Lan tỏa văn hóa không khói thuốc tại nơi làm việc
Ngành công nghiệp Việt Nam đang ngày càng phát triển, song song với đó vấn đề sức khỏe người lao động vẫn luôn là một ưu tiên hàng đầu. Trong đó, việc xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc là một nhiệm vụ quan trọng, không chỉ vì sức khỏe mà còn vì năng suất và văn hóa doanh nghiệp.
Thay vì chỉ dừng lại ở các quy định hành chính khô khan, nhiều sáng kiến độc đáo, sáng tạo từ chính đoàn viên và người lao động đã và đang lan tỏa mạnh mẽ, góp phần tạo nên những thay đổi tích cực.
"Hộp Thư Sức Khỏe": Khi Tình Cảm Lay Động Ý Chí
Tại Công ty TNHH Viet Power (thuộc Liên đoàn lao động tỉnh Ninh Bình), mô hình mang tên “Hộp thư sức khỏe - Gửi lời thương, bỏ thuốc lá” đã ra đời, chứng minh rằng cách tiếp cận dựa trên cảm xúc có thể tạo ra những thay đổi sâu sắc hơn cả quy định nghiêm ngặt. Mỗi tuần, tại phòng sinh hoạt chung, một chiếc hộp nhỏ được đặt ra, chứa đựng những lời nhắn, bức vẽ, hay những bức ảnh đầy xúc động từ con cái gửi cha mẹ.

Đoàn viên công đoàn tham gia cuộc thi trực tuyến về phòng, chống tác hại của thuốc lá. Ảnh: CĐ
Những dòng chữ nguệch ngoạc của trẻ thơ như "Ba ơi, bỏ thuốc để con được ôm ba lâu hơn" hay "Bố ơi, thuốc lá làm con lo lắm" đã trở thành động lực mạnh mẽ, đánh thức lương tâm và ý chí của nhiều công nhân. Một công nhân đã chia sẻ đầy xúc động: "Chưa bao giờ tôi thấy mình có lỗi với con như lúc đọc bức thư nhỏ để trong hộp." Những thông điệp chân thành này đã biến lời tuyên truyền thành hành động, thôi thúc người lao động từ bỏ thói quen độc hại để giữ trọn lời hứa với gia đình.
Để hỗ trợ thêm cho mô hình này, công đoàn đơn vị đã tổ chức các buổi chia sẻ kinh nghiệm, nơi những công nhân đã cai thuốc lá thành công đứng lên kể lại câu chuyện của mình. Từ những cơn thèm thuốc vật vã đến niềm vui khi sức khỏe được cải thiện, mỗi trải nghiệm đều trở thành minh chứng sống động, truyền thêm nghị lực cho đồng nghiệp. Sự đồng hành của các bác sĩ trong các buổi tư vấn cũng cung cấp thêm kiến thức khoa học, giúp người lao động có thêm "vũ khí" để chiến thắng cơn nghiện.
Sau 6 tháng triển khai, mô hình này đã đạt được kết quả ấn tượng: số công nhân hút thuốc trong khu vực sản xuất giảm hơn 50%. Những người giữ cam kết không hút thuốc sau 3 tháng được vinh danh là "Đại sứ sức khỏe", nhận được giấy khen và những phần quà nhỏ. Sáng kiến này đã gieo mầm niềm tin: chỉ cần quyết tâm và có sự đồng hành, việc bỏ thuốc hoàn toàn nằm trong tầm tay.
"Văn phòng không khói thuốc": Giữ đầu óc sáng suốt, tỉnh táo
Không chỉ ở các xưởng sản xuất, khói thuốc cũng là một vấn đề tại môi trường văn phòng. Áp lực công việc căng thẳng đôi khi khiến thuốc lá trở thành "chỗ dựa" tinh thần sai lầm. Nhận thấy điều này, bộ phận Kế toán của một doanh nghiệp đã đưa ra sáng kiến "Văn phòng không khói thuốc - Bàn làm việc sạch, đầu óc sáng".
Ban đầu, tất cả nhân viên đã cùng nhau ký cam kết không hút thuốc trong giờ làm việc và khuôn viên văn phòng. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng làm nên thành công của sáng kiến này không phải là kỷ luật, mà là sự khích lệ và tạo động lực. Phòng hành chính thường xuyên kiểm tra định kỳ và biểu dương những cá nhân, nhóm thực hiện tốt, tạo nên một phong trào thi đua tích cực.
Một trong những điểm nhấn của sáng kiến này là việc thiết lập “Góc thư giãn không khói thuốc” - một không gian nhỏ với bàn trà thảo mộc, cây xanh và các khẩu hiệu sáng tạo như "Làm việc tỉnh táo - Không cần khói thuốc". Không gian này giúp nhân viên giảm căng thẳng, trò chuyện và thư giãn mà không cần đến điếu thuốc lá. Hơn nữa, việc đưa tiêu chí "Không hút thuốc nơi làm việc" vào đánh giá nội bộ hàng quý đã nâng cao ý thức và sự tự giác của từng cá nhân.
"Góc Xanh Không Khói Thuốc": Văn Hóa Của Sự Tự Giác
Tại bộ phận Tổng vụ - Mua bán của Công ty TNHH Viet Power, một sáng kiến khác mang tên “Góc xanh không khói thuốc” đã được triển khai, đặc biệt phù hợp với đặc thù công việc thường xuyên giao dịch và tiếp xúc với đối tác. Tại các khu vực chung, đơn vị bố trí nhiều chậu cây xanh, bảng tuyên truyền và khẩu hiệu ngắn gọn, dễ nhớ như "Làm việc sạch - Sống khỏe - Không khói thuốc". Không gian xanh mát không chỉ giúp thư giãn mà còn nhắc nhở người lao động về một lối sống lành mạnh.
Ngoài ra, đơn vị này còn tổ chức định kỳ “Tuần lễ nói không với thuốc lá”, kết hợp truyền thông qua email, video clip ngắn và bảng tin nội bộ. Những nhân viên có hành vi tốt trong việc duy trì môi trường không khói thuốc được biểu dương hàng tháng, tạo động lực thi đua tích cực.
Đặc biệt, đơn vị cũng đề xuất triển khai ứng dụng theo dõi sức khỏe điện tử gắn với chương trình “30 ngày không thuốc lá”, cho phép nhân viên ghi lại tiến độ, chia sẻ câu chuyện và động viên lẫn nhau. Nội dung phòng chống thuốc lá cũng được lồng ghép vào các khóa đào tạo định kỳ và quy chế nội bộ. Điều này đã hình thành một văn hóa mới: “văn hóa nhắc nhau lịch sự” khi phát hiện hành vi hút thuốc sai quy định, nơi mỗi người đều có trách nhiệm với sức khỏe của chính mình và cộng đồng.
Những mô hình sáng tạo từ chính người lao động đã chứng minh rằng, việc xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc không phải là một khẩu hiệu xa vời. Dù là một thói quen ăn sâu, nhưng với sự đồng hành của tập thể và những sáng kiến chạm đến cảm xúc, hành trình bỏ thuốc lá hoàn toàn khả thi.
Thành công của những mô hình như "Hộp thư sức khỏe" hay "Văn phòng không khói thuốc" không chỉ được thể hiện qua những con số ấn tượng (giảm hơn 50% số ca hút thuốc tại một số khu vực) mà còn qua những câu chuyện nhân văn: một người cha giữ lời hứa với con, một nhân viên kế toán từ bỏ thuốc nhờ sự khích lệ của đồng nghiệp.