Lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp để thực hiện Nghị quyết 68 thành công
Để đạt mục tiêu cụ thể mà Nghị quyết 68 đã đề ra, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho rằng doanh nghiệp tư nhân không nên chỉ dừng ở phát triển kinh doanh, tìm kiếm lợi nhuận mà còn cần xây dựng bản sắc riêng để khẳng định thương hiệu Việt trên trường quốc tế.
Sau gần 40 năm đổi mới, khu vực kinh tế tư nhân của Việt Nam đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ chỗ còn khiêm tốn, đến nay khu vực này đã vươn lên mạnh mẽ, với hơn 940.000 doanh nghiệp (DN) và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước và sử dụng tới 82% tổng số lao động xã hội.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy kinh tế tư nhân vẫn đang gặp nhiều thách thức lớn. Trước yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW (Nghị quyết 68) về phát triển kinh tế tư nhân, do Tổng Bí thư Tô Lâm ký. Đặc biệt, Nghị quyết 68 kỳ vọng sẽ có ít nhất 20 DN tư nhân đủ năng lực tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.
Pháp Luật TP.HCM đã có buổi trao đổi với ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) (ảnh), về vấn đề này.
Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).
Đột phá vô cùng lớn
. Phóng viên: Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Ông đánh giá như thế nào về nghị quyết này?
+ Ông Phạm Tấn Công: Nghị quyết 68 về kinh tế tư nhân vừa được Bộ Chính trị ban hành có thể coi là sự đột phá vô cùng lớn và đây là điều mà cộng đồng DN trông đợi và kỳ vọng bấy lâu nay. Nghị quyết 68 cũng là một cú hích, truyền cảm hứng cho doanh nhân, DN và cho toàn xã hội để tất cả cùng đồng lòng huy động toàn bộ nguồn lực vào sự phát triển của nền kinh tế.
Bên cạnh đổi mới tư duy, Nghị quyết 68 cũng đặc biệt chú trọng đến hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. Từ đó tạo thuận lợi để người dân và DN tích cực đưa dòng vốn, nguồn lực của mình vào phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra sự tăng tốc phát triển kinh tế hai con số của Việt Nam trong những năm tới.
DN luôn có khát vọng phát triển nhưng thời gian vừa qua, chúng ta thấy đâu đó có sự chững lại kể cả dòng vốn đầu tư của các DN, cũng như vốn đầu tư từ người dân. Chưa bao giờ chúng ta thấy tiền gửi tiết kiệm cao như vậy, người dân cũng mua vàng, mua đô la, mua bất động sản nhiều như vậy… Và chính Nghị quyết 68 sẽ là chính sách, cơ chế gỡ những nút thắt này.
Trước đây, sức dân đi vào nền kinh tế đã mạnh mẽ rồi nhưng sau khi Nghị quyết 68 được ban hành, tôi tin sức dân sẽ thực sự đi vào nền kinh tế một cách mạnh mẽ hơn nữa.
Các doanh nghiệp tham gia Hội chợ hàng Việt Nam tiêu biểu xuất khẩu 2025. Ảnh: QH
. Theo ông, đâu là điểm đáng chú ý, đột phá nhất tại Nghị quyết 68 vừa ban hành?
+ Điểm lớn và đáng chú ý nhất của Nghị quyết 68 được Bộ Chính trị ban hành là chúng ta đã chính thức công nhận và đặt vị thế vai trò của kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.
Đây là sự thừa nhận và truyền cảm hứng cho DN tư nhân. Cộng với đó, nghị quyết đã có những cơ chế để tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển với những cải cách mạnh mẽ từ môi trường kinh doanh, cơ chế tạo nguồn vốn, huy động nguồn lực, phát triển nguồn nhân lực cho DN.
Đặc biệt, trước đó Nghị quyết 41 của Bộ Chính trị về phát huy phát triển doanh nhân Việt Nam trong giai đoạn mới, đã đặt ra yêu cầu đảm bảo môi trường kinh doanh an toàn cho doanh nhân, DN phát triển, không hình sự hóa các hoạt động kinh tế bình thường. Thực ra, chúng ta không hình sự hóa, chỉ có điều là luật pháp, khuôn khổ pháp lý mà chúng ta xây dựng khá khắt khe, có thể vi phạm chỉ 10 triệu đồng hay 50 triệu đồng cũng đã là vi phạm luật hình sự và sẽ bị xử lý hình sự.
Để huy động được sức dân cho sự phát triển của các DN tư nhân thì môi trường kinh doanh an toàn minh bạch và công bằng là điều kiện tiên quyết. Do đó, tôi cho rằng khi Nghị quyết 68 được ban hành và đi vào cuộc sống sẽ tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, để người dân và DN tích cực đưa dòng vốn, nguồn lực của mình phát triển kinh tế, tăng tốc để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong những năm tới.
Nhưng giờ, với chủ trương mới của Nghị quyết 68, không hình sự hóa các hoạt động kinh tế bình thường, chính là một điểm đột phá. Đây là một động thái cho thấy chúng ta đã cụ thể hóa các quan điểm của Đảng là ưu tiên xử lý các giao dịch kinh tế, các giao dịch dân sự bằng các biện pháp dân sự. Và nghị quyết cũng đề cập rất sâu vào vấn đề này để làm sao giúp doanh nhân, DN hào hứng, cảm thấy an tâm, an toàn cho bản thân và cho DN.
Cùng với đó, những giải pháp đưa ra trong Nghị quyết 68 rất tổng thể và toàn diện. Vì vậy, tôi tin rằng Nghị quyết 68 sẽ là một “cú hích rất lớn”, truyền cảm hứng và khơi thông dòng chảy nguồn lực từ nhân dân, từ xã hội. Từ đó giúp nền kinh tế nước ta tăng tốc phát triển trong giai đoạn sắp tới.
Nhận thức của từng cán bộ cũng phải thay đổi
. Với những mục tiêu cụ thể mà Nghị quyết 68 đã đề ra như phấn đấu có 20 DN tư nhân lớn tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, theo ông, cần làm gì để đạt được mục tiêu này?
+ Đảng và Chính phủ đã đặt kinh tế tư nhân vào vị trí trung tâm, động lực quan trọng nhất, đấy là kỳ vọng của Nhà nước. Do đó, trách nhiệm của kinh tế tư nhân và các DN tư nhân bây giờ là làm sao khẳng định được kinh tế tư nhân chính là động lực lớn nhất của nền kinh tế.
Tôi cho rằng các DN tư nhân cần nhanh, nhạy bén hơn nữa và phải nâng cao tinh thần trách nhiệm đối với công việc kinh doanh, trách nhiệm với dòng vốn đã bỏ ra. Có như vậy thì kinh tế tư nhân sẽ đảm đương được vai trò đó. Và nền kinh tế của Việt Nam sẽ trở nên hiệu quả hơn, các tiến bộ về khoa học - công nghệ sẽ được áp dụng một cách nhanh chóng hơn. Từ đó, sức cạnh tranh của từng DN, sức cạnh tranh của nền kinh tế cũng được nâng lên.
Đặc biệt, câu chuyện mới đây chúng ta hay đề cập đến là đạo đức và văn hóa kinh doanh. Với một nền kinh tế phát triển và hội nhập mới, tôi cho rằng giới doanh nhân, DN phải có bản sắc riêng.
Những năm qua, chúng ta tập trung vào công việc phát triển kinh doanh, tìm kiếm lợi nhuận nhưng giai đoạn tới là giai đoạn các DN tư nhân phải khẳng định bản sắc của mình, thông qua việc tạo dựng, xây dựng đạo đức văn hóa kinh doanh quốc gia Việt Nam.
Mỗi DN cần có bản sắc riêng của DN mình và hợp nhất với bản sắc kinh doanh quốc gia. Để từ đó, chúng ta có uy tín và hấp dẫn bạn bè quốc tế, nâng tầm Việt Nam trên trường quốc tế. Tất nhiên, để đạt mục tiêu có 20 DN tư nhân lớn tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu thì không thể thiếu sự hỗ trợ về cơ chế, vốn... từ Nhà nước.
Nghị quyết 68 đã có những cơ chế để tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển. Ảnh: QUANG HUY
. Vậy dưới góc độ đại diện cộng đồng DN, thời gian tới VCCI sẽ có những giải pháp, hành động gì để cụ thể hóa các nội dung được nêu tại Nghị quyết 68, thưa ông?
+ Lệnh “thông đường, mở cửa” đã có nhưng theo tôi chưa thể nói đường đã mở và cửa đã thông. Bởi vì khâu khó nhất ở các nước cũng như ở Việt Nam là khâu tổ chức thực hiện. Chủ trương có rồi, vậy bây giờ phải tổ chức thực hiện làm sao?
Theo tôi, vai trò của hệ thống chính trị cũng như sự vào cuộc mạnh mẽ của hệ thống chính trị là rất lớn. Cùng với đó, nhận thức của từng cán bộ cũng phải thay đổi để thực hiện chủ trương lớn của Đảng.
Từ việc có thể chế hóa, người cán bộ thực hiện như thế nào cũng phải thay đổi. Câu chuyện thực ra cũng chỉ dừng lại ở việc tương tác giữa con người với con người. Ở đây vai trò của các hiệp hội, cộng đồng DN như VCCI là rất quan trọng, bởi đây sẽ là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với cộng đồng DN.
Sắp tới, VCCI và các hiệp hội DN sẽ tích cực phản ánh những ý kiến của doanh nhân, DN trong việc thực hiện Nghị quyết 68. Từ đó, chúng tôi tin tưởng và kỳ vọng Đảng, Nhà nước với một quyết tâm rất cao về phát triển kinh tế cũng sẽ quyết tâm đưa Nghị quyết 68 đi vào cuộc sống một cách thực chất, thông qua việc lắng nghe ý kiến của người dân và DN.
Chúng ta đã lấy người dân, DN làm chủ thể, làm trung tâm thì chúng ta nên lắng nghe ý kiến các chủ thể này, để từ đó kịp thời điều chỉnh và tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết 68 và các chủ trương lớn của Đảng một cách thành công.
. Xin cám ơn ông.
Thể chế sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh của Việt Nam
Tôi cho rằng định hướng hiện nay của Đảng là tập trung tháo gỡ vướng mắc và cách tiếp cận hiện tại, thời gian tới thì thể chế sẽ không phải là cản trở nữa. Mà thể chế sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh của Việt Nam, đây rõ ràng là cách tiếp cận rất tham vọng và phù hợp trong bối cảnh hiện nay.
Bởi suy cho cùng thì các quy định pháp luật cũng là do chúng ta đặt ra, cho nên các quy định pháp luật phải theo hướng không tạo ra rào cản để đi tháo gỡ, mà phải xây dựng những quy định pháp luật bền vững, là bệ đỡ, tạo thuận lợi cho DN trong việc cạnh tranh với các nước trong khu vực.
Ông ĐẬU ANH TUẤN
Có thể thấy những chính sách đã được ban hành như Nghị quyết 57, Nghị quyết 66, Nghị quyết 68 đều theo hướng chính sách mang tính chất hỗ trợ. Chẳng hạn như hỗ trợ DN để phát triển khoa học công nghệ, hỗ trợ DN để tiếp cận vốn…
Nghĩa là cách tiếp cận hiện nay là rất chủ động, rõ ràng là chúng ta đang chuyển đổi tư thế theo hướng chỉ lấy những khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đi tháo gỡ sang việc thiết lập những khung khổ pháp lý tốt, thuận lợi, ưu việt, tạo ra lợi thế cạnh tranh cho Việt Nam.
Và theo tôi, hiện nay, khoảng cách từ nghị quyết đến chính sách cụ thể diễn ra rất nhanh. Cho nên để phát triển DN cần phản ứng chính sách thật nhanh, đây cũng là điều khác biệt trong việc thực hiện chính sách so với giai đoạn trước.
Ông ĐẬU ANH TUẤN, Phó Tổng thư ký, Trưởng ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)
TS MẠC QUỐC ANH, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa Hà Nội (Hanoisme):
DN cần nâng cao những trách nhiệm mới
Nghị quyết 68 chính là bước ngoặt chính sách đầu tiên sau gần bảy năm, kể từ khi Nghị quyết 10/2017 về kinh tế tư nhân được ban hành. Thế nhưng lần này Bộ Chính trị nâng khu vực tư nhân lên vị thế “động lực quan trọng nhất của nền kinh tế”, một cụm từ rất giàu tính khẳng định.
Để đạt những mục tiêu cụ thể trong phát triển kinh tế tư nhân như có ít nhất 20 DN lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, theo tôi, trong giai đoạn 2025-2026, chính là năm hành chính điện tử và cũng là năm chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (chuẩn IFRS).
Cụ thể, trong giai đoạn này, chúng ta cần phải thành lập trung tâm hỗ trợ số hóa hồ sơ DN, đồng hành cùng cục thuế trong thí điểm e-invoice (hóa đơn điện tử) nâng cao.
Đồng thời thực hiện chuỗi 12 hội thảo IFRS cho DN nhỏ và vừa, ký kết với ba ngân hàng thương mại mở gói tín dụng ưu đãi cho DN đã kiểm toán minh bạch.
Giai đoạn 2026-2028 là giai đoạn của Quỹ đổi mới và xanh hóa chuỗi giá trị. Trong giai đoạn này, cần phải góp vốn cùng TP lập quỹ 1.000 tỉ đồng tài trợ chuyển đổi xanh - số. Đồng thời, kết nối 500 DN công nghiệp hỗ trợ vào chuỗi của Samsung, Foxconn, VinFast.
Đến năm 2028-2030, một trong hai giai đoạn quan trọng của Nghị quyết 68, đây cũng là giai đoạn bứt phá top 3 ASEAN. Để làm được điều này cần phải hợp tác đại học mở Viện Công nghệ số và tuần hoàn, đào tạo 10.000 kỹ sư số. Tổ chức Diễn đàn Đầu tư tư nhân ASEAN hằng năm tại Hà Nội.
Muốn xứng đáng là “động lực quan trọng nhất”, mỗi DN phải sớm hành động, minh bạch, liên kết và đổi mới không ngừng. Đặc biệt, DN cần nâng cao những trách nhiệm mới.
Điển hình là trách nhiệm tuân thủ và minh bạch về thuế, lao động và môi trường. Ngoài ra, DN tư nhân cần hệ thống hóa chuẩn mực để nhận ưu đãi tín dụng và đấu thầu; áp dụng chuẩn báo cáo tài chính quốc tế (IFRS for SMEs); triển khai hệ thống quản trị rủi ro ESG.
Đồng thời, đầu tư cho đổi mới khoa học công nghệ, cùng với đó là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đầu tư tiết kiệm năng lượng, kinh tế tuần hoàn…
Đặc biệt, để liên kết 20 DN Việt vào chuỗi giá trị toàn cầu trước năm 2030 thì DN và các hiệp hội DN cần hình thành cụm liên kết ngành; đẩy mạnh ký các cam kết với DN FDI về linh kiện, dịch vụ phụ trợ…
Ông THÂN ĐỨC VIỆT, Tổng Giám đốc Tổng Công ty CP May 10:
Phát triển nội lực để xứng tầm là động lực quan trọng
Ông THÂN ĐỨC VIỆT
Nghị quyết 68 là một tin vui lớn với gần 2 triệu DN trên cả nước, trong đó hơn 90% là DN tư nhân. Đây là một thay đổi mang tính bước ngoặt trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, như Tổng Bí thư Tô Lâm đã từng nói.
Cụ thể, nghị quyết cũng đặt ra những thay đổi thiết thực, chẳng hạn như bảo vệ quyền sở hữu và quyền kinh doanh hợp pháp của DN, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế không có yếu tố vi phạm pháp luật.
Ngoài ra, nhờ có nghị quyết, chúng tôi còn có thể tăng cường hơn nữa trong việc thành lập chuỗi cung ứng toàn cầu. Bởi hiện nay, hơn 80% doanh thu của Công ty CP May 10 đến từ xuất khẩu và việc ban hành nghị quyết sẽ tạo thêm động lực cho DN, kể cả trong quan hệ với các khách hàng lớn.
Một điểm đáng chú ý nữa là trong Nghị quyết 68 đã đưa ra rất nhiều điều cụ thể như là việc tạo điều kiện miễn phần mềm thuế, phần mềm quản trị cho DN tư nhân nhỏ và vừa trong vòng ba năm. Đây là minh chứng cho việc Trung ương Đảng đã nhận thức rõ ràng rằng nếu muốn khu vực tư nhân trở thành động lực phát triển thì cũng cần có các chính sách hỗ trợ cụ thể.
Chúng tôi đặc biệt đánh giá cao tính cụ thể của Nghị quyết 68 thể hiện trong các con số. Với tư cách là một DN, tôi cho rằng các DN cần phải có những thay đổi lớn. Thứ nhất, thực hiện nghiêm túc tinh thần của Nghị quyết 68. Thứ hai, phát triển DN của mình để sánh vai với các DN tư nhân trong khối ASEAN và trên toàn cầu.
PGS-TS TẠ VĂN LỢI, Hiệu trưởng Trường Kinh doanh, ĐH Kinh tế quốc dân:
DN cần thay đổi về nhận thức, tư duy và quản trị
PGS-TS TẠ VĂN LỢI
Với mục tiêu cụ thể mà Nghị quyết 68 đặt ra, tôi cho rằng muốn thực hiện được phải có tính đồng bộ. Đột phá là ở chính sách, hiệu quả là ở bộ máy và linh hoạt là ở thể chế. Nếu bây giờ chúng ta không làm được điều đó thì DN vẫn sẽ gặp vướng mắc, rào cản khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đặc biệt, ngoài việc nỗ lực thì chúng ta cũng cần có những sức ép và có sự đàm phán với những tập đoàn lớn, để Việt Nam được tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Cụ thể, chúng ta cần có những thỏa thuận trong bao nhiêu năm phải chuyển giao công nghệ; phải có thỏa thuận trong việc nhận linh kiện, phụ kiện tại nội địa để từ đó chúng ta từng bước tiến vào các thị trường.
Bản thân DN Việt Nam cũng cần thay đổi rất lớn. Đặc biệt là thay đổi về nhận thức, tư duy và quản trị. Không hẳn chỉ là đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại mà còn cần thay đổi trong các phương pháp quản trị.
Tôi lấy ví dụ như với người Nhật Bản, để sản xuất ra một sản phẩm hàng hóa, chúng ta phải đảm bảo rằng người công nhân, từng vị trí việc làm phải hiểu, phải đúc kết tinh thần để làm ra một sản phẩm hoàn hảo. Chứ không chỉ dừng lại ở câu chuyện chúng ta có quản lý, có quản trị nhưng phương pháp rời rạc và mỗi người chỉ vì lợi ích của mình mà phá vỡ những cái chung. Nếu như vậy, những tập đoàn lớn ở những đất nước có yêu cầu khắt khe như Nhật Bản sẽ không đồng ý cho DN Việt Nam tham gia vào những chuỗi sản xuất.
Ngoài ra, bản thân DN cũng cần dựa vào nội lực, nội tại của DN để tạo ra động lực, động cơ phát triển cho toàn bộ lực lượng.
Vừa rồi, đồng hành cùng Nghị quyết 68 thì Việt Nam cũng đang tiến hành cải cách từ quản lý chính quyền từ nhiều cấp thành chính quyền hai cấp. Đó là một dấu hiệu cho chúng ta tạo ra một bộ máy tốt hơn, thể chế linh hoạt hơn. Nếu như chúng ta làm đồng bộ được những điều này thì cá nhân tôi hoàn toàn tin tưởng chúng ta có thể đạt được những mục tiêu cụ thể mà Nghị quyết 68 đề ra.
