Những mô hình liên kết làm giàu ở Kon Rẫy

Cách đây hơn 3 năm, anh A Ran, người dân tộc Xơ Đăng ở xã Tân Lập, được hỗ trợ cải tạo hơn 5.000 m2 đất để trồng đảng sâm theo hướng hữu cơ. Để nâng cao hiệu quả, anh A Ran chủ động đầu tư xây dựng hệ thống nhà màng, tưới tự động và áp dụng khoa học – kỹ thuật vào sản xuất.

Phát triển cây trồng chủ lực

Đáng chú ý, trong quá trình sản xuất đảng sâm, anh A Ran được HTX Nông sản và Dược liệu sạch Kon Tum hỗ trợ từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Đến nay, nhờ tham gia chuỗi liên kết của HTX, bình quân mỗi năm anh A Ran thu về trên dưới 100 triệu đồng.

“Được sự hỗ trợ của cán bộ nông nghiệp xã, đặc biệt là sự đồng hành của HTX, tôi dễ dàng nắm bắt kỹ thuật, duy trì sản xuất quanh năm mà không còn quá phụ thuộc vào thời tiết. Cũng nhờ có HTX và doanh nghiệp bao tiêu nên chúng tôi không còn lo về đầu ra”, anh A Ran cho biết.

Được biết, HTX Nông sản và Dược liệu sạch Kon Tum đang liên kết với nhiều doanh nghiệp để xây dựng vườn ươm cây giống đảng sâm trên địa bàn xã Tân Lập nhằm cung cấp cây giống chất lượng cao các hộ sản xuất tại địa phương.

Mô hình trồng lúa hữu cơ theo hướng hàng hóa ở Kon Rẫy đang cho hiệu quả cao.

Bên cạnh mô hình trồng đảng sâm, xã Tân Lập cùng 2 xã khác là Đăk Tơ Lung và Đăk Tờ Re cũng đang dành nhiều nguồn lực phát triển mô hình trồng lúa hữu cơ trên tổng diện tích hơn 35 ha.

Ông A Kơlch, thôn 4, xã Đăk Tờ Re, là một trong những hộ đầu tiên tham gia mô hình “sản xuất lúa định hướng lúa hữu cơ” do Phòng NN&PTNT huyện phối hợp triển khai.

Qua quá trình thực hiện gieo trồng lúa định hướng hữu cơ, bản thân ông đã thực hiện đúng quy trình từ khâu làm đất, sử dụng nguồn phân hữu cơ, đến cách chọn giống và gieo sạ và chăm sóc theo đúng quy trình sinh trưởng và phát triển của cây, vì vậy toàn bộ diện tích lúa định hướng hữu cơ của gia đình ông cho năng suất và chất lượng cao.

Ông A Kơlch phấn khởi nói: “Gia đình tôi tham gia mô hình này với tổng diện tích 8 sào ruộng nước. Trong quá trình làm, mình được nhà nước hỗ trợ phân bón, phân chuồng, giống lúa HT24 và mình được đi tập huấn, đồng thời được cán bộ kỹ thuật thường xuyên xuống tận ruộng lúa để hướng dẫn thêm về cách chăm sóc, mình cảm thấy rất vui”.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Kon Rẫy, sau gần 1 năm triển khai, năng suất lúa của mô hình đạt 7-10 tấn/ha, mang lại lợi ích kép về kinh tế, môi trường. Đây sẽ là tiền đề để mô hình tiếp tục được nhân rộng ở các xã, thị trấn, giúp người dân, đặc biệt là người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện dần thay đổi nếp nghĩ và cách làm trong sản xuất nông nghiệp sạch và phát triển kinh tế bền vững.

Đẩy mạnh liên kết sản xuất

Bên cạnh những cây trồng ngắn ngày, những năm qua, trong quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, huyện Kon Rẫy cũng đẩy mạnh các loại cây trồng lâu năm. Điển hình như trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ, VietGAP.

Kể từ đầu năm 2022 đến nay, toàn huyện đã trồng mới được gần 100 ha cây ăn quả các loại, nâng tổng số diện tích cây ăn quả hiện có lên trên 1.020 ha, trong đó 780 ha do người dân trồng và 240 ha do HTX, doanh nghiệp trồng, chủ yếu là các loại cây trồng như mít, sầu riêng, chuối, xoài…

HTX Đăk Tơ Lung Xanh, xã Đăk Tơ Lung đang là mô hình kinh tế hợp tác điển hình tiên tiến trong lĩnh vực nông - lâm nghiệp - xây dựng không chỉ của huyện Kon Rẫy, mà trên địa bàn toàn tỉnh Kon Tum, với hàng loạt cây trồng thế mạnh.

Được thành lập từ năm 2017, xuất phát điểm với 39 hộ thành viên, 2/3 là người dân tộc thiểu số, HTX Đăk Tơ Lung Xanh đang hoạt động đa ngành nghề gồm sản xuất kinh doanh và các dịch vụ nông nghiệp khác.

Đến nay, HTX đang có 4 sản phẩm được chứng nhận VietGAP là chuối, mít, sầu riêng và chanh không hạt. Với chất lượng vượt trội, các sản phẩm của HTX luôn được thị trường ưa chuộng, giá bán cao. Nhờ hoạt động ổn định, HTX có doanh thu hàng tỷ đồng/năm, thu nhập bình quân của thành viên HTX đạt 60 – 80 triệu đồng/hộ/năm.

Các HTX đang đóng góp tích cực vào quá trình xóa đói, giảm nghèo ở Kon Rẫy.

Anh A Huy, người dân tộc Ba Na, thành viên liên kết của HTX, hiện đang phát triển gần 1 ha đất vườn đồi trồng chuối và mít, chia sẻ ngày trước gia đình anh trồng luân phiên ngô và sắn, cả năm vất vả nhưng chỉ đủ ăn, con cái đi học theo diện hộ nghèo, đặc biệt khó khăn.

Năm 2018, được HTX Đăk Tơ Lung hỗ trợ chuyển đổi toàn bộ diện tích sang trồng chuối theo tiêu chuẩn VietGAP, kinh tế gia đình anh nhanh chóng được cải thiện. Không chỉ được hỗ trợ về kỹ thuật, vật tư đầu vào, cuối vụ anh còn được HTX bao tiêu sản phẩm với giá cao.

“Giờ làm việc nhàn hơn ngày xưa nhiều, không cần thức khuya dậy sớm nữa, bởi hầu hết các công đoạn từ làm đất, tưới nước, đến xử lý sâu bệnh hại, thu hoạch, vận chuyển đều đã có máy móc hỗ trợ. Sản phẩm làm ra không lo được mùa mất giá. Với sự đồng hành của HTX, 2 năm qua, mỗi năm tôi thu về gần 60 triệu đồng, sau khi trừ chi phí”, anh A Huy hồ hởi nói.

Hiện thực hóa các mục tiêu

Thành công của quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển thành công hàng loạt loại cây thế mạnh đang là đòn bẩy giúp huyện Kon Rẫy thúc đẩy xóa đói giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là người dân tộc thiểu số những năm qua.

Tính đến hết quý I/2023, toàn huyện có 4 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Xã Đăk Ruồng đạt nông thôn mới nâng cao, xã Tân Lập đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Có 2 thôn đạt chuẩn thôn nông thôn mới kiểu mẫu và 6 thôn đạt chuẩn thôn (làng) nông thôn mới vùng đồng bào dân tộc thiểu số…

Tính riêng trong quá trình giảm nghèo, nhờ thực hiện các giải pháp đồng bộ đã góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện từ 24,86% năm 2021 xuống còn 16,88% vào cuối năm 2022 (giảm 7,98%, đạt 121% so với kế hoạch).

Trong đó, giảm tỷ lệ hộ nghèo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số từ 36,28% năm 2021 xuống còn 25% vào năm 2022 (tỷ lệ giảm đạt 11,28%, đạt 170,9% so với kế hoạch).

Mục tiêu đến năm 2025, tổng diện tích gieo trồng toàn huyện đạt 12.519 ha, trong đó có 500 ha đất sản xuất theo hướng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Mỗi xã có ít nhất 1 HTX liên kết theo chuỗi giá trị, và có 1 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP.

Hỗ trợ có từ 75% trở lên hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, cận nghèo trên địa bàn huyện thay đổi nếp nghĩ, bỏ dần những hủ tục lạc hậu, không trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ của Nhà nước, tự lực vươn lên thoát nghèo bền vững.

Trên 30% hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, cận nghèo có đời sống vật chất, tinh thần được cải thiện; trên 30% hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo, cận nghèo tham gia các tổ hợp tác, HTX trên địa bàn huyện. Hàng năm, tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo là người đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân 6%.

Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, huyện sẽ tập trung rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất tại các địa phương, trong đó cập nhật diện tích quy hoạch phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao để làm cơ sở thu hút đầu tư của doanh nghiệp.

Huyện cũng sẽ có cơ chế thu hút đầu tư tư nhân vào lĩnh vực nông nghiệp, lấy HTX, doanh nghiệp làm trọng tâm, tạo sức lan tỏa và liên kết với người dân để thúc đẩy sản xuất phát triển.

Lệ Chi