Mối đe dọa lớn đối với ngành công nghiệp ô tô châu Âu

Ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang đối mặt với nhiều thách thức và cạnh tranh. Ảnh: THX/TTXVN

Trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị cho một cuộc chiến thương mại tiềm tàng với Mỹ, ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang phải đối mặt với một mối đe dọa lớn hơn, đó là sự cạnh tranh từ Trung Quốc và sự thiếu hỗ trợ từ chính châu Âu.

Trả lời phỏng vấn báo La Libre, bà Elodie Chrzanowski, chuyên gia từ Crédit Mutuel Asset Management nhận định: "Mối đe dọa thực sự đến từ Trung Quốc và sự thiếu hụt hỗ trợ của châu Âu cho ngành công nghiệp của chính mình”.

Mặc dù nguy cơ từ các biện pháp thuế quan mà Chính phủ Mỹ có thể áp đặt là có thật, tác động của nó sẽ khác nhau đối với từng nhà sản xuất ô tô. Bà Chrzanowski cho rằng, thay vì quá lo lắng về điều này, châu Âu nên tập trung vào việc giải quyết những thách thức lớn hơn.

Các nhà sản xuất ô tô châu Âu không hẳn đang gặp khó khăn về mặt tài chính. Họ đã vượt qua những khó khăn do đại dịch gây ra một cách ngoạn mục, nhờ vào việc điều chỉnh sản lượng để tăng giá bán. Điều này giúp họ tạo ra lợi nhuận đáng kể và củng cố nguồn tiền mặt. Tuy nhiên, triển vọng tương lai lại không mấy sáng sủa.

Mô hình kiểm soát sản lượng để tăng lợi nhuận có những hạn chế nhất định. Quan trọng hơn, tầm nhìn dài hạn đang trở nên mờ mịt. Bà Chrzanowski nhấn mạnh tầm quan trọng của tầm nhìn dài hạn, bởi một mẫu xe mới chỉ có thể sinh lời sau 6-7 năm, do đó, việc đưa ra quyết định sai lầm có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

EU đã đặt ra mục tiêu chấm dứt doanh số bán xe động cơ đốt trong mới vào năm 2035. Tuy nhiên, theo bà Chrzanowski, EU mới chỉ "vạch đường" chứ chưa đưa ra "chỉ dẫn" cụ thể. Bà cho rằng EU mới chỉ tập trung vào việc ban hành các quy định, mà thiếu các hành động hỗ trợ mạnh mẽ như Mỹ đã làm với Đạo luật Giảm lạm phát, hay Trung Quốc từ lâu đã xây dựng một hệ sinh thái xe điện hoàn chỉnh.

Bà Chrzanowski đưa ra ví dụ về những khoản phạt mà các nhà sản xuất ô tô có thể phải đối mặt vào cuối năm 2025 nếu không bán đủ xe điện. Theo bà, các biện pháp trừng phạt được quy định rõ ràng, nhưng các biện pháp hỗ trợ lại rất yếu kém.

Bà Chrzanowski cho rằng, chính sự thiếu chiến lược công nghiệp rõ ràng đã khiến châu Âu tụt hậu so với Trung Quốc và Mỹ trong cuộc đua xe điện. Theo bà, các công ty châu Âu đang gặp khó khăn trong các lĩnh vực phần mềm, pin và nguyên liệu thô. Trường hợp của Northvolt, một công ty kỳ vọng sẽ trở thành nhà vô địch về pin của châu Âu, nhưng lại đang gặp rất nhiều khó khăn, là một ví dụ điển hình. Hàng chục nghìn việc làm đã bị mất hoặc đang bị đe dọa trong lĩnh vực này.

Tuy nhiên, bà Chrzanowski cũng nhận thấy một số tín hiệu tích cực. Các cảnh báo về kết quả kinh doanh ảm đạm, các thông báo về tái cơ cấu hoặc thậm chí đóng cửa nhà máy của Volkswagen, Michelin, Continental hay Valeo đã gây ra một cú sốc. Bà hy vọng, những cuộc đối thoại chiến lược giữa Ủy ban châu Âu (EC) và ngành công nghiệp ô tô sẽ mang lại những thay đổi tích cực.

Ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang đứng trước những thách thức không nhỏ. Bên cạnh nguy cơ từ các loại thuế quan mà Mỹ có thể áp đặt, các nhà sản xuất ô tô châu Âu còn phải đối mặt với một bài toán khó mang tên CO2 và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ Trung Quốc.

Một trong những yêu cầu hàng đầu của ngành công nghiệp ô tô châu Âu hiện nay là "làm mềm" các biện pháp phạt đối với các nhà sản xuất không tuân thủ các mục tiêu giảm phát thải CO2. Ý tưởng này nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho các nhà sản xuất. Bà Elodie Chrzanowski thừa nhận rằng các khoản tiền phạt này không đến mức khiến các nhà sản xuất ô tô châu Âu phá sản. "Chúng ta đang nói đến 15 tỷ euro trên toàn ngành, trong khi chỉ riêng tập đoàn Stellantis đã có trữ lượng tiền mặt lên tới 36 tỷ euro", bà Chrzanowski cho biết. Tuy nhiên, bà cũng cho rằng các khoản phạt này giống như một "công cụ trừng phạt đơn thuần" và cần có những cơ chế mang tính xây dựng hơn.

Theo bà Chrzanowski, việc hỗ trợ nhu cầu xe điện là vô cùng quan trọng, bởi giá xe điện hiện nay vẫn còn quá cao. "Tôi không thấy người tiêu dùng bình thường chi 30.000 euro để mua một chiếc xe điện cỡ nhỏ, đặc biệt là khi sức mua của họ đã bị ảnh hưởng bởi lạm phát cao", bà nhấn mạnh.

Mặc dù ý tưởng về một chiếc xe điện thực sự rẻ có vẻ khó khả thi, nhưng việc hỗ trợ mua xe sẽ giúp những mẫu xe hiện tại trở nên dễ tiếp cận hơn với người tiêu dùng.

Bà Chrzanowski cũng cảnh báo về việc các khoản hỗ trợ mua xe có thể bị các nhà sản xuất lợi dụng. "Sẽ không hay nếu các khoản hỗ trợ mua xe được coi là một sự "bật đèn xanh" cho các nhà sản xuất", bà lưu ý.

Bà đề xuất rằng các khoản hỗ trợ này nên đi kèm với các điều kiện, chẳng hạn như sản xuất trên lãnh thổ châu Âu hoặc tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường và xã hội. "Đây sẽ là những điều kiện vừa có thể chấp nhận được, vừa có thể bảo vệ ngành công nghiệp châu Âu trước các đối thủ cạnh tranh không đáp ứng được các tiêu chuẩn này", bà giải thích.

Thuế quan, trọng tâm trong chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump, là một rủi ro đối với ngành công nghiệp ô tô châu Âu. Tuy nhiên, mức độ rủi ro này khác nhau tùy thuộc vào từng nhà sản xuất. "Những rủi ro này rất khác nhau tùy thuộc vào các nhà sản xuất,...", bà Chrzanowski nhấn mạnh. Bà lấy ví dụ về Renault, không có mặt tại Mỹ, hoặc Volkswagen, phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc nhiều hơn thị trường Mỹ.

Theo bà Chrzanowski, thách thức lớn nhất đối với ngành công nghiệp ô tô châu Âu không phải là từ Mỹ mà là từ Trung Quốc. "Thị trường Trung Quốc vẫn rất quan trọng đối với một số tập đoàn châu Âu, nơi họ đang mất thị phần", bà nhận xét.

Bà cũng chỉ ra rằng các nhà sản xuất Trung Quốc không đến châu Âu với các sản phẩm giá rẻ mà với một loạt sản phẩm chất lượng, có khả năng cạnh tranh với các thương hiệu châu Âu. "Vì vậy, EU cần hỗ trợ tích cực ngành công nghiệp của mình để giúp họ vượt qua giai đoạn khó khăn này", bà kết luận.

Tóm lại, ngành công nghiệp ô tô châu Âu đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Mặc dù nguy cơ từ các biện pháp thuế quan của Mỹ là có thật, mối đe dọa lớn hơn đến từ sự cạnh tranh của Trung Quốc và thiếu sự hỗ trợ từ chính châu Âu. Châu Âu cần có một chiến lược công nghiệp rõ ràng và mạnh mẽ hơn để giúp ngành công nghiệp ô tô vượt qua giai đoạn khó khăn này và cạnh tranh hiệu quả trên thị trường toàn cầu.

Hương Giang (P/v TTXVN tại Brussels)