Hy vọng cho năng lượng tái tạo từ Nghị quyết 70

Sự mất cân đối giữa nguồn và lưới điện là một trong những cản trở lớn cho phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam. Dù thực tế, Việt Nam hiện đứng số 1 Đông Nam Á và thuộc nhóm 20 hệ thống điện có quy mô công suất lớn nhất thế giới.

Đến nay, Việt Nam còn 172 nhà máy năng lượng tái tạo chưa được đấu nối vào lưới điện. Một số dự án đã được chấp nhận giá tạm tính, song vẫn chưa được thanh toán. Vì vậy, Nghị quyết 70 về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được kỳ vọng sẽ tháo gỡ khó khăn này.

Ông Đặng Quốc Bảo, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Trung Nam cho biết: “Chúng tôi đang gặp vướng mắc về thanh toán, quyết định giá FIT. Khoản tạm tính được EVN xác nhận và chưa thanh toán cho Trung Nam là 2.000 tỷ đồng. Chính phủ cũng đang chỉ đạo để tháo gỡ và giải ngân nguồn tiền này trong tháng 10/2025. Theo chiều hướng tích cực thì đây là giải phóng nguồn lực, tạo niềm tin rất lớn cho các doanh nghiệp trong nước”.

Nghị quyết 70 tiếp tục khẳng định ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, đặt mục tiêu năng lượng tái tạo chiếm khoảng 25-30% tổng cung năng lượng sơ cấp vào năm 2030. Không chỉ dừng ở nguồn điện, các khâu truyền tải – phân phối – bán lẻ điện cũng được khuyến khích có thêm nhiều thành phần tham gia.

TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam cho biết: “Thời gian tới đây, chúng tôi hy vọng nhiều nhà phân phối khác sẽ tham gia vào thị trường, từ đó ta có thêm nhiều gương mặt mới tham gia vào thị trường phân phối điện này”.

Bên cạnh phát huy vai trò kinh tế tư nhân, Nghị quyết 70 cũng nhấn mạnh xây dựng cơ chế thị trường điện cạnh tranh thông qua việc mở rộng cơ chế mua bán điện trực tiếp DPPA cho năng lượng tái tạo, cho phép các hộ sử dụng điện lớn tiếp cận với các nhà cung cấp điện.

Bà Mai Thị Ngọc Thủy, Giám đốc Công ty TNHH O-Door Việt Nam cho biết: “Cơ hội lớn nhất cho doanh nghiệp là có thể chuyển vai từ nhà sản xuất điện sang nhà tổ chức chuỗi giá trị sản phẩm xanh, dùng điện sạch sản xuất hydro, cung cấp năng lượng cho các ngành công nghiệp, y tế, xuất khẩu,...”.

Ông Đặng Quốc Bảo, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Trung Nam, cho biết thêm: “Hiện nay, chúng tôi đang làm việc với 20 nhà sản xuất lớn để thực hiện cung cấp điện trực tiếp. Qua đó, Tập đoàn Trung Nam sẽ cam kết tham gia vào cả ba khâu: truyền tải, nguồn và phân phối”.

Với nhiều cơ chế bứt phá như khuyến khích tư nhân tham gia vào các khâu truyền tải phân phối điện, cho phép các hộ sử dụng điện lớn được tiếp cận trực tiếp với nhà cung cấp điện, tính đủ, tính minh bạch phí truyền tải, phân phối để khuyến khích đầu tư vào lưới điện, hiều chuyên gia doanh nghiệp kỳ vọng, sự mất cân đối cố hữu trên thị trường điện sẽ được hóa giải khi Nghị quyết này đi vào cuộc sống.

Hoàng Hợp