Mùa nấm đất

BHG - Hàng năm, khi bước sang mùa Hè, trời nắng nóng, độ ẩm không khí cao kèm theo mưa rào rải rác kéo dài. Nếu mưa vào ban đêm thì ngay từ chập tối những đàn mối có cánh chui từ dưới đất lên hàng trăm, hàng ngàn con bay lên bu bám những bóng đèn điện. Thấy có những biểu hiện trên, người dân miền núi nói là: Mùa nấm đất đã đến! Thế là họ rủ nhau ra vườn, lên rừng tìm nấm đất (còn gọi là nấm mối), tiếng Tày là Chóp đin.

Nấm là món ăn dân dã vào mùa Hè.

Theo kinh nghiệm của người dân, loại nấm này thường mọc ở những nơi đất có nhiều lá cây mục và có mối sống ở đó. Người ta cho rằng nấm mọc được là do mối đã nuôi bào tử nấm trong tổ của nó trong một điều kiện đặc biệt với thời gian nhất định; khi bào tử nấm chín cũng là dịp nắng nóng, mưa nhiều gây cho không khí trong tổ ngột ngạt buộc chúng phải bò ra, bay ra ngoài; chân của chúng dính bào tử nấm phát tán ra ngoài rồi mọc thành những đám nấm rải rác. Chính vì vậy con người đã nuôi cấy được rất nhiều loài nấm nhưng nấm đất chưa ai nuôi cấy được.

Nấm đất không mọc một nơi cố định, do nơi sinh sống của mối không cố định nên việc tìm kiếm rất khó, có khi tìm cả buổi không thấy cây nào, nhưng đi bộ trên đường xuyên rừng cũng có thể thấy nấm mọc ở ven đường. Người nào tìm được nấm là người gặp may mắn trời cho, nên phải tranh thủ hái thật nhanh, nếu không, đang hái mà người khác bắt gặp họ cũng có thể vào hái cùng. Vì đó là lộc trời lộc đất, không ai dám giữ làm của riêng mình.

Bài, ảnh: Đinh Minh Tung