Kỳ tích giảm nghèo nhờ HTX rau màu

Nhắc đến hành trình vươn lên của ngành rau màu Cần Thơ, không thể không kể đến câu chuyện truyền cảm hứng của ông Nguyễn Văn Bi – người nông dân từng nghèo đến nỗi chỉ còn đủ tiền mua gói hạt rau muống, nay là Giám đốc HTX Rau an toàn Hòa Phát. Với tầm nhìn xa và sự kiên trì, ông đã chọn đúng "cây rau nhà nghèo" để thoát nghèo, làm giàu và dẫn dắt nhiều hộ dân khác cùng vươn lên.

Thu nhập cao từ trồng rau “nhà nghèo”

Theo tính toán của ông Tám Bi, trồng rau muống có vốn đầu tư ban đầu rất nhỏ. Với 1.000m² rau muống, mỗi vụ đầu tư khoảng 5 triệu đồng, sản lượng bình quân 2,5 tấn và giá bán trung bình 5.000 - 6.000 đồng/kg, tổng thu nhập đạt 12.500.000 đồng. Trừ chi phí, nông dân có thể thu lợi nhuận khoảng 7.500.000 đồng/vụ. Điều đặc biệt là rau muống có thể canh tác tới 10 vụ mỗi năm, đồng nghĩa với việc 1.000m² đất có thể mang lại lợi nhuận lên tới 75.000.000 đồng/năm.

Đặc biệt, HTX áp dụng phương pháp trồng và thu hoạch rau muống theo dạng cuốn chiếu nên ngày nào thành viên cũng có thu nhập.

Suốt thời gian qua, HTX Rau an toàn Hòa Phát luôn phát triển ổn định, trở thành điểm sáng trong việc liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản. Về đầu ra, HTX có từ 5-7 thương lái tự tìm đến mua, sau đó vận chuyển đi tiêu thụ ở TP. Cần Thơ và các địa phương lân cận, đảm bảo đầu ra ổn định cho các thành viên.

Nâng giá trị cây rau muống nhờ mô hình HTX.

Với hướng đi hiệu quả, HTX giải quyết việc làm cho 7-10 lao động với thu nhập 250.000 đồng/người/ngày. Nhờ đó mà cuộc sống của nhiều gia đình ổn định, cải thiện đời sống rõ rệt so với việc độc canh cây lúa hay những cây hoa màu khác, vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro về giá cả và thiên tai.

Thành công của HTX đã góp phần lan tỏa mô hình hình trồng rau muống tại địa phương khi đến nay có khoảng 70 hộ dân gắn bó với loại cây này. HTX Hòa Phát và các diện tích trồng rau muống lân cận cung cấp ra thị trường các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long khoảng 570 tấn/tháng (tương đương 18 tấn/ngày), tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 200 lao động địa phương. Đây là minh chứng rõ nét cho thấy, dù chỉ là cây rau "nhà nghèo", nhưng khi được tổ chức sản xuất bài bản thông qua mô hình HTX đã trở thành nguồn thu nhập chính, giúp bà con thoát nghèo và vươn lên làm giàu bền vững.

Lan tỏa mô hình sản xuất

Không chỉ HTX Hòa Phát, nhiều HTX trồng rau màu khác ở Cần Thơ cũng đang gặt hái những thành công đáng kể, góp phần nâng cao giá trị nông sản và mở rộng thị trường.

HTX Rau an toàn Long Tuyền là một ví dụ điển hình cho giai đoạn chuyển đổi toàn diện trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Tất cả các khâu sản xuất, từ thời vụ gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, sơ chế đóng gói sản phẩm và vận chuyển đều được kiểm soát chặt chẽ. Đặc biệt, hoạt động liên kết tiêu thụ sản phẩm của HTX đã chính thức nối kết qua kênh phân phối của các siêu thị lớn ở TP.HCM và Cần Thơ.

Với gần 20 loại rau xanh, củ, quả đa dạng đạt tiêu chuẩn an toàn, chứng nhận chuỗi vệ sinh an toàn thực phẩm, chứng nhận VietGAP, HTX Long Tuyền đảm bảo duy trì mức cung ứng thường xuyên 30 tấn rau/tháng.

Nhiều HTX đã đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật và liên kết để phát triển chuỗi giá trị rau màu.

Thay vì bán hàng qua thương lái, HTX thực hiện theo hợp đồng ký kết, xuất hóa đơn thanh toán với siêu thị 2 tuần/lần, giúp các hoạt động giao dịch, chuyển khoản thuận lợi hơn rất nhiều. Giá bán rau, củ của HTX Long Tuyền định mức cao hơn so với bán qua thương lái trước đây khoảng 2.000 đồng/kg. Nhờ đó, người trồng rau không còn lo dội chợ, rớt giá hay bị ép giá. Khi nhận thấy thành viên của HTX không có rủi ro, hiện rất nhiều hộ nông dân trồng rau bên ngoài mong muốn đăng ký làm thành viên của HTX. Đây là điều kiện thuận lợi để HTX mở rộng quy mô, đáp ứng nhu cầu về sử dụng rau an toàn trên thị trường.

Tương tự, HTX Rau an toàn Trí Vinh cũng đang phát triển mạnh mẽ. Việc liên kết các nông hộ nhỏ lẻ lại với nhau giúp HTX phát triển sản xuất quy mô lớn và được Liên minh HTX Thành phố, ngành nông nghiệp hỗ trợ chuẩn hóa sản xuất theo hướng an toàn, thực hiện xây dựng mã số vùng trồng, logo cho sản phẩm.

Ngoài ra, HTX Trí Vinh còn đặc biệt chú trọng ứng dụng công nghệ cao, đầu tư trồng rau màu trong nhà lưới kết hợp với hệ thống phun tưới tự động, ứng dụng công nghệ thông tin và mã QR để truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đưa sản phẩm lên quảng bá, tiêu thụ tại các siêu thị, sàn thương mại điện tử. Những hoạt động này giúp thành viên và người dân ổn định đầu ra và có thu nhập khá từ liên kết trồng rau màu.

Ổn định cuộc sống từ chính vườn ruộng của mình

Nhiều sản phẩm nông sản, rau màu của các HTX ở Cần Thơ giờ đây tiêu thụ mạnh tại các siêu thị, cửa hàng tiện ích, kênh thương mại điện tử và thậm chí là xuất khẩu.

Theo đánh giá chung, các loại cây rau màu thường có thu nhập cao hơn từ 2-3 lần so với trồng lúa, nhất là những vùng đất trồng lúa hay bị ngập lụt, nhiễm phèn mặn. Có thời điểm, giá một số loại rau ăn quả có giảm nhưng nhờ người dân, HTX áp dụng khoa học kỹ thuật, trồng đa dạng nhiều loại rau màu và đẩy mạnh liên kết nên nguồn thu nhìn chung vẫn đảm bảo tốt, nhất là khi một số loại rau ăn quả vẫn duy trì được mức giá cao.

Đặc biệt, các HTX đã giúp Cần Thơ hình thành được các vùng trồng rau màu tập trung, với nhiều loại rau ăn lá, rau ăn quả, rau củ, các loại nấm (nấm rơm, nấm bào ngư) và cả các loại cây công nghiệp ngắn ngày giúp mang lại hiệu quả cao.

Đồng thời, nông dân và các HTX có điều kiện liên kết, hợp tác với các đơn vị, doanh nghiệp và siêu thị để hình thành các chuỗi sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản thực phẩm an toàn, bền vững, mang lại giá trị gia tăng cao cho thành viên, người nông dân.

Theo đánh giá của Liên minh HTX TP Cần Thơ, thời gian qua, Liên minh HTX thành phố đã phối hợp với Liên minh HTX Việt Nam, các sở, ngành hữu quan và các địa phương triển khai nhiều chương trình hỗ trợ các HTX phát triển chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ; hỗ trợ HTX tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, phát triển thị trường tiêu thụ cho sản phẩm nông sản đạt chứng nhận VietGAP hay sản phẩm OCOP…

Hiện, trên địa bàn thành phố có nhiều HTX rau màu làm ăn có hiệu quả, liên kết với các doanh nghiệp, đối tác thực hiện tốt các dịch vụ đầu vào và đầu ra cho thành viên. Từ đó đã mang lại giá trị kinh tế cho thành viên và hộ liên kết, góp phần xây dựng chuỗi giá trị bền vững và thúc đẩy giảm nghèo.

Như HTX nông sản Trung Nhứt đã hợp tác với các HTX thương mại cũng như các đầu mối thu mua rau an toàn bao tiêu đầu ra nông sản cho thành viên, giúp thành viên yên tâm sản xuất vì có được thu nhập ổn định.

Hiện, HTX nông sản Trung Nhứt có khả năng cung cấp ra thị trường từ 600kg đến 1 tấn rau các loại/ngày. Riêng vào các tháng 9, 10 âm lịch cũng như các ngày lễ, Tết, nhu cầu tiêu thụ các loại rau an toàn của HTX tăng hơn 50% so với bình thường. Hoạt động của HTX mang lại nguồn thu nhập ổn định cho thành viên từ 400.000-600.000 đồng/ngày.

Với sự phát triển không ngừng của các HTX, ngành rau màu Cần Thơ đang đứng trước cơ hội lớn để không chỉ nâng cao thu nhập, giảm nghèo cho hàng ngàn hộ dân mà còn khẳng định vị thế của nông sản Việt trên thị trường. Bằng hình thức liên kết hợp tác thông qua HTX, đã có nhiều hộ gia đình ở Cần Thơ có thể ổn định cuộc sống từ chính những mảnh vườn của mình.

Trí Chiến