Lai Châu phát triển kinh tế biên mậu, tăng cường liên kết hợp tác quốc tế

Trước đây, hoạt động giao thương của bà con chủ yếu diễn ra tại các phiên chợ biên giới, trao đổi nhỏ lẻ nông sản, hàng gia dụng. Nay, với chính sách mở cửa, các doanh nghiệp trong tỉnh đã từng bước tiếp cận thị trường lớn, ký kết hợp đồng xuất khẩu nông sản, khoáng sản qua cửa khẩu Ma Lù Thàng (xã Phong Thổ). Đây là “cầu nối” quan trọng để Lai Châu giao thương hàng hóa với Trung Quốc và qua đó kết nối với thị trường khu vực. Theo thống kê của Sở Công thương, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Ma Lù Thàng giai đoạn 2021-2025 đạt trên 163 triệu USD, trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt khoảng 63 triệu USD; Kim ngạch nhập khẩu đạt khoảng 100 triệu USD. Tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn trong giai đoạn này dự kiến trên 210 tỷ đồng, gồm các khoản thuế xuất nhập khẩu, phí và lệ phí do các cơ quan chức năng thu.

Công dân làm thủ tục xuất cảnh tại cửa khẩu Ma Lù Thàng.

Ngoài ra, tỉnh quan tâm, chỉ đạo quyết liệt công tác quy hoạch, trọng tâm là Quy hoạch khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng đến năm 2045 và quy hoạch phân khu công nghiệp Mường So (xã Phong Thổ). Các quy hoạch được định hướng đồng bộ, hiện đại, gắn với phát triển kinh tế biên mậu, thương mại, dịch vụ logistics và công nghiệp chế biến kim loại, nông - lâm sản. Đến nay, cửa khẩu Ma Lù Thàng đã thu hút 49 dự án với tổng vốn đăng ký trên 6.800 tỷ đồng, chủ yếu trong các lĩnh vực: thương mại, dịch vụ, logistics, chế biến nông sản, thủy điện và công nghiệp phụ trợ. Các dự án đã tạo việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động, nâng thu nhập bình quân khu vực lên khoảng 45 triệu đồng/năm, cao hơn mức chung của huyện Phong Thổ (cũ). Kết quả này khẳng định hiệu quả công tác quy hoạch gắn với thu hút đầu tư, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội vùng biên, đồng thời, góp phần bảo đảm quốc phòng - an ninh và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế của tỉnh.

Anh Hoàng Quang Cò ở bản Sơn Bình (xã Phong Thổ) chia sẻ: Trước kia cuộc sống của gia đình tôi cũng như nhiều hộ trong bản rất khó khăn, chủ yếu trồng ngô, sau khi cán bộ xuống tuyên truyền, vận động gia đình chuyển sang trồng chuối để xuất khẩu. Có đường giao thông thuận lợi, thương nhân thu mua sản phẩm, từ bán chuối gia đình thu nhập ổn định, đầu tư mua các thiết bị máy móc phục vụ sản xuất.

Cùng với đó, tỉnh chú trọng công tác đối ngoại với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc); phối hợp chặt chẽ với huyện Kim Bình và Văn phòng Quản lý cửa khẩu Kim Thủy Hà (Trung Quốc) trong công tác quản lý cửa khẩu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thông quan giữa hai bên. Chỉ đạo Ban Quản lý Khu kinh tế ký Bản ghi nhớ hợp tác với chính quyền huyện Kim Bình (Trung Quốc) nhằm thống nhất thúc đẩy phát triển kinh tế biên mậu, tạo thuận lợi cho thông quan hàng hóa, hướng tới xây dựng cặp cửa khẩu Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà thành cửa khẩu phát triển phồn vinh, thịnh vượng. Thường xuyên trao đổi thông tin và phối hợp xử lý các vướng mắc trong hoạt động xuất, nhập khẩu, góp phần tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả khu kinh tế cửa khẩu. Hiện nay, tỉnh đang chỉ đạo Ban Quản lý Khu kinh tế phối hợp với Sở Ngoại vụ chuẩn bị các nội dung hợp tác với Ban Quản lý Khu công nghiệp Cá Cựu (Vân Nam, Trung Quốc) nhằm thiết lập cơ chế hợp tác thường xuyên, tập trung phát triển và sử dụng tài nguyên khoáng sản, thúc đẩy đầu tư, dịch vụ doanh nghiệp, mở rộng thị trường và hợp tác công nghiệp xuyên biên giới. Có cơ chế trao đổi, liên lạc chặt chẽ, lâu dài, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế biên mậu giữa hai bên...

Cán bộ hải quan hướng dẫn công dân thực hiện các quy trình tại quầy giao dịch.

Ông Vũ Huy Hòa - Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lai Châu cho biết: Bên cạnh những kết quả đạt được, việc phát triển kinh tế biên mậu, tăng cường liên kết hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu kinh tế cửa khẩu và năng lực hội nhập kinh tế còn có những hạn chế nhất định, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Kim ngạch xuất, nhập khẩu còn thấp so với các cửa khẩu trong khu vực, thu hút đầu tư thiếu các dự án lớn, động lực. Hạ tầng giao thông, logistics chưa đồng bộ, chi phí cao, chưa đáp ứng yêu cầu cạnh tranh. Các chính sách thu hút, ưu đãi đầu tư chưa đủ hấp dẫn so với các khu kinh tế cửa khẩu khác. Đây là những điểm nghẽn kéo dài qua nhiều năm gây khó khăn cho sự bứt phá của cửa khẩu Ma Lù Thàng. Vì vậy, để kinh tế biên mậu bứt phá phát triển cần khai thác lợi thế địa lý kết hợp với hạ tầng đồng bộ, chính sách linh hoạt và liên kết quốc tế sâu rộng, có như vậy Lai Châu mới trở thành trung tâm kết nối thương mại, dịch vụ, du lịch trong khu vực.

Với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế cửa khẩu biên mậu với thị trường lớn Trung Quốc; xây dựng cửa khẩu Ma Lù Thàng thành một khu kinh tế phát triển năng động, hiệu quả, có tầm quốc tế; là một cực tăng trưởng quan trọng - trung tâm phát triển kinh tế của vành đai kinh tế biên giới phía Bắc, trở thành động lực phát triển của vùng Tây Bắc. Để đạt được mục tiêu này, thời gian tới, tỉnh Lai Châu tiếp tục hoàn thiện quy hoạch và phát triển hạ tầng đồng bộ, ưu tiên các công trình giao thông kết nối với cao tốc Nội Bài - Lào Cai, kho ngoại quan, trung tâm logistics và khu công nghiệp Mường So để tạo nền tảng thu hút các dự án lớn, thúc đẩy phát triển kinh tế. Tăng cường liên kết quốc tế và liên vùng bằng cách đẩy nhanh tiến độ xây dựng cầu đường bộ đa năng Ma Lù Thàng - Kim Thủy Hà, thúc đẩy hợp tác với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), mở rộng kết nối với các tỉnh lân cận như: Lào Cai, Điện Biên, Sơn La để hình thành mạng lưới phát triển kinh tế biên mậu liên hoàn.

Có thể khẳng định, phát triển kinh tế biên mậu, tăng cường liên kết hợp tác quốc tế, nâng cao hiệu quả hoạt động khu kinh tế cửa khẩu và năng lực hội nhập kinh tế quốc tế không chỉ là nhiệm vụ kinh tế mà còn mang ý nghĩa chính trị, quốc phòng và đối ngoại chiến lược. Với quyết tâm cao của toàn Đảng bộ, sự hỗ trợ của trung ương và tinh thần đoàn kết của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, tin tưởng rằng, khu kinh tế cửa khẩu Ma Lù Thàng sẽ trở thành động lực mới của hội nhập quốc tế, góp phần đưa Lai Châu phát triển nhanh, xanh và bền vững.

Hương Ly - Ngọc Toàn