Nhịn ăn gián đoạn là phương pháp tiềm năng kích hoạt cơ chế tự chữa lành của cơ thể?
Nhịn ăn gián đoạn (Intermittent Fasting - IF) đang ngày càng phổ biến không chỉ như một phương pháp quản lý cân nặng mà còn bởi những lợi ích sức khỏe tiềm năng.
Các nghiên cứu khoa học và chuyên gia y tế đang dần làm rõ cách thức chế độ ăn này có thể thúc đẩy quá trình sửa chữa và phục hồi tự nhiên của cơ thể.
Nhịn ăn gián đoạn (Intermittent Fasting - IF) đang ngày càng phổ biến không chỉ như một phương pháp quản lý cân nặng mà còn bởi những lợi ích sức khỏe tiềm năng. Ảnh: PHƯƠNG LÊ.
Về bản chất, nhịn ăn gián đoạn là việc luân phiên giữa các khoảng thời gian nhịn ăn và ăn uống. Chế độ này cho phép cơ thể tạm ngưng hoạt động tiêu hóa liên tục, từ đó kích hoạt các con đường sinh học mạnh mẽ liên quan đến khả năng tự chữa lành và thậm chí là tuổi thọ. Điều này khiến IF không chỉ đơn thuần là một trào lưu ăn kiêng nhất thời.
Vậy cụ thể, nhịn ăn gián đoạn hỗ trợ cơ thể chữa lành như thế nào? Các nhà khoa học đã chỉ ra một số cơ chế chính.
Kích hoạt Autophagy
Quá trình tự thực (autophagy) là cơ chế "dọn dẹp" nội bào tự nhiên của cơ thể. Khi nhịn ăn, quá trình này được thúc đẩy, giúp loại bỏ các thành phần tế bào bị hư hại hoặc không cần thiết, đồng thời tái chế để tạo ra các tế bào mới khỏe mạnh hơn. Cơ chế này rất quan trọng cho việc phục hồi sau chấn thương hoặc bệnh tật.
Giảm viêm mạn tính
Viêm mạn tính là yếu tố liên quan đến nhiều bệnh lý nguy hiểm. IF đã được chứng minh có khả năng làm giảm các chỉ dấu viêm trong cơ thể, như protein phản ứng C (CRP), từ đó hỗ trợ khả năng tự chữa lành và quản lý các tình trạng tự miễn.
Củng cố hệ miễn dịch
Một số nghiên cứu cho thấy nhịn ăn gián đoạn có thể cải thiện chức năng miễn dịch, có khả năng bằng cách tăng cường sản xuất các tế bào bạch cầu và nâng cao khả năng chống lại nhiễm trùng.
Hỗ trợ sức khỏe đường ruột
Việc tạm ngưng hoạt động tiêu hóa liên tục tạo điều kiện cho hệ thống đường ruột được nghỉ ngơi và phục hồi. Điều này có lợi cho niêm mạc ruột và có thể giúp cải thiện các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu hoặc các vấn đề liên quan đến "hội chứng ruột rò rỉ".
Thúc đẩy phục hồi não bộ
Nhịn ăn gián đoạn làm tăng sản xuất yếu tố dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não (BDNF), một protein quan trọng hỗ trợ chức năng nhận thức và có tiềm năng giúp phục hồi sau chấn thương sọ não.
Cải thiện độ nhạy Insulin
Nhịn ăn gián đoạn giúp ổn định lượng đường trong máu, giảm thiểu tác động tiêu cực của tình trạng đường huyết cao lên các mô và cơ quan, từ đó tạo môi trường thuận lợi hơn cho quá trình chữa lành.
Hỗ trợ phục hồi cơ bắp
Mặc dù không thay thế vai trò của protein trong việc xây dựng cơ, IF có thể hỗ trợ phục hồi cơ bắp sau khi vận động bằng cách giảm viêm toàn thân và góp phần điều chỉnh cân bằng hormone.
Tăng cường khả năng chống oxy hóa
Nhịn ăn kích hoạt hệ thống chống oxy hóa nội sinh, giúp cơ thể đối phó tốt hơn với tác hại của gốc tự do – nguyên nhân gây tổn thương tế bào và đẩy nhanh quá trình lão hóa. Điều này có lợi cho việc chữa lành da và các mô.
Thúc đẩy quá trình giải độc
Khi hệ tiêu hóa được nghỉ ngơi, nhu cầu trao đổi chất giảm, cho phép gan và thận hoạt động hiệu quả hơn trong vai trò thải độc. Đây là yếu tố quan trọng để cơ thể phục hồi.
Tiềm năng làm chậm quá trình lão hóa
Theo các nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Cell Metabolism, nhịn ăn gián đoạn có thể làm chậm tốc độ tổn thương tế bào và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác, tạo thêm thời gian cho tế bào sửa chữa DNA và tái tạo.
