Mỹ và các đồng minh châu Âu chia rẽ về cách đối phó Iran tại IAEA
Các nhà ngoại giao tiết lộ, Mỹ và 3 nước đồng minh hàng đầu ở châu Âu hiện bất đồng về việc tìm kiếm một nghị quyết chống Iran tại Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).
Đã 18 tháng kể từ khi Hội đồng thống đốc IAEA gồm 35 quốc gia thành viên ra nghị quyết gần nhất chống Iran, yêu cầu nước này hợp tác khẩn cấp với cuộc điều tra kéo dài nhiều năm của tổ chức về các hạt uranium được tìm thấy tại 3 địa điểm Tehran chưa từng công bố trước đây.
Một buổi đối thoại của IAEA và Iran về vấn đề hạt nhân tháng 9/2023. Ảnh: IRNA
Dù số lượng địa điểm cần điều tra đã được thu hẹp xuống còn 2, nhưng Tehran vẫn chưa giải thích được dấu vết của uranium. Trong khi đó, các vấn đề khác gia tăng, bao gồm cả việc nhà chức trách Iran cấm nhiều chuyên gia hàng đầu về làm giàu uranium của IAEA tham gia nhóm thanh tra.
Theo Reuters, mối lo ngại về các hoạt động nguyên tử của Iran tăng cao khi quốc gia Hồi giáo này đã làm giàu uranium đến độ tinh khiết 60% trong 3 năm qua, gần mức tinh khiết 90% đủ để chế tạo vũ khí nguyên tử. IAEA tính toán, Tehran hiện có đủ nguyên liệu để làm giàu đến mức chế tạo được 3 quả bom hạt nhân.
Dù Iran quả quyết chương trình của họ nhằm phục vụ nhu cầu năng lượng dân sự, nhưng các cường quốc phương Tây vẫn không hết hoài nghi.
Tuy nhiên, Mỹ không muốn tìm kiếm một giải pháp khác chống lại Iran tại các cuộc họp hội đồng IAEA gần đây. Hồi tháng 3, các cường quốc châu Âu gồm Pháp, Anh và Đức, gọi chung là nhóm "E3" đã công khai bày tỏ bất đồng với Mỹ về vấn đề này.
Các quan chức châu Âu cho rằng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm nay là nguyên nhân khiến Washington không muốn có nghị quyết mới chống Tehran tại IAEA. Song, các quan chức Mỹ phản bác rằng, họ muốn tránh tạo cho Iran cái cớ để đáp trả bằng cách leo thang các hoạt động hạt nhân như nước này từng làm trong quá khứ.
Hội đồng IAEA dự kiến sẽ nhóm họp quý sau 10 ngày nữa. Một nhà ngoại giao châu Âu tiết lộ nhóm E3 đã chuẩn bị một dự thảo nghị quyết chống Iran. Song, hiện vẫn chưa rõ Mỹ có nhất trí với động thái này hay không, trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Trung Đông, khi Israel tiếp tục chiến dịch quân sự chống phong trào Hồi giáo Hamas ở Gaza, Israel - Iran lần đầu tiên trực tiếp tấn công nhau vào tháng trước và vụ rơi trực thăng mới đây khiến Tổng thống Iran Raisi thiệt mạng.
