Kiến tạo không gian xanh cho người dân: TP.HCM vượt khó, đạt nhiều kết quả tích cực

Chương trình Phát triển công viên và cây xanh công cộng giai đoạn 2020-2025 đã đạt được những kết quả vượt trội, thậm chí "bội thu" so với chỉ tiêu đề ra. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đáng tự hào, thành phố vẫn còn đối mặt với không ít thách thức trong việc duy trì và phát triển mảng xanh đô thị.

Kết quả vượt mong đợi

Theo báo cáo tổng kết, ba chỉ tiêu quan trọng trong chương trình đều đạt và vượt mức kế hoạch. Cụ thể, diện tích công viên công cộng đã phát triển thêm 237,51 ha, đạt 158% chỉ tiêu. Mảng xanh công cộng mở rộng thêm 54,04 ha, cao gấp 5,4 lần kế hoạch ban đầu. Đồng thời, số lượng cây xanh được trồng mới và cải tạo đạt 42.534 cây, tương đương 140% so với mục tiêu.

Bên cạnh việc mở rộng diện tích cây xanh, thành phố cũng đã hoàn thiện hệ thống các hướng dẫn và quy định kỹ thuật chuyên ngành quan trọng. Những tài liệu như hướng dẫn cắt tỉa cây xanh, lựa chọn và trồng cây xanh đường phố, sổ tay trồng và chăm sóc cây xanh đã góp phần nâng cao chất lượng công tác duy trì và phát triển mảng xanh đô thị.

Thách thức trong quá trình thực hiện

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, chương trình vẫn đối mặt với không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn là vấn đề vốn đầu tư công. Trong danh mục 75 dự án ưu tiên phát triển công viên, đến nay mới chỉ có 8 dự án được bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2020 - 2025. Điều này gây ra sự chậm trễ trong quá trình thực hiện các kế hoạch mở rộng và nâng cấp không gian xanh.

Ngoài ra, việc thu hút nguồn lực đầu tư ngoài nhà nước vào lĩnh vực công viên cây xanh cũng gặp nhiều rào cản. Theo quy định hiện hành tại Luật Đầu tư số 64/2020/QH14 và Nghị định số 59/2014/NĐ-CP, công viên cây xanh không thuộc danh mục lĩnh vực đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) hay xã hội hóa. Điều này khiến việc huy động vốn tư nhân trở nên khó khăn, trong khi ngân sách công còn hạn chế.

Hướng đi trong thời gian tới

Một trong những vấn đề cần được chú trọng là nghiên cứu chuyên sâu về cây xanh đô thị. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu cây xanh, điều chỉnh các hướng dẫn kỹ thuật và nghiên cứu về đặc điểm sinh trưởng của một số loài cây trong điều kiện thành phố là điều cần thiết. Tuy nhiên, việc triển khai các nghiên cứu này vẫn còn hạn chế do chưa có đơn vị chuyên môn tham gia tích cực, dù đã có lời kêu gọi từ các trường đại học và viện nghiên cứu.

Ngoài ra, việc khai thác và quản lý công viên hiện nay còn nhiều bất cập. Chưa có quy định rõ ràng về sử dụng và khai thác tài sản công trong công viên, dẫn đến khó khăn trong tổ chức các dịch vụ thiết yếu như bãi giữ xe, căn tin, máy bán nước tự động hay các tiện ích phục vụ người dân.

Dù còn nhiều thách thức, chương trình phát triển công viên và cây xanh công cộng của TP.HCM đã có những bước tiến quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người dân. Trong thời gian tới, thành phố cần tiếp tục tìm kiếm giải pháp tháo gỡ những vướng mắc, đẩy mạnh huy động nguồn lực và hoàn thiện hệ thống quản lý để phát triển bền vững không gian xanh đô thị.

Thạch An