Kiến tạo 'nền tảng' kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Trong bối cảnh công nghệ không ngừng biến đổi, chuyển đổi số không còn là một xu hướng nhất thời, mà đã trở thành yêu cầu tất yếu để doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, để quá trình này diễn ra hiệu quả, chuyển đổi số cần được đặt trong một hệ sinh thái bền vững, nơi hội tụ của tư duy chiến lược, quy trình chuẩn hóa và sự kết nối chặt chẽ giữa con người, công nghệ và môi trường.

Điều kiện “sống còn” để doanh nghiệp đi đường dài

Ông Phạm Văn Quân, Giám đốc Công ty công nghệ Checkee cho rằng, mặc dù Việt Nam đang nổi lên như một quốc gia mạnh về công nghệ, nhưng cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vẫn gặp không ít trở ngại. Trong đó, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao là một trong những thách thức lớn nhất.

Theo ông Quân, không ít doanh nghiệp lựa chọn giải pháp công nghệ theo cảm tính, dựa vào quảng cáo hoặc mối quan hệ, mà thiếu bước khảo sát và đánh giá toàn diện. Việc đầu tư thiếu chuẩn hóa, không có chiến lược dài hạn khiến kết quả chuyển đổi số không như mong đợi.

“Thế giới đang chuyển mình từng ngày với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, ChatGPT và nhiều công nghệ mới. Nếu không nhanh chóng thích nghi và tận dụng sức mạnh hệ sinh thái, doanh nghiệp Việt sẽ bị bỏ lại phía sau”, ông Quân cảnh báo.

Ở góc nhìn gắn với phát triển bền vững, Thạc sĩ Phạm Thị Hồng Phượng, trưởng cộng đồng Ecotech thuộc Techfest Việt Nam nhận định, một hệ sinh thái chuỗi cung ứng hiện đại phải được xây dựng trên nền tảng xanh, tức tích hợp yếu tố môi trường, kinh tế tuần hoàn và công nghệ sạch.

“Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đã xác định rõ định hướng: Chuyển từ mô hình kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn. Điều này đòi hỏi sự tích hợp của công nghệ xanh, tài chính xanh và năng lượng tái tạo trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh”, bà Phượng nhận định và cho rằng, phát triển bền vững không còn là lý thuyết, mà là điều kiện sống còn nếu doanh nghiệp muốn đi đường dài.

TP.HCM “thúc” doanh nghiệp chuyển đổi số bằng nhiều chính sách

Tại TP.HCM, trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, chính quyền đang có nhiều nỗ lực nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong cộng đồng doanh nghiệp.

Ông Trần Ninh Đông, Quyền trưởng phòng quản lý sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo thuộc Sở Khoa học và công nghệ TP.HCM cho biết, thành phố đang giao nhiệm vụ ươm tạo các sáng kiến và mô hình đổi mới sáng tạo theo tinh thần hỗ trợ của Nghị quyết 20 năm 2023, trong đó, phát triển bền vững được xác định là một trong những trọng tâm.

“Chúng tôi hướng đến việc hỗ trợ các doanh nghiệp, chuyên gia sở hữu sản phẩm thực tế hoặc ý tưởng tiềm năng bằng cách kết nối, chia sẻ và trao đổi kinh nghiệm triển khai. Mục tiêu là đưa các ý tưởng chuyển đổi số trở thành giải pháp ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn doanh nghiệp, đồng thời tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận và vận hành các giải pháp này một cách thuận lợi”, ông Đông nhấn mạnh.

Dưới góc nhìn kỹ thuật, ông Trần Ngọc Trung, đại diện Trung tâm mã số, mã vạch Quốc gia cho rằng, để chuyển đổi số thành công, điều tiên quyết là phải bắt đầu từ tư duy hệ thống.

“Khi doanh nghiệp vận hành theo chuỗi, với quy trình rõ ràng, họ sẽ xác định được điểm nghẽn để khắc phục, và khu vực nào có thể tối ưu hóa. Tư duy hệ thống cần được truyền tải từ lãnh đạo đến từng bộ phận, tạo nên một bộ máy đồng nhất. Đó là nền tảng không thể thiếu để triển khai các giải pháp số hiệu quả”, ông Trung phân tích.

Tuy nhiên, theo ông Trung, rào cản lớn nhất hiện nay chính là nhận thức. Bởi lẽ nếu doanh nghiệp chưa thay đổi tư duy, chưa thực sự hiểu bản chất của chuyển đổi số, thì việc ứng dụng và vận hành các công nghệ mới sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí thất bại.

Tổng thể, chuyển đổi số không thể diễn ra đơn lẻ. Nó đòi hỏi một hệ sinh thái đồng bộ, trong đó chính quyền đóng vai trò kiến tạo và dẫn dắt, doanh nghiệp giữ vai trò chủ động trong triển khai và nâng cao năng lực nội tại, còn các tổ chức, chuyên gia và cộng đồng giữ vai trò kết nối, hỗ trợ và lan tỏa tri thức.

Với sự đồng hành của các bên liên quan, chuyển đổi số tại Việt Nam không chỉ là cuộc đua về công nghệ, mà còn là hành trình xây dựng một nền kinh tế xanh – thông minh – bền vững cho tương lai.

Đây chính là con đường phát triển tất yếu, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, thích ứng nhanh với biến động và vững vàng hội nhập trong kỷ nguyên số.

Yến Thư