Không giới hạn tín dụng với Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao
Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, ngành Ngân hàng đang sẵn sàng và có đủ nguồn vốn để cho vay Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao.
Ngày 9/4, tại TP. Cần Thơ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Hội nghị sơ kết một năm thực hiện Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu hecta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”.

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho biết, ngành Ngân hàng sẵn sàng đáp ứng đủ vốn cho nhu cầu phát triển 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, phát thải thấp - Ảnh: Trung Chánh
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho biết, ngành Ngân hàng đã sẵn sàng và có đủ nguồn vốn để cho vay đối với Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao.
“Hiện tại, chỉ riêng hệ thống Agribank đã đảm bảo cung ứng khoảng 30.000 tỷ đồng cho vay các thành phần tham gia thực hiện Đề án. Ngân hàng Nhà nước không giới hạn hạn mức tín dụng cụ thể nào cho chương trình này mà sẵn sàng đồng hành và đảm bảo cung ứng đủ phần vốn tín dụng ưu đãi phục vụ Đề án phát triển 1 triệu hacta lúa chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp”, Phó Thống đốc nói.
Tuy nhiên, để có cơ sở cho các ngân hàng thương mại khác cùng tham gia phát triển Đề án 1 triệu hecta lúa gạo chất lượng cao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương cần sớm tổng hợp, công bố danh sách các vùng chuyên canh chất lượng cao và phát thải thấp; đồng thời thông báo đến các Ngân hàng Nhà nước khu vực và các chi nhánh ngân hàng thương mại tại Đồng bằng sông Cửu Long danh sách các liên kết, mô hình tham gia Đề án để các tổ chức tín dụng có đủ cơ sở xem xét, quyết định cho vay và giải ngân đúng đối tượng đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân tham gia Đề án.
Vấn đề nhân rộng các mô hình của Đề án này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương tập trung nghiên cứu, phân tích sâu hơn đối với từng khâu đoạn của chuỗi giá trị, nhất là các khâu đoạn từ thu mua lúa gạo nguyên liệu trong dân đến chế biến, xuất khẩu của các doanh nghiệp.
Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú nhấn mạnh, các khâu đoạn trong quá trình sản xuất ra hạt gạo, sau một năm thí điểm đã có nhiều kết quả ghi nhận tích cực, nhưng các khâu chế biến, phân phối, xuất khẩu vẫn còn nhiều tồn tại, thách thức mang tính chủ quan, chưa được cụ thể hóa làm tiền đề để đo lường hiệu quả khi nhân rộng các mô hình của Đề án và hiệu quả thực tế đối với người dân, doanh nghiệp, ngân hàng tham gia chương trình.
Theo lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hiện Bộ này đang nhanh chóng làm việc với các vụ, cục của Ngân hàng Nhà nước để xây dựng và triển khai Chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm lúa gạo chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long theo Quyết định 1490/QĐ-TTg.
Qua tổng hợp sơ bộ cho thấy, nhu cầu vốn tín dụng của các doanh nghiệp, hợp tác xã, thành viên hợp tác xã tham gia Đề án ở các địa phương đến năm 2030 là khoảng 82.989 tỷ đồng; trong đó, năm 2025 nhu cầu vốn cần 11.641 tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 cần khoảng 71.348 tỷ đồng.
Các địa phương trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long cũng đang tổng hợp và công bố danh sách các hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp đăng ký tham gia Đề án để các tổ chức tín dụng bước đầu chủ động tiếp cận khách hàng.
Thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp với Agribank triển khai xây dựng chương trình cho vay liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ và phát triển thương hiệu lúa gạo chất lượng cao, phát thải thấp trong khuôn khổ Đề án.
Quy chế này giúp tăng cường kết nối giữa ngành nông nghiệp và hệ thống ngân hàng đảm bảo dòng vốn được sử dụng hiệu quả để thúc đẩy sản xuất bền vững. Hiện nay, dự thảo Quy chế đang được hoàn thiện sau khi tiếp thu ý kiến góp ý từ Ngân hàng Nhà nước, dự kiến sẽ được hai bên ký kết trong tháng 4/2025.
Riêng đối với nguồn vốn vay nước ngoài, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã làm việc với Ngân hàng Thế giới (WB) để tiếp cận Quỹ Tài chính cac-bon chuyển đổi (TCAF). TCAF đã cam kết hợp tác với Việt Nam trong hai giai đoạn. Giai đoạn 1 sẽ ký Thỏa thuận chi trả giảm phát thải (ERPA), với mức kinh phí tùy thuộc vào đàm phán. Giai đoạn 2 sẽ ký Thỏa thuận mua bán kết quả giảm thải (MOPA) khi có sự cho phép của Luật pháp và Chính phủ. Thỏa thuận ERPA dự kiến sẽ được ký vào tháng 6/2026.
Các địa phương đăng ký trên 1 triệu hecta
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến thời điểm hiện nay, 12 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (trừ Bến Tre) đều đăng ký tham gia với tổng diện tích là 1,015 triệu hecta, trong đó có một số tỉnh đăng kí diện tích lớn như Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp, Trà Vinh.
Đề án đã triển khai 7 mô hình điểm cấp Trung ương tại 5 tỉnh Kiên Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, Đồng Tháp và Cần Thơ. Kết quả bước đầu cho thấy mô hình canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải mang lại những lợi ích rõ rệt cả về kinh tế và môi trường.
Các mô hình giúp giảm chi phí sản xuất từ 8,2% đến 24,2% nhờ giảm 30-50% lượng giống, tiết kiệm 30-70 kg phân bón/ hecta, giảm 1-4 lần phun thuốc bảo vệ thực vật và cắt giảm 30-40% lượng nước tưới.
Năng suất tăng 2,4-7,0%, giúp nâng cao thu nhập của nông dân thêm 12-50%, tương đương lợi nhuận tăng từ 4-7,6 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống.
Quan trọng hơn, mô hình đã góp phần giảm phát thải khí nhà kính, với mức giảm trung bình 2,0-12,0 tấn CO2 tương đương/ hecta. Đặc biệt, toàn bộ sản lượng lúa thu hoạch đều được các doanh nghiệp cam kết bao tiêu với giá cao hơn 200-300 đồng/kg thóc, tạo động lực mạnh mẽ cho nông dân tham gia.