Nghệ An: Giải bài toán thiếu hụt nguồn lao động tại các khu công nghiệp

Các doanh nghiệp FDI ở Nghệ An thu hút ngày một nhiều lao động chất lượng cao.

Các doanh nghiệp cần có chính sách lương, thưởng và phúc lợi thỏa đáng để thu hút lao động; cùng với đó, cần tạo môi trường làm việc hài hòa, ổn định, tiến bộ để người lao động an tâm gắn bó lâu dài.

Thách thức lớn

Ba năm lại nay, Nghệ An luôn nằm trong tốp 10 địa phương thu hút FDI lớn nhất cả nước, hình thành các khu công nghiệp sôi động và sẽ tạo ra hàng trăm nghìn việc làm cho người lao động. Tuy nhiên, sự tăng trưởng nhanh chóng của các doanh nghiệp; trong đó có nhiều doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động đã và đang đặt ra thách thức lớn về nguồn lao động, nhất là lao động có chất lượng cao trong các lĩnh vực điện tử, chế tạo, bán dẫn,...

Năm 2025, Khu Công nghiệp VSIP1 Nghệ An dự kiến thu hút khoảng 30 nghìn lao động.

Được biết, Khu Kinh tế Đông Nam Nghệ An hiện có 318 dự án còn hiệu lực, trong đó 95 dự án FDI, giải quyết việc làm cho hơn 45.000 lao động. Trong năm 2025 và những năm tới, các khu công nghiệp ở Khu kinh tế Đông Nam này cần tuyển dụng hàng chục vạn lao động. Riêng tháng 1/2025, các doanh nghiệp ở các khu công nghiệp có nhu cầu tuyển dụng trên 17.000 vị trí việc làm. Các doanh nghiệp như Foxconn, Luxshare, Goertek, Everwin, Juteng và Sunny dự kiến tạo ra hơn 86.000 việc làm trong tương lai gần.

Khu công nghiệp VSIP Nghệ An là một trong sáu khu công nghiệp triển khai tại Nghệ An. Tổng Giám đốc Công ty TNHH VSIP Nghệ An, Teng Wel Hong cho biết: Khu công nghiệp VSIP 1 Nghệ An hiện đã đạt tỷ lệ lấp đầy lên đến 90%, với 52 nhà đầu tư đa quốc gia đến từ nhiều lĩnh vực như: Điện tử và cơ khí chính xác, dệt may, linh kiện ô-tô, chế biến thực phẩm, hàng tiêu dùng, hóa chất, vật liệu xây dựng,... Hiện có khoảng 23.000 lao động đang làm việc tại khu công nghiệp. Với việc nhiều nhà máy hoàn thành xây dựng trong năm qua, Khu công nghiệp VSIP dự kiến sẽ tạo ra hơn 30.000 cơ hội việc làm mới trong năm 2025.

Tuyển đủ lao động, lao động không "nhảy việc" là vấn đề sống còn của các doanh nghiệp ở các khu công nghiệp Nghệ An.

Nhận định về việc tuyển dụng người lao động trong thời gian tới, đại diện nhiều doanh nghiệp trong Khu công nghiệp VSIP Nghệ An đều thẳng thắn nhìn nhận khó khăn này. Giám đốc hành chính nhân sự Công ty Luxshare-ICT Nghệ An Tất Đa Nhất, chia sẻ: Công ty hoạt động trong lĩnh vực điện, điện tử, với gần 11.000 lao động đang làm việc. Trong năm 2025 và các năm tới, công ty có nhu cầu tuyển dụng thêm hơn 33.000 công nhân và nhân sự hành chính, kế toán, kỹ sư… Công ty cũng cần nhiều nhân lực chất lượng cao ở khối tự động hóa cơ điện, kỹ sư công trình, công nghệ thông tin, điện tử, thông tin,.. Trong đó, ưu tiên lao động biết tiếng Trung, tiếng Anh, với mức thu nhập có thể lên đến 20-30 triệu đồng/tháng, tùy từng vị trí làm việc.

Tuy nhiên, để tuyển được đủ số lượng lao động mà công ty đặt ra là bài toán khó. Bởi hiện nay, người lao động có nhiều sự lựa chọn. Do đó để thu hút và giữ chân người lao động, công ty đã có nhiều chính sách như lương và các phụ cấp khác như tiền nhà ở (đối với công nhân thuê trọ), xăng xe, ăn ca, thưởng chuyên cần,... Công ty có Khu ký túc xá cho công nhân có nhu cầu ở miễn phí và một số chế độ khác. Ông Tất Đa Nhất cho biết thêm.

Việc tuyển người lao động phổ thông đã khó, việc tuyển người lao động có trình độ tay nghề cao lại càng khó hơn. Trợ lý Tổng giám đốc Công ty TNHH Plastic Metal TaiHing (Việt Nam), Nguyễn Thị Hằng Nga, cho biết: Với đặc thù của doanh nghiệp chuyên sản xuất phụ kiện nội y, đồ bơi, đồ tập thể thao nên công ty chủ yếu tuyển về lao động kỹ thuật. Trong những năm tới, công ty có nhu cầu tuyển dụng 150 lao động. Mặc dù hiện mức lương trung bình mà công ty đưa ra là từ 11 triệu đồng trở lên, nằm trong tốp doanh nghiệp trả lương cao trong khu công nghiệp, tuy nhiên để tuyển đủ số người lao động đáp ứng được yêu cầu mà công ty đưa ra là rất khó đạt được.

Giải bài toán khó

Mặc dù Nghệ An có hơn 1,6 triệu người trong độ tuổi lao động, nhưng phần lớn lao động có xu hướng tìm kiếm việc làm ngoài tỉnh hoặc ở nước ngoài. Ước tính có khoảng 700.000 lao động Nghệ An làm việc ngoại tỉnh và 80.000 lao động làm việc ở nước ngoài.

Nguyên nhân chính là do mức lương và thu nhập tại các khu công nghiệp ở Nghệ An còn thấp hơn so với các vùng kinh tế trọng điểm khác. Theo báo cáo của cơ quan quản lý liên quan: Năm 2024, thu nhập bình quân người lao động ở các khu công nghiệp Nghệ An khoảng 7 triệu đồng/tháng, thấp thua so với bình quân ở các khu công nghiệp khác trong cả nước, các tỉnh lân cận và các khu công nghiệp phía bắc, phía nam…

Để giải bài toán thiếu hụt lao động là một thách thức lớn, nhưng cũng là cơ hội để Nghệ An nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút thêm nhiều doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp FDI, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành Chỉ thị số 33 về tăng cường kết nối cung-cầu lao động, giải quyết việc làm và thu hút lao động cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2025-2030. Tiến hành tổ chức các ngày hội việc làm tại các khu công nghiệp VSIP, WHA và Hoàng Mai 1.

Tổ chức ngày hội việc làm năm 2025 tại Khu Công nghiệp VSIP thu hút hàng nghìn lao động quan tâm.

Tuy nhiên, để giải quyết triệt để bài toán thu hút lao động, cần có những giải pháp mang tính chiến lược và dài hạn. Trưởng ban Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An, Lê Tiến Trị chia sẻ: Việc thiếu hụt lao động đang là thách thức lớn đối với Nghệ An trong quá trình phát triển kinh tế và thu hút đầu tư. Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương, doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo trong việc kết nối cung-cầu lao động, cải thiện điều kiện làm việc, thu nhập, phúc lợi cho người lao động và nâng cao chất lượng đào tạo nghề sẽ là chìa khóa để giải quyết vấn đề này một cách bền vững.

Cũng theo Trưởng ban Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An, để thu hút được người lao động, doanh nghiệp phải thường xuyên nắm nhu cầu tuyển dụng lao động, tình hình sử dụng lao động, việc làm, tiền lương, tiền thưởng tại các doanh nghiệp cùng lĩnh vực trên địa bàn các các tỉnh lân cận, phía bắc, phía nam. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp có sự điều chỉnh về mức lương, thưởng và phúc lợi có tính cạnh tranh cao trong thu hút lao động, nhất là lao động có tay nghề cao.

Các doanh nghiệp cần hỗ trợ đào tạo nghề, nâng cao kỹ năng cho người lao động để đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp. Cùng với đó, các doanh nghiệp, nhà đầu tư cần chủ động kết nối với các trường đại học, cao đẳng và các cơ sở đào tạo nghề nhằm đẩy mạnh thực hiện đào tạo theo cơ chế đặt hàng, gắn trách nhiệm của doanh nghiệp trong đào tạo nguồn nhân lực nhằm cung ứng lao động có tay nghề cao. Một vấn đề mấu chốt, doanh nghiệp phải tạo môi trường làm việc hài hòa, ổn định, tiến bộ để người lao động an tâm gắn bó lâu dài.

Để thu hút lao động, các doanh nghiệp phải có chính sách đãi ngộ thỏa đáng tiền lương, thưởng và các chế độ khác.

Có một thực tế hiện nay, mặc dù nguồn lao động trong tỉnh nhiều nhưng khó tuyển dụng, vì người lao động có xu hướng tìm kiếm việc làm có thu nhập cao, nhất là xuất khẩu lao động. Hiện, nhiều thị trường mở ra, thu nhập ở nơi khác cao hơn so với trong tỉnh. Nơi nào có thu nhập cao, môi trường tốt cùng các chế độ phúc lợi và làm việc an toàn thì lao động sẽ "nhảy việc" tìm đến.

Vì vậy, để thu hút và giữ chân người lao động, ngoài tiền lương, các doanh nghiệp phải luôn quan tâm, chăm lo đến đời sống vật chất và tinh thần của người lao động; thực hiện tốt chương trình an sinh xã hội và phúc lợi xã hội đối với lao động trong các khu công nghiệp, như dịch vụ nhà ở cho người lao động cùng phúc lợi liên quan như nhà văn hóa, nhà trẻ, thông tin, thiết chế thể thao, giải trí, giao thông, nước sinh hoạt… để họ yên tâm làm việc.

Bên cạnh đó, một yêu cầu đối với người lao động để có thu nhập cao hơn và dễ tìm kiếm việc làm đòi hỏi ngoài trình độ tay nghề, ý thức kỷ luật thì họ phải có trình độ ngoại ngữ tiếng Trung, tiếng Anh khá.

Tại ngày hội việc làm đợt 1 tổ chức tại Khu công nghiệp VSIP Nghệ An vừa qua, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An Bùi Thanh An nhấn mạnh: Tỉnh Nghệ An cam kết tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp, người lao động trong kết nối cung-cầu lao động, hỗ trợ tuyển dụng lao động nhằm thúc đẩy cho doanh nghiệp phát triển nhanh và hiệu quả hơn; góp phần phát triển nhanh, bền vững các khu công nghiệp, khu kinh tế.

THÀNH CHÂU - ĐÌNH PHƯỢNG