Miễn học phí cho học sinh: Phù hợp xu thế phát triển, tăng chất lượng giáo dục

Ảnh minh họa: Trung Kiên/TTXVN

Thông tin rõ hơn về chính sách này, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, hiện nay có 10 tỉnh, thành phố đã ban hành Nghị quyết của HĐND tỉnh về miễn học phí mầm non, phổ thông cho năm học 2024 - 2025 là: Quảng Ninh, Hải Phòng, Yên Bái, Quảng Nam, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương và Long An. Tuy nhiên vẫn còn nhiều học sinh, gia đình ở các địa phương khác đang phải đóng học phí.

Căn cứ Nghị quyết số 29, Kết luận số 91-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW, Nghị quyết 42-NQ/TW Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới, để thể hiện tính ưu việt của chế độ và chủ trương bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, “không để ai ở lại phía sau”, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất Bộ Chính trị, Đảng ủy Chính phủ xem xét chính sách miễn học phí cho học sinh từ mầm non đến giáo dục phổ thông.

Hiện nay, Chính phủ đã ban hành các quy định miễn học phí cho học sinh. Theo quy định hiện hành, từ ngày 1/9/2025, Nhà nước sẽ thực hiện miễn học phí cho tất cả học sinh công lập từ mầm non 5 tuổi đến trung học cơ sở (đến hết lớp 9). Ngoài ra, Chính phủ quy định chính sách giảm 50 - 70% học phí, hỗ trợ chi phí học tập cho nhiều đối tượng học sinh nghèo, học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học sinh thuộc đối tượng chính sách xã hội, học sinh dân tộc (học ở trường công lập và trường dân lập, tư thục).

Ngoài các đối tượng được miễn học phí theo quy định hiện hành nêu trên, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất và được Bộ Chính trị đồng ý bổ sung miễn học phí cho học sinh mầm non từ 3 tháng đến 4 tuổi và học sinh phổ thông. Theo đó, toàn bộ học sinh mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông công lập sẽ được miễn học phí. Học sinh các trường dân lập, tư thục sẽ được cấp bù học phí bằng mức học phí của trường công lập theo quy định của pháp luật; phần chênh lệch học phí giữa trường công lập và dân lập, tư thục sẽ do gia đình học sinh chi trả.

Theo thống kê, hiện cả nước có 23,2 triệu học sinh (chưa bao gồm học sinh học tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên). Trong đó có 3,1 triệu học sinh mầm non dưới 5 tuổi; 1,7 triệu học sinh mầm non 5 tuổi; 8,9 triệu học sinh tiểu học; 6,5 triệu học sinh trung học cơ sở và 3 triệu học sinh trung học phổ thông.

Trên cơ sở báo cáo của 46 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đến thời điểm hiện tại và các tài liệu, báo cáo gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo căn cứ theo mức học phí tối thiểu quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và Nghị định số 97/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, để ước tính nhu cầu kinh phí ngân sách nhà nước phải chi trả để thực hiện miễn học phí cho toàn bộ học sinh từ mầm non đến trung học phổ thông.

Tính toán của Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy, nhu cầu kinh phí ngân sách nhà nước phải chi trả để thực hiện chủ trương miễn học phí cho các đối tượng nêu trên là khoảng 30 nghìn tỷ đồng/năm (nếu trừ ngân sách địa phương của các tỉnh, thành phố đã thực hiện miễn học phí thì ngân sách Trung ương sẽ phải thực hiện ít hơn số này). Trên thực tế, mức ngân sách cần đảm bảo sẽ phụ thuộc vào mức học phí cụ thể của từng tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh quyết định trên cơ sở quy định mức sàn, trần học phí quy định của Chính phủ.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, học phí ảnh hưởng tới hầu hết các gia đình và là vấn đề dư luận xã hội quan tâm mỗi khi bắt đầu năm học mới. Việc mở rộng đối tượng miễn học phí ảnh hưởng đến cân đối ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, miễn học phí đối với học sinh cấp trung học phổ thông (lớp 10 đến lớp 12) có thể ảnh hưởng tới định hướng phân luồng học sinh sau trung học cơ sở, khi lựa chọn học lên trung học phổ thông hay lựa chọn học nghề.

Tuy nhiên, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng nhấn mạnh, việc thực hiện chính sách miễn học phí cho toàn bộ trẻ em mầm non đến trung học phổ thông trên cả nước sẽ góp phần quan trọng làm tăng chất lượng giáo dục, được sự đồng thuận cao của xã hội, phù hợp với ưu việt của chế độ, chủ trương của Đảng, Nhà nước đối với giáo dục và phù hợp với xu thế chung của các nước phát triển.

Việt Hà (TTXVN)