Lợi ích từ việc kiểm định khí thải xe máy

Mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng Quy chuẩn Việt Nam về khí thải xe máy ngay trong tháng 4-2025. Trước mắt, quy chuẩn này sẽ được áp dụng sớm tại một số tuyến phố trọng điểm của Hà Nội và TP.HCM.

Ô nhiễm từ xe máy cao hơn so với ô tô

Theo các chuyên gia, việc kiểm định khí thải xe máy thời gian đầu có thể sẽ gặp phản ứng nhưng đây là điều cấp thiết để đảm bảo môi trường.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho rằng việc kiểm soát khí thải xe máy là điều cấp thiết cần phải thực hiện. Ảnh: TN

Trao đổi với PLO, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Nguyên Hiệu trưởng Trường Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, cho biết ô nhiễm môi trường từ các phương tiện giao thông tại các TP lớn chủ yếu xuất phát từ xe máy. Vì nhiều nguyên lý khác nhau mà xe máy gây ô nhiễm cao hơn so với ô tô.

“Người dân có thể cảm nhận rõ nhất khi đứng ở ngã tư dừng đèn đỏ và có nhiều xe máy thì sẽ dễ có cảm giác cay mắt bởi lượng hơi xăng chưa đốt hết trong vùng đốt của xe máy thải ra rất nhiều. Các loại khí Nox và CO từ xe máy trầm trọng hơn so với ô tô”- ông Dũng cho hay.

PGS.TS Dũng phân tích thêm, hiện 90% xe máy không có bộ lọc khí thải còn ô tô thì bắt buộc phải có. Theo tiêu chuẩn Euro 4 trở đi, ô tô có cả bầu lọc Catalytic dùng xúc tác để trung hòa tạo thành những chất không đặc để thải ra môi trường. Do đó, xét về mặt ô nhiễm môi trường thì xe máy gây hại gấp nhiều lần so với xe ô tô.

“Trong những năm qua, Việt Nam không hạn chế xe máy, để xe máy phát triển rất nhiều, đơn giản là xe máy phù hợp với đô thị của Việt Nam, tiện lợi cho người tiêu dùng. Từ đó tạo nên hệ quả là môi trường của các TP lớn rất ô nhiễm. Vừa rồi theo thống kê, Hà Nội xếp thứ năm trên toàn thế giới về mức độ ô nhiễm, TP.HCM có đỡ hơn nhưng vẫn nằm trong tốp 20” - ông Dũng dẫn chứng.

Theo ông Dũng, vừa qua Ngân hàng Thế giới đánh giá nếu chuyển đổi xe máy xăng sang xe máy điện và giá điện rẻ thì Việt Nam mỗi năm sẽ đỡ tốn tiền nhập xăng dầu từ nước ngoài vào khoảng hơn 100 tỉ USD.

Thêm nữa, nếu hạn chế xe máy thì số lượng người bị ung thư cũng sẽ giảm đi vì ung thư xuất phát từ ăn uống và không khí ô nhiễm cũng là tác nhân. Do đó, giảm chi phí về dịch vụ y tế cũng sẽ ngang bằng với chi phí về xăng dầu.

Giải pháp để người dân an tâm

“Hiện nay nếu chúng ta chưa chuyển được xe gắn máy sang xe điện toàn bộ thì kiểm định khí thải xe máy là điều tất yếu. Đồng thời phải có chính sách khuyến khích chuyển đổi sang sử dụng xe máy điện” - PGS.TS Đỗ Văn Dũng đưa ra giải pháp.

Ông Dũng cũng cho rằng việc kiểm soát khí thải xe máy thời gian đầu có thể sẽ gặp sự phản ứng vì lợi ích của việc kiểm soát khí thải còn chưa được hiểu sâu rộng. Do đó, việc tổ chức các trạm kiểm soát khí thải phải tốt và phù hợp để không xảy ra tình trạng quá tải vào ngày cuối tuần, chen chúc sẽ ra gây ra phản cảm.

Vấn đề thứ hai là thiết bị kiểm định khí thải xe máy, máy móc như thế nào, thiết bị đo kiểm như ra sao thì phải có chuẩn hóa để tạo sự an tâm cho người dân.

Các chuyên gia cho rằng cần có chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Ảnh: TN

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Huỳnh Minh Châu - Tổng Giám đốc Yadea Hóc Môn kiến nghị cơ quan Nhà nước xem xét sớm ban hành quy chuẩn kiểm định khí thải xe máy để cải thiện chất lượng không khí và giảm ô nhiễm môi trường tại TP.HCM cũng như các thành phố lớn khác. Đồng thời, tăng cường thêm công tác tuyên truyền cho người dân về việc lợi ích của sử dụng xe điện để giảm ô nhiễm môi trường và phát thải gây hiệu ứng nhà kính.

“Sử dụng xe điện không chỉ có lợi cho môi trường mà còn giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy nền kinh tế xanh. Đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm ngày càng gia tăng, việc chuyển sang sử dụng xe điện là một bước đi quan trọng hướng tới một tương lai bền vững” - ông Châu cho hay.

Từ đó, ông Châu đề xuất cần có chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp, sản xuất và kinh doanh xe điện như giảm thuế, miễn thuế đối với xe điện, hỗ trợ vay vốn ưu đãi. Bên cạnh đó là chính sách đối với người tiêu dùng như giảm, miễn lệ phí trước bạ, phí đăng ký xe, ưu đãi lãi suất khi mua xe điện.

“Việc quy hoạch cơ sở hạ tầng trạm sạc, khuyến khích xã hội hóa trạm sạc hay thí điểm khu vực "xanh", từ đó rút kinh nghiệm để nhân rộng chuyển đổi phương tiện giao thông công cộng qua phương tiện xe điện” - ông Châu góp ý.

Ngoài ra, vị tổng giám đốc cũng kiến nghị để đảm bảo an toàn và phát triển bền vững, cần kiểm soát chặt về chất lượng xe điện. Xử lý nghiêm các xe không rõ nguồn gốc, xe kém chất lượng, hàng gian, hàng lậu... để bảo vệ an toàn cho người tiêu dùng và cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đúng quy định.

THY NHUNG