Lý do đầu tư công tăng mạnh

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, giải ngân đầu tư công đã có mức tăng ấn tượng 40% trong nửa đầu năm 2025.

Ông Michael Kokalari, Giám đốc Phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và nghiên cứu thị trường Tập đoàn VinaCapital cho biết, đầu tư công tăng mạnh đã phản ánh sự cải thiện trong thủ tục hành chính, một rào cản từng gây đình trệ giải ngân trong những năm trước.

Việt Nam đang triển khai cải cách toàn diện trong khu vực công và tư, hay còn được gọi là “Đổi Mới 2.0”.

Mục tiêu hướng đến là nhằm nâng cao tiềm năng tăng trưởng GDP thông qua đẩy mạnh vai trò của khu vực tư nhân trong nền kinh tế, tinh gọn bộ máy Chính phủ, đồng thời xử lý các điểm nghẽn làm giảm hiệu quả kinh tế.

Trên thực tế, giải ngân đầu tư công ghi nhận tăng trưởng giảm trong năm 2024 và tăng trở lại trong quý II-2025, được thúc đẩy bởi hai yếu tố chính: nhận thức cao hơn về việc đẩy nhanh giải ngân đầu tư công và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền về địa phương nhằm rút ngắn quy trình và trực tiếp thực thi các dự án trọng điểm.

Bên cạnh tính cấp bách gia tăng, các cải cách pháp lý trao quyền nhiều hơn cho cấp địa phương trong việc triển khai các dự án công.

Quốc hội đã thông qua một loạt biện pháp cho phép chính quyền địa phương phê duyệt các dự án quy mô lớn, như sân bay, khu đô thị trên 50 héc ta mà trước đây phải trình Thủ tướng xem xét.

Đồng thời, quy trình phê duyệt cho các dự án công cả ở cấp trung ương lẫn địa phương đang được tinh giản, và Chính phủ đang tích cực thúc đẩy mô hình đối tác công tư (PPP), bao gồm cả việc khôi phục lại các dự án theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) vốn đã bị đình trệ trong nhiều năm.

Một ví dụ khác cho thấy hiệu quả của việc tinh giản bộ máy là việc sáp nhập 63 Kho bạc Nhà nước (KBNN) cấp tỉnh thành 20 KBNN cấp khu vực và bỏ KBNN cấp huyện, đã giúp giảm đầu mối của hệ thống kho bạc với doanh nghiệp.

Các nhà thầu giờ đây có thể nộp hồ sơ trực tuyến tới Kho bạc khu vực, giúp thời gian giải ngân vốn rút ngắn đáng kể, chỉ còn 1-3 ngày, thay vì quy trình trước đây phải đến trực tiếp hoặc gửi hồ sơ qua bưu điện đến kho bạc nơi giao dịch.

Nhìn chung, sự kết hợp giữa sáp nhập hành chính, nới lỏng quy định và trọng tâm phát triển kinh tế toàn diện đang góp phần thúc đẩy mạnh mẽ giải ngân đầu tư hạ tầng, được xem là động lực quan trọng cho tăng trưởng GDP.

Ngoài ra, các dự án quy mô quốc gia cũng đang được đẩy nhanh tiến độ. Thời gian khởi công và hoàn thành một số công trình lớn như Sân bay Long Thành (13 tỉ USD), đường vành đai Hà Nội và TP.HCM (13 tỉ USD), và tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng (8,4 tỉ USD) đã được rút ngắn tới ba năm qua.

PHƯƠNG MINH