Khám phá vùng đất Sơn Điện

Người dân xã Sơn Điện gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch.

Đến với Sơn Điện, du khách không thể bỏ qua điểm du lịch bản Ngàm. Đây là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa với đông đảo đồng bào dân tộc Thái sinh sống. Đến bản Ngàm, du khách sẽ được hòa mình vào không gian hoang sơ, thoáng đãng, nghe tiếng róc rách của những con suối; xuôi dòng sông Luồng bằng bè mảng ngắm nhìn cảnh đẹp thiên nhiên hai bên bờ sông và trải nghiệm hoạt động đánh bắt cá cùng người dân nơi đây; thưởng thức những món ăn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, như: cá nướng, cơm lam, thịt lợn hấp, gà nướng, ốc đá, xôi tím. Đặc biệt du khách còn được lưu trú trong những nếp nhà sàn truyền thống, khi màn đêm xuống được đốt lửa trại, uống rượu cần, thưởng thức các điệu xòe Thái, khặp Thái, hát múa dân ca, dân vũ đậm đà bản sắc do người dân nơi đây trình diễn.

Hiện, bản Ngàm có 76 hộ, với gần 400 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái. Những năm gần đây, được sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, cùng với sự tuyên truyền, vận động của chính quyền địa phương, một số hộ dân ở bản Ngàm đã mạnh dạn đầu tư vốn cải tạo, xây dựng nhà sàn, mua sắm trang thiết bị để phát triển du lịch cộng đồng, nâng cao thu nhập cho gia đình. Hiện nay, bản Ngàm có khoảng 20 hộ dân xây dựng cơ sở lưu trú phục vụ khách du lịch. 5 tháng đầu năm 2025, bản Ngàm đón khoảng 5.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm.

Chị Lữ Thị Nguyện, một trong những hộ dân làm du lịch ở bản Ngàm, cho biết: "Được sự quan tâm, khuyến khích của cấp ủy, chính quyền địa phương, gia đình tôi đã cải tạo, xây dựng nhà sàn, cải tạo khuôn viên xung quanh nhà để phát triển du lịch cộng đồng. Đồng thời tích cực tham gia các lớp tập huấn về nghiệp vụ du lịch, vệ sinh an toàn thực phẩm do huyện, xã tổ chức để nâng cao chất lượng phục vụ nhu cầu của khách du lịch. Hiện, gia đình có thể phục vụ 30 khách lưu trú và nhiều dịch vụ của du khách. Nhờ phát triển du lịch cộng đồng, gia đình tôi có thêm thu nhập, tạo việc làm cho một số thành viên trong gia đình".

Năm 2019, bản Ngàm được Chủ tịch UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh. Đây là điều kiện quan trọng để bản Ngàm phát triển loại hình du lịch cộng đồng, tạo việc làm, nâng cao thu nhập của người dân. Hiện nay, bản Ngàm đang được Nhà nước quan tâm xây dựng đường giao thông; hệ thống điện năng lượng mặt trời để phục vụ ngày càng tốt hơn cho du khách khi đến tham quan, trải nghiệm.

Cùng với bản Ngàm, xã Sơn Điện cũng đang tập trung nguồn lực xây dựng đường giao thông phục vụ phát triển du lịch tại bản Nhài, bản Xuân Sơn. Đồng thời tuyên truyền người dân giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống; thành lập đội văn nghệ phục vụ nhu cầu khách du lịch, giới thiệu, quảng bá về nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc nơi đây; vận động người dân tích cực tham gia các lớp tập huấn nghiệp vụ du lịch do xã tổ chức để có thêm kiến thức làm du lịch cộng đồng. Nhờ đó, số lượng khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm tại Sơn Điện ngày càng tăng.

Tuy nhiên, việc phát triển du lịch ở xã Sơn Điện vẫn còn khó khăn, bởi kết cấu hạ tầng giao thông chưa được đầu tư đồng bộ; kỹ năng làm du lịch cộng đồng của người dân nơi đây còn nhiều hạn chế; việc xử lý rác thải, nước thải chưa đảm bảo vệ sinh, môi trường; chưa tạo ra các sản phẩm đặc trưng để khách du lịch mua về làm quà cho bạn bè, người thân; lượng khách lưu trú tại các điểm du lịch còn ít... Đặc biệt, người dân thiếu vốn để xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển các dịch vụ có chất lượng để phục vụ nhu cầu của khách du lịch.

Ông Phạm Nhật Quang, Chủ tịch UBND xã Sơn Điện, cho biết: Xác định phát triển du lịch là hướng đi quan trọng tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, xã tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân phát triển du lịch cộng đồng gắn với gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa. Tăng cường quảng bá tiềm năng, thế mạnh của địa phương để thu hút các cá nhân, doanh nghiệp đầu tư các dự án du lịch ở địa phương. Tập trung mọi nguồn lực phát triển hạ tầng giao thông, tạo điều kiện thuận lợi đi lại cho du khách. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng làm du lịch cho người dân. Chỉ đạo các bản vận động người dân trồng, nuôi các loại cây, con đặc sản vừa phục vụ nhu cầu ăn uống của du khách, vừa nâng cao thu nhập cho người dân. Qua đó, thu hút đông đảo du khách đến với Sơn Điện tham quan, trải nghiệm, góp phần quảng bá nét đẹp của đất và người Quan Sơn.

Bài và ảnh: Xuân Nguyễn