Khơi dậy niềm đam mê nghệ thuật truyền thống trong giới trẻ Khmer

Nghệ nhân Thạch Tung cùng đội trống Chhay dăm chùa Bưng Tróp tập luyện diễn tấu trống Chhay dăm. Ảnh: Mỹ Xuyên

Chùa Pro Chum Đean Men Chey, xã Tân Long giờ đây đã rộn ràng tiếng nhạc và các điệu múa đậm đà bản sắc văn hóa Khmer. Đó là nhờ các thành viên trong Câu lạc bộ nhạc ngũ âm và múa Khmer chùa Pro Chum Đean Men Chey thường xuyên đến đây tập luyện các bài múa mới, để chuẩn bị trong các lễ hội. Từ 10 thành viên, đến nay, câu lạc bộ đã thu hút gần 30 thành viên.

Có dịp thưởng thức tiết mục múa do các thành viên Câu lạc bộ nhạc ngũ âm và múa Khmer chùa Pro Chum Đean Men Chey biểu diễn, chúng tôi bị cuốn hút bởi điệu múa uyển chuyển hòa quyện trong tiếng nhạc tạo không khí vui tươi, hấp dẫn. Nghệ nhân Kim Thị Sô Rya, Chủ nhiệm câu lạc bộ cho hay: “Hiện tại, câu lạc bộ chủ yếu biểu diễn phục vụ đồng bào dịp các lễ hoặc phục vụ gia đình người dân, khi họ có nhu cầu. Các thành viên múa hát những bài hát Khmer trẻ trung, hiện đại hoặc trình diễn những điệu múa truyền thống như Rom vong, Ka bách, Lăm leo, Sa ra vanh... Câu lạc bộ cũng nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của bà con phum sóc. Qua đó, thu hút được rất nhiều bạn trẻ tham gia vào câu lạc bộ”.

Em Thạch Sao Ry, ở ấp Tà Lọt, xã Tân Long chia sẻ: “Đầu năm 2024, em theo học lớp truyền dạy nhạc ngũ âm do các nghệ nhân, nhạc công Đoàn Nghệ thuật Khmer Cần Thơ hướng dẫn tận tình. Thông qua những điều được truyền dạy giúp em mở rộng thêm kiến thức chuyên sâu về nhạc ngũ âm. Em rất vui được góp một phần nhỏ của bản thân vào việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc mình. Mỗi lần biểu diễn, chúng em được đông đảo khán giả ủng hộ, thực sự cảm thấy rất hạnh phúc. Việc duy trì tham gia sinh hoạt câu lạc bộ tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, giúp các thành viên giao lưu, giải trí, trau dồi kỹ năng hát, múa”.

Từ đam mê và duy trì múa trống Chhay dăm, với sự tìm tòi và khả năng tự chế tác, hơn 45 năm qua, nghệ nhân Thạch Tung (63 tuổi), ở ấp Chông Nô, xã An Ninh được giới văn nghệ sĩ cũng như những người mộ điệu nghệ thuật diễn tấu trống Chhay dăm biết đến, yêu mến. Ông là người tích cực truyền lửa đam mê văn hóa Khmer cho thế hệ trẻ.

Nghệ nhân Thạch Tung cho biết: “Để tạo ra những âm thanh nhịp nhàng, người chơi trống Chhay dăm sử dụng đôi tay của mình, kết hợp với nhiều kỹ thuật đánh trống đặc sắc. Đội trống Chhay dăm gồm từ 6 thành viên trở lên, bên cạnh trống còn có các nhạc cụ bổ sung như cồng chiêng nhỏ, chhing (chập cheng) và đàn cò. Hiện nay, đội trống Chhay dăm chùa Bưng Tróp, xã An Ninh có 22 thành viên tham gia học và biểu diễn thường xuyên. Các thành viên thường biểu diễn trong các dịp lễ, Tết tại chùa và các sự kiện văn hóa trên địa bàn. Các em đều có niềm yêu thích nghệ thuật văn hóa truyền thống, có tinh thần đam mê học hỏi, chăm chỉ và chịu khó luyện tập. Đó là niềm vui, động lực để tôi tiếp tục hành trình giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer”.

Em Lý Thanh Sơn, ở ấp Chông Nô - thành viên trong đội trống Chhay dăm chia sẻ: “Em rất vui khi được tham gia đội trống, được học hỏi và thực hành những điệu múa cùng tiếng trống đặc trưng của dân tộc. Qua đó, em cảm nhận rằng, không chỉ đơn thuần đánh trống, mà còn biết lắng nghe và hòa nhịp cùng mọi người trong đội, mang tính đoàn kết cao, tạo nên tiếng trống vang lên đều đặn, nhịp nhàng và thu hút người xem”.

Ngoài ra, nghệ nhân Thạch Tung còn truyền dạy cách chơi nhiều loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc Khmer cho thế hệ trẻ. Trong đó, nhiều học trò của ông có thể chơi thuần thục một số nhạc cụ và cũng tham gia trình diễn, biểu diễn. Dành trọn tâm huyết gắn bó với nghệ thuật diễn tấu trống Chhay dăm của dân tộc Khmer, ông đã giúp nhiều địa phương dàn dựng, tập luyện các tiết mục tham gia dự thi tại các hội diễn nghệ thuật Khmer trong tỉnh và khu vực Nam Bộ.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ cho biết: “Hiện nay, thành phố Cần Thơ có nhiều loại hình di sản truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer được bảo tồn và phục vụ tốt các nghi thức trong ngày lễ, Tết cổ truyền... Thực hiện Dự án 6 “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”, từ năm 2023 đến nay, thành phố Cần Thơ đã đầu tư kinh phí gần 34 tỷ đồng để tổ chức các lớp bảo tồn, truyền dạy nhằm duy trì các loại hình nghệ thuật truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer. Với sự quan tâm đầu tư và sự chung tay của cộng đồng, Dự án 6 được kỳ vọng sẽ tạo ra sự thay đổi mạnh mẽ trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer. Đồng thời, phát triển du lịch gắn với văn hóa sẽ góp phần nâng cao đời sống của người dân, tạo động lực phát triển kinh tế bền vững”.

Việc thành lập và duy trì hoạt động của các câu lạc bộ múa hát Khmer không chỉ là hình thức giải trí, sinh hoạt văn hóa của cộng đồng của người Khmer, mà còn là sản phẩm để phát triển du lịch, góp phần bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa, nghệ thuật dân gian truyền thống của đồng bào Khmer.

Mỹ Xuyên