Nhiều điểm mới về thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt với hàng xuất nhập khẩu

Giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong thực hiện nghĩa vụ thuế

Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan, cho biết Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 cùng nghị định hướng dẫn đã bổ sung nhiều quy định trước đây chỉ được hướng dẫn bằng công văn.

Một nội dung đáng chú ý là việc mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế GTGT, qua đó giúp doanh nghiệp giảm rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ.

Cụ thể, hàng nhập khẩu phục vụ cho thuê tài chính được phép vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan mà không phải chịu thuế GTGT. Sản phẩm xuất khẩu thuộc nhóm tài nguyên, khoáng sản khai thác (thô hoặc đã chế biến theo Danh mục của Chính phủ) được xác định rõ là không chịu thuế, phù hợp với chủ trương hạn chế xuất khẩu tài nguyên thô.

Bà Phạm Thị Thu Hương, Chánh Văn phòng Cục Hải quan phát biểu tại cuộc họp báo.

Luật cũng luật hóa các trường hợp miễn thuế như: Tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu; hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới trong danh mục quy định; di vật, cổ vật do cơ quan có thẩm quyền nhập khẩu.

Song song với việc mở rộng một số trường hợp không chịu thuế, một số ưu đãi được điều chỉnh lại. Các mặt hàng trước đây không chịu thuế như phân bón, tàu khai thác thủy sản, máy móc thiết bị chuyên dùng cho nông nghiệp được chuyển sang áp thuế suất 5%.

Những khoản hưởng ưu đãi thuế suất 5% trước đây cũng có điều chỉnh lên 10% đối với các nhóm hàng như đường và phụ phẩm sản xuất đường, thiết bị chuyên dùng cho giảng dạy – nghiên cứu – thí nghiệm, nhựa thông sơ chế, lâm sản chưa qua chế biến.

Luật quy định rõ nguyên tắc áp dụng thuế suất: Cơ sở kinh doanh có nhiều loại hàng hóa, dịch vụ phải kê khai theo từng mức thuế suất tương ứng; nếu không phân định được thì phải nộp theo mức cao nhất. Quy định này nhằm hạn chế tình trạng kê khai sai, khai thiếu do nhầm lẫn hoặc lợi dụng.

Nguyên tắc áp dụng cho sản phẩm nông – lâm – thủy sản chưa qua chế biến, phế phẩm, phụ phẩm, phế liệu… cũng được quy định cụ thể để thống nhất cách tính.

Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan.

Theo Cục Hải quan, việc luật hóa, đồng bộ các quy định từ ngày 1/7/2025 sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kế hoạch sản xuất, xuất nhập khẩu; đồng thời tạo điều kiện cho cơ quan quản lý tăng cường giám sát, ứng dụng công nghệ trong trao đổi dữ liệu thuế và giảm thủ tục hành chính.

Ở nhóm thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế TTĐB số 66/2025/QH15 (hiệu lực từ 1/1/2026) có nhiều thay đổi đáng chú ý: bỏ quy định điều hòa công suất 24.000 BTU trở xuống phải chịu thuế TTĐB, mở rộng diện hàng không chịu thuế như hàng xuất khẩu gia công, hàng tái nhập do nước ngoài trả lại, trực thăng phục vụ cứu hộ và huấn luyện. Luật cũng bổ sung các trường hợp được hoàn, khấu trừ thuế.

Tuy nhiên, một số mặt hàng sẽ được quản lý chặt chẽ hơn như: Thức uống có đường trên 5g/100ml chính thức vào diện chịu thuế TTĐB; thuốc lá, rượu bia áp dụng cơ chế thuế suất cao hơn và bổ sung thuế tuyệt đối theo lộ trình. Các quy định mới cũng làm rõ đối tượng chịu thuế như máy bay, trực thăng, tàu lượn; quy định vàng mã là hàng hóa chịu thuế, ngoại trừ hàng mã là đồ chơi trẻ em và đồ dùng dạy học.

Đại diện Chi cục Điều tra chống buôn lậu thông tin về cao điểm kiểm soát buôn lậu.

Tăng cường kiểm soát buôn lậu

Đại diện ngành Hải quan cho biết, hàng năm đều có kế hoạch kiểm soát, chống buôn lậu gắn với công tác kiểm soát thuế. Đặc biệt, trước, trong và sau Tết Nguyên đán, Bộ Tài chính và ngành hải quan ban hành kế hoạch cao điểm kiểm soát buôn lậu.

Giai đoạn cận Tết là thời điểm các mặt hàng tiêu dùng như rượu bia, thuốc lá – vốn có thuế suất cao dễ phát sinh buôn lậu do chênh lệch lợi nhuận.

Các mặt hàng này luôn được xác định là đối tượng rủi ro cao và được cơ quan hải quan áp dụng đồng bộ biện pháp trong quy trình thủ tục hải quan và biện pháp kiểm soát hải quan, nhằm ngăn chặn hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, tránh thất thu thuế và bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp làm ăn hợp pháp.

Trong dịp cao điểm trước Tết Nguyên đán, dưới sự chỉ đạo của Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan, các cục hải quan địa phương triển khai quy trình, bố trí lực lượng phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ để kiểm soát buôn lậu trên toàn tuyến, địa bàn hoạt động hải quan.

Để quá trình thực hiện giao dịch điện tử thông suốt, tránh tắc nghẽn, cơ quan hải quan sử dụng các công cụ công nghệ, trong đó có trí tuệ nhân tạo (AI), để kịp thời phát hiện các điểm tắc nghẽn trong quá trình thực hiện.

Hải quan công bố nhiều điểm mới về thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.

Bà Phạm Thị Thu Hương, Chánh Văn phòng Cục Hải quan, cho biết cơ chế chính sách và văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan hải quan sẽ được sửa đổi, bổ sung nhiều để đáp ứng mô hình tổ chức bộ máy mới, phục vụ mục tiêu xây dựng ngành hải quan số và thực hiện bốn nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị.

"Khi có chính sách mới, Cục Hải quan sẽ tổ chức các chuyên đề thông tin tới cơ quan báo chí vì đây là kênh quan trọng để phổ biến, tuyên truyền chính sách mới của cơ quan quản lý nhà nước đến cộng đồng doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp hiểu và thực hiện đúng quy định, đồng thời hỗ trợ cơ quan hải quan trong quá trình thực thi nhiệm vụ", bà Phạm Thị Thu Hương nhấn mạnh.

Lưu Hiệp