Một dân tộc thông minh không cam chịu nghèo nàn

Tôi đã 85 tuổi, vợ tôi 81 tuổi, có nghĩa là vợ chồng tôi không còn cơ hội chứng kiến lúc đất nước kỷ niệm 100 năm ngày Độc lập. Nhưng con trai tôi sẽ ở tuổi 73, con gái tôi ở tuổi 62. Đặc biệt, các cháu tôi khi đó sẽ là những thanh niên trí thức đang sung sức phục vụ đất nước.

Trong những năm qua được trực tiếp giảng dạy lớp sinh viên trẻ, tôi đã chứng kiến sức bật của tuổi trẻ. Là Trưởng ban Phụ huynh của lớp đầu tiên ở Trường Thực nghiệm do bạn tôi - GS Hồ Ngọc Đại sáng lập - nơi con trai tôi Nguyễn Lân Hiếu và các bạn cùng lứa GS Ngô Bảo Châu cùng học từ lớp 1. Suốt 45 năm qua, tôi có dịp gần gũi với hàng chục cháu bạn học hồi ấy của Nguyễn Lân Hiếu và Ngô Bảo Châu. Tất cả đều khỏe mạnh, yêu đời và có nhiều cống hiến trên nhiều cương vị khác nhau. Có cháu là giáo sư, phó giáo sư, có cháu là thạc sĩ, tiến sĩ, có cháu là kỹ sư, có cháu là doanh nhân, có cháu là cục trưởng, Viện trưởng, giám đốc công ty… Vì thân với Nguyễn Lân Hiếu nên nhiều cháu hay qua lại thăm hỏi vợ chồng tôi. Đúng là một thế hệ thật đẹp, trẻ trung, hăng hái, trí tuệ và dám nghĩ, dám làm. Một dân tộc với thế hệ trẻ thông minh và đầy sức sáng tạo như vậy sẽ không thể nào cam chịu đói nghèo, lạc hậu.

Gần đây, một lãnh đạo cấp cao cho tôi biết đang tuyển dụng hàng nghìn bạn trẻ để đào tạo về chip điện tử. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) đã đến rất gần với chúng ta. Với tài nguyên hàng triệu tấn đất hiếm được bắt đầu khai thác, với sự hỗ trợ của công nghệ của các nước, chẳng bao lâu công nghệ chip điện tử Việt Nam sẽ sánh vai cùng các nước tiên tiến trên thế giới.

Một dân tộc với thế hệ trẻ thông minh và đầy sức sáng tạo sẽ không thể nào cam chịu đói nghèo, lạc hậu.

Tất cả chúng ta đều thấy một dân tộc thông minh, cần cù như thế thì việc không cam chịu đói nghèo, tìm cách vươn lên giàu mạnh là điều tất yếu.

Cơ hội lớn để phát triển

Năm 2045, Việt Nam kỷ niệm 100 năm ngày thành lập nước. Đây là một mốc son lịch sử quan trọng, đánh dấu một chặng đường phát triển kỳ vĩ của đất nước.

Trong 100 năm qua, Việt Nam đã trải qua nhiều thăng trầm, biến động. Tuy nhiên, với tinh thần đoàn kết, kiên cường, bất khuất, dân tộc Việt Nam đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách, giành được độc lập, tự do, xây dựng đất nước ngày càng phát triển.

Năm 2045, Việt Nam sẽ trở thành một nước phát triển, hùng cường. Nền kinh tế của nước ta sẽ có quy mô lớn, hội nhập sâu rộng với thế giới. Việt Nam sẽ trở thành một trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật của khu vực.

Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã xác nhận mục tiêu xây dựng nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc, trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

Cuộc CMCN 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn thế giới, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này. CMCN 4.0 mang đến cho Việt Nam nhiều cơ hội phát triển, nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ.

CMCN 4.0 tạo ra những động lực mới cho tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, cải thiện chất lượng cuộc sống. Những công nghệ mới của CMCN 4.0 như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR)... có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực, giúp Việt Nam phát triển nhanh và bền vững hơn.

CMCN 4.0 có thể giúp Việt Nam cải thiện năng suất lao động trong các ngành sản xuất, nông nghiệp, dịch vụ...Thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp mới, có hàm lượng tri thức cao.Tạo ra nhiều việc làm mới, nâng cao thu nhập cho người dân. Giải quyết các vấn đề xã hội như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu...

Để tận dụng được những cơ hội của CMCN 4.0, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như đẩy mạnh đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của CMCN 4.0. Đầu tư phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ứng dụng công nghệ mới. Cải thiện môi trường kinh doanh, pháp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển.

CMCN 4.0 là một cơ hội lớn cho Việt Nam phát triển. Tuy nhiên, để tận dụng được cơ hội này, Việt Nam cần giải quyết được những thách thức và thực hiện đồng bộ các giải pháp. Với sự nỗ lực của toàn dân, Việt Nam có thể vượt qua những thách thức, tận dụng được cơ hội của CMCN 4.0, trở thành một quốc gia phát triển, hùng cường vào năm 2045.

CMCN 4.0 đang xuất hiện cuộc cách mạng nông nghiệp 4.0. Cuộc cách mạng này được thúc đẩy bởi sự phát triển của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật kết nối (IoT), dữ liệu lớn (Big Data)... Nhờ những công nghệ này, nông nghiệp trở nên thông minh hơn, giúp nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất và bảo vệ môi trường. Đến thăm các hợp tác xã trồng dưa lưới theo công nghệ mới thật khó hình dung đây là người nông dân hay những trí thức đang vận hành các tri thức về công nghệ sinh học. Các trang trại nuôi tôm xuất khẩu cũng đâu thua kém gì các nước tiên tiến. Ít ai nghĩ rằng, nông dân Việt Nam có thể thu về đến 55 tỷ USD mỗi năm từ các nông sản xuất khẩu.

Tôi hoàn toàn tin tưởng đến năm 2045 cuộc sống của người dân Việt Nam sẽ được nâng cao cả về vật chất và tinh thần. Mọi người đều có cơ hội được học tập, nâng cao trình độ, được hưởng thụ những thành quả của công cuộc đổi mới. Việt Nam năm 2045 sẽ là một đất nước tươi đẹp, phát triển, văn minh. Đó là thành quả của bao thế hệ người Việt Nam đã dồn sức xây dựng, là niềm tự hào của mỗi người dân Việt Nam. Tôi mong rằng, các thế hệ con cháu chúng tôi sẽ được góp phần xứng đáng của mình vào sự phát triển của đất nước, để Việt Nam ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Chung sức, đồng lòng

Phần lớn chúng ta đều nhớ câu nói của Bác Hồ muôn vàn kính yêu: Nước ta ở về xứ nóng khí hậu tốt. Rừng vàng, biển bạc, đất phì nhiêu, Nhân dân dũng cảm và cần kiệm, các nước anh em giúp đỡ nhiều. Thế là chúng ta có đủ ba điều kiện thuận lợi - thiên thời, địa lợi và nhân hòa - để xây dựng chủ nghĩa xã hội, tức là xây dựng đời sống ấm no sung sướng cho nhân dân ta.

Năm 2045, Việt Nam sẽ kỷ niệm 100 năm thành lập nước. Đây là một mốc son lịch sử quan trọng, đánh dấu một chặng đường phát triển của đất nước. Với mục tiêu xây dựng nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc, trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045, tôi nghĩ rằng: tất cả chúng ta cần chung sức, đồng lòng thực hiện những nhiệm vụ sau:

Thứ nhất, nâng cao trình độ dân trí, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Trình độ dân trí và nguồn nhân lực là nền tảng cho sự phát triển của đất nước. Để trở thành nước phát triển có thu nhập cao, Việt Nam cần tập trung nâng cao trình độ dân trí, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của CMCN 4.0.

Cụ thể, cần đẩy mạnh giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng giáo dục đại học và dạy nghề. Đồng thời, cần đổi mới phương pháp giáo dục, chú trọng phát triển tư duy sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề của người học.

Thứ hai, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ.

Đổi mới sáng tạo và ứng dụng khoa học công nghệ là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất lao động, cải thiện chất lượng cuộc sống. Để trở thành nước phát triển có thu nhập cao, Việt Nam cần đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Cụ thể, cần tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ. Đồng thời, cần hỗ trợ các nhà khoa học, doanh nghiệp nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới, có hàm lượng tri thức cao.

Thứ ba, xây dựng môi trường kinh doanh, pháp lý thuận lợi.

Môi trường kinh doanh, pháp lý thuận lợi là yếu tố quan trọng để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế. Để trở thành nước phát triển có thu nhập cao, Việt Nam cần xây dựng môi trường kinh doanh, pháp lý thuận lợi, minh bạch, cạnh tranh bình đẳng.

Cụ thể, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển. Đồng thời, cần bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Thứ tư, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu là nhiệm vụ quan trọng của tất cả các quốc gia trên thế giới. Để trở thành nước phát triển có thu nhập cao, Việt Nam cần bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần bảo vệ hành tinh xanh.

Cụ thể, cần thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Đồng thời, cần phát triển kinh tế theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường.

Thứ năm, đoàn kết, thống nhất, chung sức, đồng lòng.

Đoàn kết, thống nhất, chung sức, đồng lòng là yếu tố quan trọng để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ. Để trở thành nước phát triển có thu nhập cao, nhân dân Việt Nam cần đoàn kết, thống nhất, chung sức, đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, phồn vinh.

Trở thành nước phát triển có thu nhập cao là mục tiêu cao cả mà nhân dân Việt Nam đang hướng tới. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Mỗi người dân Việt Nam chúng ta cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, chung sức, đồng lòng, góp phần xây dựng đất nước ngày càng phát triển.

GS. Nhà giáo Nguyễn Lân Dũng