Nỗ lực triển khai chương trình giáo dục phổ thông hiệu quả
Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai từ năm học 2020-2021, đến nay đã được áp dụng đối với lớp 1, 2, 3, 6, 7 và 10 tại 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Qua ba năm triển khai, chương trình bước đầu tạo niềm tin trong giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và toàn xã hội nhưng vẫn cần giải pháp tháo gỡ để quá trình triển khai thật sự hiệu quả.
Trải qua một số khó khăn, bỡ ngỡ ban đầu, giờ đây, tại Trường tiểu học Dân Tiến (huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên), giáo viên đã linh hoạt, chủ động hơn với phương thức dạy học; học sinh mạnh dạn, tự tin trong học tập. Cô giáo Đào Thị Thanh Tâm, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: Từ khi được tiếp cận với chương trình giáo dục phổ thông 2018, học sinh có sự thay đổi về nhận thức, chủ động tiếp cận, lĩnh hội kiến thức.
Nhiều em đã bộc lộ được các khả năng tư duy vượt trội của bản thân ở từng môn học như Toán, tiếng Việt, tiếng Anh, Âm nhạc. Còn đối với đội ngũ giáo viên của nhà trường, các thầy cô đã chủ động tìm các phương pháp giáo dục hiện đại, gắn với thực tiễn cuộc sống, gần gũi và hấp dẫn, tạo điều kiện cho học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề.
Tại Trường trung học cơ sở Trần Quốc Toản (thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh), cô giáo Nguyễn Phương Lan, Tổ trưởng môn Khoa học Tự nhiên cho biết: Để bám sát mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, đội ngũ giáo viên nhà trường đã lập nhóm, thường xuyên trao đổi, lên kế hoạch chung để giải quyết các khó khăn, vướng mắc ở ba phân môn khi triển khai môn học này.
Giáo viên bộ môn cũng chủ động và sẵn sàng đổi mới cho nên bảo đảm được nội dung, thời lượng chương trình môn học. Ngoài ra, nhà trường cũng chú trọng sinh hoạt chuyên môn theo hướng nghiên cứu bài học, đồng thời đề ra giải pháp cụ thể để tổ chức tốt các hoạt động học tập. Theo cô Lan, việc đổi mới là không dễ dàng, đòi hỏi giáo viên phải nỗ lực, phấn đấu không ngừng.
Có thể thấy, thời gian qua, các trường học đã chú trọng đổi mới phương pháp, hình thức dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh; đổi mới quản lý, quản trị nhà trường. Việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018 còn nhận được sự quan tâm của các cấp chính quyền và toàn xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số khó khăn, hạn chế trong quá trình triển khai.
Cụ thể, chương trình khi ban hành chưa đầy đủ các môn học, hoạt động giáo dục đã phải tiếp tục ban hành bổ sung trong các năm sau, gây khó khăn cho việc chuẩn bị sách giáo khoa cũng như việc triển khai thực hiện đối với một số môn học. Việc thiếu giáo viên ở các môn học mới cũng ảnh hưởng tới chất lượng triển khai chương trình. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Hải Phòng, Bùi Văn Kiệm cho biết: Thành phố hiện còn thiếu khoảng 1.350 giáo viên.
Trong khi đó, việc tuyển mới giáo viên khó khăn do không có nguồn tuyển, nhất là giáo viên môn tích hợp. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk Phạm Đăng Khoa cũng nêu ra một nghịch lý mặc dù thiếu giáo viên do số lượng học sinh tăng nhanh nhưng các địa phương vẫn phải tinh giản biên chế theo lộ trình. Còn đối với đội ngũ giáo viên dạy học các môn tích hợp, đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo Hưng Yên cho biết: Dù đã có tập huấn, bồi dưỡng nhưng khó để bảo đảm chất lượng và khó để xã hội yên tâm khi giáo viên dạy môn này lại phải đi dạy môn khác. Vì vậy, các trường sư phạm cần sớm mở mã ngành và sớm đào tạo giáo viên dạy môn tích hợp.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương còn thiếu thiết bị dạy học tối thiểu, các nhà trường gặp khó khăn trong tổ chức dạy và học theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Cà Mau, Lê Hoàng Dự cho biết: Địa phương không gặp khó khăn về kinh phí mua sắm trang thiết bị nhưng các văn bản về thẩm định giá cũng như lựa chọn đơn vị để thực hiện mua sắm chưa rõ ràng, có sự chồng chéo.
Cùng quan điểm, đại diện Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Phước cho biết: Mặc dù hội đồng nhân dân tỉnh đã thông qua phân bổ kinh phí để mua sắm thiết bị dạy học nhưng các thông tư cũng như nghị định quy định về việc này còn có sự chồng chéo cho nên sở chưa triển khai mua sắm được.
Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết: Chương trình giáo dục phổ thông 2018 thể hiện tầm nhìn rộng, tính lý tưởng, tính toàn diện, tầm mong đợi, kỳ vọng rất cao. Trong triển khai chương trình có điểm có thể làm được ngay, nhưng có điểm đặt ra để triển khai trong nhiều năm và trong quá trình thực hiện có thể điều chỉnh.
Giáo dục đang trong giai đoạn chuyển đổi, cải cách cho nên ngành giáo dục các địa phương cần phải lắng nghe việc các nhà trường triển khai thực tế như thế nào, giáo viên lên lớp có khó khăn gì không để ghi nhận, động viên, khích lệ, kịp thời tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ tốt nhất. Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là quyết tâm chính trị của Đảng, của Quốc hội, của Chính phủ, của đất nước. Ngành giáo dục sẽ tiếp tục có thêm những thuyết phục với chính quyền địa phương, cha mẹ học sinh… để tiếp tục tạo sự chia sẻ, đồng thuận với quá trình thực hiện đổi mới.
Nhằm tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả đổi mới Chương trình giáo dục phổ thông 2018 trong những năm tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục xây dựng quy hoạch mạng lưới các trường sư phạm, thực hiện giao chỉ tiêu đào tạo giáo viên cho các trường sư phạm bảo đảm yêu cầu về số lượng, cơ cấu, chất lượng. Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các địa phương lập kế hoạch chi tiết cụ thể, tổ chức thực hiện tăng cường cơ sở vật chất trường, lớp học đáp ứng điều kiện tối thiểu để thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới và lộ trình đổi mới chương trình, sách giáo khoa. Các cơ sở giáo dục phổ thông chủ động kiểm tra, rà soát và phát huy cao độ tính chủ động, tự chủ trong việc đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học phục vụ đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.
(Nguồn: Bộ Giáo dục và Đào tạo)