Metro TP.HCM đón sóng vốn tư nhân: Trường Hải đề xuất 2 tuyến PPP

Giải pháp đột phá: Tận dụng cơ chế đặc thù

Thông tin tại cuộc họp báo về tình hình kinh tế- xã hội TP.HCM vào chiều 20.11, ông Mai Thanh Tùng - Phó phòng Kế hoạch và đầu tư, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết: Thành phố đang triển khai đồng thời nhiều dự án đường sắt quan trọng. Đối với tuyến Bến Thành – Tham Lương (tuyến số 2), lộ trình đã được xác định rõ: đang thực hiện các thủ tục điều chỉnh dự án và dự kiến khởi công vào tháng 1 năm 2026. Trong khi đó, tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm đang trong giai đoạn nghiên cứu trong giai đoạn 2025-2030. Đặc biệt, tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành đã hoàn thành báo cáo cuối kỳ của báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và Trung ương đã thống nhất giao TP.HCM triển khai. Các cơ quan của Thành phố đang phối hợp với tỉnh Đồng Nai để triển khai các nội dung liên quan, do đây là tuyến đường sắt quốc gia đi qua hai địa phương.

Rút kinh nghiệm từ tuyến metro số 1( Bến Thành - Suối Tiên), TP.HCM đã có những đột phá để hoàn thành nhanh chóng các tuyến metro khác - Ảnh: PV

Theo ông Tùng – kinh nghiệm từ tuyến metro số 1 đã chỉ ra những điểm nghẽn nghiêm trọng, chủ yếu đến từ các quy định ràng buộc của các khoản vay ODA, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, và thời gian cần thiết để tiếp xúc, nghiên cứu công nghệ mới lần đầu triển khai tại Thành phố.

Việc chậm tiến độ này đã trở thành thực tiễn buộc Thành phố phải chủ động chuẩn bị nhiều giải pháp để bảo đảm thực hiện được mục tiêu trước năm 2030, đồng thời tránh lặp lại những khó khăn đã gặp phải.

Từ những kinh nghiệm trên, TP.HCM đã chỉ đạo xây dựng Đề án trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 188/2025/QH15. Ông Tùng nhấn mạnh: “Nghị quyết này là một cột mốc mang tính đột phá, lần đầu tiên trao cho TP.HCM và Hà Nội hàng loạt các cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án đường sắt. Những cơ chế này bao gồm các quy định về chỉ định thầu, phân cấp, và ủy quyền mạnh cho UBND Thành phố trong các quy trình như phê duyệt dự án, điều chỉnh thiết kế, và điều chỉnh tổng mức đầu tư”.

Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND Thành phố ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 188 , cùng với kế hoạch triển khai dự án tuyến metro đoạn Bến Thành – Tham Lương. “Với việc được trao cơ chế đặc thù, đặc biệt, Thành phố có thể phân cấp, ủy quyền mạnh trong phê duyệt dự án, lựa chọn nhà thầu, và tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục , tạo điều kiện quan trọng để rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư và đẩy nhanh tiến độ thi công”, ông Tùng cho biết.

Đa dạng hóa nguồn vốn và sức hút kinh tế tư nhân

Theo ông Mai Thanh Tùng -trong bối cảnh nguồn lực đầu tư từ Trung ương và Thành phố cho các dự án đường sắt còn hạn chế , việc huy động nguồn lực xã hội hóa, đặc biệt là kinh tế tư nhân, trở nên rất cần thiết và phù hợp với chủ trương của Nghị quyết số 68/NQ/TW.

Thành phố đang tích cực xây dựng cơ chế thu hút nguồn lực theo mô hình PPP (đối tác công – tư) , và thực tế đã có hàng loạt doanh nghiệp đang nghiên cứu, đề xuất tham gia đầu tư các tuyến đường sắt.

Cụ thể, Tập đoàn Trường Hải đã đề xuất triển khai dự án tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm và Thủ Thiêm – Long Thành theo hình thức PPP. UBND Thành phố đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xem xét đề xuất này, đồng thời Sở Xây dựng cũng đã chủ trì tiếp và làm việc với các doanh nghiệp đang quan tâm đến dự án đường sắt.

Cùng với PPP, Thành phố đang xây dựng cơ chế khai thác quỹ đất và phát triển đô thị quanh các nhà ga theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development - Phát triển theo định hướng giao thông công cộng). TOD là giải pháp tạo thêm nguồn vốn xã hội hóa, đảm bảo tính bền vững trong quá trình triển khai các dự án.

Ông Tùng khẳng định: “Việc đa dạng hóa nguồn vốn, kết hợp giữa ngân sách và vốn tư nhân, là chiến lược trọng yếu giúp bảo đảm tính bền vững trong quá trình triển khai 3 tuyến metro. Nhờ sự hỗ trợ lớn từ cơ chế mới, Thành phố tin rằng nếu duy trì kỷ luật tiến độ, quản trị rủi ro tốt và huy động được sự tham gia của các nhà đầu tư, mục tiêu hoàn thành ba tuyến metro trọng điểm trước năm 2030 là có cơ sở vững chắc”.

Hồ Quang