Những người giữ ký ức Yersin và cuộc hội ngộ tại TP.HCM

Video: Những người giữ ký ức Yersin và cuộc hội ngộ tại TP.HCM - Tiểu Vũ (thực hiện)

Sáng 19.11, tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia II, Chi hội những người ái mộ bác sĩ Alexandre Yersin TP.HCM ra mắt trong không khí trang trọng, quy tụ nhiều gương mặt quen thuộc của giới nghiên cứu, sưu tầm và văn hóa.

Sự kiện do Hội Những người ái mộ bác sĩ Yersin tỉnh Khánh Hòa triển khai như một hoạt động nhằm kết nối cộng đồng quan tâm đến di sản của nhà khoa học.

Buổi lễ diễn ra đúng vào dịp hướng đến Ngày Nhà giáo Việt Nam 20.11 và gần kề ngày giỗ bác sĩ Yersin 23.11, tạo nên một ý nghĩa đặc biệt.

Trong không gian yên tĩnh của Trung tâm lưu trữ Quốc gia, những thước phim tài liệu, những trang tư liệu cũ và hình ảnh của người bác sĩ hiền lành với ánh mắt điềm tĩnh gợi cảm xúc về một nhân cách lớn. Đó không chỉ là nhà khoa học tìm ra vi trùng dịch hạch, mà còn là người thầy thuốc nhân hậu, người đã sống, làm việc và yêu thương Việt Nam như quê hương thứ hai của ông.

Không gian trưng bay tư liệu về bác sĩ Yersin - Ảnh: Tiểu Vũ

Trong danh sách hội viên tham dự, nhiều tên tuổi gây chú ý bởi hành trình âm thầm gìn giữ tư liệu về Yersin nhiều năm qua. Có thể kể đến ông Nguyễn Đại Hùng Lộc (Phó chủ tịch Hội tem TP.HCM); ông Trần Anh Khôi, Giám đốc trung tâm sách nói cho người khiếm thị; nhà xã hội học Nguyễn Thị Thanh Thúy; nhà nghiên cứu sử học Nguyễn Nhã; dược sĩ Trần Thị Lệ Hoa; bác sĩ Ngô Gia Lương; kỹ sư xây dựng – nhà sưu tầm tem Bùi Bằng Giang; đạo diễn Xuân Phượng cùng nhiều nhà sưu tầm, biên tập viên và các chuyên gia đang hoạt động trong lĩnh vực y tế, dược và khoa học xã hội.

Sự góp mặt đa dạng này cho thấy sức lan tỏa của di sản Yersin vượt khỏi khuôn khổ một lĩnh vực học thuật, mà trở thành mối quan tâm văn hóa rộng lớn hơn.

Nhà sử học Nguyễn Nhã (áo trắng) tham dự buổi lễ - Ảnh: Tiểu Vũ

Việc thành lập Chi hội đánh dấu một cột mốc quan trọng trong nỗ lực kết nối cộng đồng những người nghiên cứu, sưu tầm và yêu mến di sản Yersin. Ban điều hành Chi hội gồm ông Nguyễn Đại Hùng Lộc làm Chi hội trưởng, hai Chi hội phó là ông Trần Anh Khôi và ông Diệp Đức Duy. Đây là những người đã nhiều năm âm thầm gìn giữ các nguồn tư liệu, đồng hành với Hội tỉnh Khánh Hòa và tích cực kết nối các thành viên ở TP.HCM.

Công bố thành lập Chi hội Những người ái mộ bác sĩ Alexandre Yersin tại TP.HCM - Ảnh: Tiểu Vũ

Danh sách 23 hội viên có thể xem như một bức tranh thu nhỏ của nhiều thế hệ chung niềm đam mê. Có người là bác sĩ nghỉ hưu từng nghiên cứu về dịch tễ, có người là kỹ sư, nhạc sĩ, nhà sưu tầm tem, giảng viên, biên tập viên, nhà sử học. Mỗi người một công việc, một câu chuyện, một lý do đến với Yersin, nhưng tất cả đều gắn lại trong tinh thần tôn kính và trách nhiệm lưu giữ những giá trị văn hóa khoa học mà ông để lại.

Thuyết trình về cuộc đời và sự nghiệp của bác sĩ Yersin - Ảnh: Tiểu Vũ

Phần mở đầu buổi lễ là bộ phim song ngữ về cuộc đời và sự nghiệp của bác sĩ Yersin. Bộ phim tái hiện chặng đường từ khi ông rời Thụy Sĩ, vượt biển đến Đông Dương, rồi gắn bó với Nha Trang, khám phá cao nguyên Lâm Viên và góp phần xây dựng thành phố Đà Lạt sau này. Những thước phim giản dị nhưng đầy xúc cảm giúp người xem thấy rõ hình ảnh một nhà khoa học tận tụy, một người thầy thuốc dành trọn trái tim cho người dân Việt Nam, và một công dân danh dự của quốc gia mà ông đã ở lại đến cuối đời.

Sau đó, đại diện Hội tỉnh Khánh Hòa giới thiệu các hoạt động đã thực hiện trong nhiều năm qua, từ công tác tư liệu hóa đến các chương trình giáo dục cộng đồng. Những hình ảnh cũ, những sự kiện, những kỷ vật về Yersin khiến nhiều người xúc động. Ở đó, người ta thấy rõ di sản không bao giờ khép lại của ông.

Video Chi hội trưởng Chi hội Những người ái mộ bác sĩ Alexandre Yersin tại TP.HCM chia sẻ về ý nghĩa của sự kiện (Tiểu Vũ thực hiện)

Điểm nhấn quan trọng của buổi lễ là phần thuyết trình về thân thế và sự nghiệp của bác sĩ Yersin. Người trình bày đã dẫn lại hành trình khoa học bền bỉ của ông, từ việc theo học tại Lausanne, đến những năm công tác tại Viện Pasteur Paris, rồi quá trình nghiên cứu tại Nha Trang. Những đóng góp của ông trong việc tìm ra vi trùng dịch hạch, xây dựng Viện Pasteur Nha Trang, khai phá cao nguyên Lang Biang hay đồng hành cùng người dân bản địa đã tạo nên một nhà khoa học đặc biệt: không mưu cầu danh vọng, không tìm kiếm sự ca ngợi, chỉ lặng lẽ cống hiến vì tri thức và lòng nhân ái.

Nhà nghiên cứu sử học Nguyễn Nhã (bên phải) với tấm thẻ hội viên - Ảnh: Tiểu Vũ

Đại diện Chi hội cũng công bố dự án sách “Alexandre Yersin hành trình của một nhân cách lớn”. Đây là công trình đang trong giai đoạn biên soạn, tập hợp nhiều tư liệu quý giá được lưu giữ tại các trung tâm lưu trữ, viện nghiên cứu và từ những nhà sưu tầm trong cộng đồng. Dự án kỳ vọng sẽ bổ sung thêm góc nhìn đầy đủ hơn về cuộc đời và sự nghiệp của bác sĩ Yersin, đồng thời trở thành nguồn tư liệu đáng tin cậy cho người đọc và giới nghiên cứu.

Không gian trưng bay tư liệu về bác sĩ Yersin - Ảnh: Tiểu Vũ

Không dừng lại ở các hoạt động lễ nghi, Chi hội TP.HCM đã công bố kế hoạch hoạt động cho quý 4.2025 và năm 2026, với nhiều nội dung hướng đến nghiên cứu nghiêm túc và lan tỏa tri thức. Trong đó có việc phối hợp với Viện Pasteur TP.HCM và các trường đại học như Y Dược, Dược, Khoa học Xã hội và Nhân văn, Huflit để tổ chức giao lưu, tọa đàm dành cho sinh viên. Chi hội cũng sẽ triển khai các sản phẩm truyền thông như video, podcast, bài viết chuyên đề nhằm đưa hình ảnh và tinh thần Yersin đến gần hơn với người trẻ.

Thuyết trình về cuộc đời và sự nghiệp của bác sĩ Yersin - Ảnh: Tiểu Vũ

Bên cạnh đó, Chi hội dự định tổ chức tour “Hành trình theo dấu chân bác sĩ Yersin” với các điểm dừng từ Đà Lạt đến Nha Trang, kết hợp tham quan Viện Pasteur và các di tích gắn liền với cuộc đời ông. Đây là hoạt động nhằm giúp cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ và sinh viên y khoa, có cơ hội tiếp cận trực quan với di sản Yersin.

Trong buổi lễ, những hình ảnh về cuộc đời và những đóng góp của bác sĩ Yersin được trưng bày trang trọng ở khu vực triển lãm. Mỗi bức ảnh, mỗi dòng tư liệu đều như nhắc nhớ về một nhân cách lớn đã chọn sống cuộc đời bình lặng nhưng đầy ý nghĩa. Không phô trương, không gây ồn ào, Yersin để lại tầm ảnh hưởng sâu rộng thông qua những đóng góp âm thầm cho y học, giáo dục, khoa học và cộng đồng.

Nhiều tư liệu quý về bác sĩ Yersin lần đầu được công bố - Ảnh: Tiểu Vũ

Buổi lễ khép lại bằng phần chụp hình lưu niệm giữa các hội viên và khách mời. Những nụ cười, những cái bắt tay, những lời hẹn gặp lại trong các hoạt động sắp tới cho thấy Chi hội vừa thành lập nhưng đã sớm có tinh thần đoàn kết và sự gắn bó. Đó không chỉ là sự kết nối của những con người yêu mến Yersin, mà còn là trách nhiệm chung trong việc giữ gìn di sản văn hóa khoa học cho thế hệ sau.

Chi hội Những người ái mộ bác sĩ Yersin TP.HCM chụp hình lưu niệm - Ảnh: Tiểu Vũ

Chi hội Những người ái mộ bác sĩ Yersin TP.HCM được kỳ vọng sẽ trở thành một địa chỉ đáng tin cậy trong công tác tư liệu hóa, nghiên cứu và lan tỏa tinh thần Yersin trong đời sống hiện đại. Trong bối cảnh xã hội chuyển động nhanh, khi những giá trị bền vững luôn cần được nhắc nhớ, hành trình gìn giữ ký ức về Yersin càng trở nên quan trọng và giàu ý nghĩa.

Tiểu Vũ