Loại lá cây mọc dại ở bờ rào được chế biến thành món ăn tươi mát ai cũng thích
Từng là loại cây mọc dại bên bờ rào, nay trở thành nguyên liệu làm nên món thạch thanh mát, dân dã nhưng đầy sức hút, được nhiều người tìm mua với giá chỉ từ 10.000 đồng một cốc.
Từ một loại cây mọc hoang ven bờ rào, bờ ruộng ở các vùng quê Bắc Bộ, lá găng đã trở thành nguyên liệu đặc biệt trong ẩm thực dân gian Việt Nam. Ít ai ngờ, những chiếc lá xanh sẫm, tưởng như vô tri ấy lại ẩn chứa một “bí mật” tạo nên món thạch găng mát lạnh, thanh khiết – thức quà giản dị mà đầy quyến rũ trong những ngày hè oi ả.
Theo người dân vùng trung du Bắc Giang, Thái Nguyên, cây lá găng thuộc họ Cẩm, có thân nhỏ, lá mọc đối, màu xanh sẫm, khi vò ra có mùi thơm nhẹ. Sau khi hái, lá được rửa sạch, giã hoặc xay nhuyễn rồi lọc lấy nước. Khi để yên vài giờ, phần nước này sẽ kết dính tự nhiên, tạo thành lớp thạch mịn, dẻo, có màu xanh rêu đặc trưng mà không cần thêm phụ gia hay chất làm đông. Chính khả năng “tự đông” độc đáo ấy khiến lá găng được ví như “vàng xanh” trong ẩm thực dân gian Việt.
Món thạch găng – còn gọi là thạch sương sáo Bắc Bộ là biểu tượng của sự tinh tế trong cách ăn uống mộc mạc của người Việt. Khi ăn, thạch được cắt nhỏ, chan với nước đường phèn, thêm ít nước hoa bưởi, đôi khi rưới thêm chút nước cốt chanh hoặc thêm trân châu, tạo nên hương vị thanh mát, dịu ngọt, giúp giải nhiệt hiệu quả trong những ngày nắng nóng. Ngoài vị ngon đặc trưng, thạch găng còn có tác dụng thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa và giảm căng thẳng – một món ăn vừa dân dã vừa có lợi cho sức khỏe.
Hiện nay, lá găng và các sản phẩm từ loại cây này được bày bán khá phổ biến. Lá găng khô có giá khoảng 100.000 – 150.000 đồng/kg, trong khi bột găng (dạng nghiền sẵn) được bán với giá 200.000 – 300.000 đồng/kg. Các gói nhỏ 50g dùng làm thạch tại nhà được rao bán chỉ 10.000 đồng/gói, rất tiện cho người nội trợ. Còn với thạch găng chế biến sẵn, tại các chợ hoặc quán giải khát ở Hà Nội, Hải Dương, Bắc Giang…, giá mỗi cốc chỉ từ 10.000 – 15.000 đồng, rẻ mà vẫn giữ trọn hương vị quê.
Dù cuộc sống hiện đại ngày càng bận rộn, thạch lá găng vẫn giữ được chỗ đứng riêng trong lòng người Việt. Ở nhiều vùng quê, tiếng rao “Ai ăn thạch găng không?” vẫn vang lên mỗi trưa hè, gợi nhớ những ngày tuổi thơ bình dị.
Từ một loại lá mọc dại, lá găng đã trở thành biểu tượng của sự sáng tạo trong ẩm thực – nơi người Việt biết biến điều bình thường thành đặc sản, và tìm thấy hương vị ngọt lành ngay giữa thiên nhiên mộc mạc quanh mình.
