linh hoạt hơn, chẳng hạn như làm việc bán thời gian, chỉ làm việc vài giờ mỗi ngày và cũng phải phù hợp với lối sống đó”.

“Vì vậy, chúng tôi tin rằng hình thức sắp xếp công việc linh hoạt này phải được áp dụng để cải thiện tỷ lệ việc làm của người cao tuổi, khai thác tiềm năng của họ và thúc đẩy nền kinh tế bạc của họ".

Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tìm kiếm công việc phù hợp bằng cách trước tiên là hiểu được các kỹ năng mà người lớn tuổi sở hữu, sau đó kết hợp các kỹ năng đó với các cơ hội việc làm phù hợp - không chỉ giới hạn họ vào các vai trò có kỹ năng thấp.

Một thách thức quan trọng khác nằm ở việc các doanh nghiệp thiếu nỗ lực có mục tiêu để khai thác tiềm năng ngày càng tăng của thị trường tiêu dùng người cao tuổi.

Jasmine Lee, đối tác quản lý tại EY Hong Kong và Macau, cho biết: “Nhiều khi, bạn có thể hiểu rằng các chủ doanh nghiệp rất muốn tập trung vào lợi nhuận trực tiếp”.

“Vì vậy, họ rất giỏi trong việc tạo ra sản phẩm và kiếm tiền từ thế hệ thiên niên kỷ hoặc thế hệ Z, từ những người trẻ tuổi hơn".

Tuy nhiên, bà lưu ý rằng các công ty cần xem xét kỹ hơn sở thích của người dân Hồng Kông, đặc biệt là người cao tuổi. Bà nói thêm: “Đối với một số tập đoàn của chúng tôi, họ thực sự phải tìm hiểu xem người dân Hồng Kông thực sự cần gì, họ muốn gì”.

Vinh Trang - CNA