Nông nghiệp đô thị chuyển mình

Mỗi sản phẩm - từ cây ớt, cà chua, lan, nấm linh chi đến tảo sinh học - đều in đậm dấu ấn của công nghệ và đổi mới sáng tạo. Từ phòng lab sáng đèn đến cánh đồng xanh mát, nông nghiệp TPHCM đang từng bước hiện đại hóa, hướng đến một hệ sinh thái nông nghiệp xanh, thông minh và bền vững.

Khu nhà lưới trồng cà chua ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt và cảm biến môi trường tại Khu Nông nghiệp công nghệ cao TPHCM

Trong bối cảnh diện tích đất sản xuất ngày càng thu hẹp, thành phố ứng dụng công nghệ cao, hướng đến mục tiêu phát triển nông thôn toàn diện giai đoạn 2021 - 2030. Các giải pháp hiện đại không chỉ gia tăng năng suất, chất lượng nông sản mà còn thúc đẩy nền nông nghiệp xanh.

Ngay từ năm 2010, TPHCM đã xây dựng và đưa vào hoạt động Khu Nông nghiệp Công nghệ cao tại Củ Chi và đến nay, đã có 14 dự án đầu tư vào đây. Sau sáp nhập tỉnh thành từ tháng 7-2025, thành phố có đề án xây dựng và mở rộng 7 khu nông nghiệp công nghệ cao.

Thành phố cũng đã hỗ trợ các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trên thực tế bằng chính sách tài chính, kỹ thuật, tư vấn và đào tạo; ban hành chính sách về khuyến khích chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp đô thị… Từ đó, các dự án, doanh nghiệp có điều kiện ổn định và hoàn thiện mô hình, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp đô thị bền vững.

Giám đốc Trại nghiên cứu giống rau Chánh Phong hướng dẫn nông dân thụ phấn cho cây ớt

Kinh nghiệm của TPHCM là phát triển nông nghiệp công nghệ cao thành công cần ứng dụng công nghệ bằng chiến lược tổng thể, cơ chế chính sách linh hoạt, hợp tác liên vùng, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, tích hợp sản xuất với trải nghiệm và đào tạo nguồn nhân lực.

Các kỹ sư Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM phân tích chất lượng mẫu giống

Theo TS. Nguyễn Hoàng Anh Tuấn, Ban Quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM, từ chính sách đi trước và linh hoạt, thành phố đã trở thành đầu tàu, tiên phong, hình mẫu nông nghiệp công nghiệp cao. Thành phố xác định, biến đổi khí hậu là thách thức lớn nhất hiện nay đối với sản xuất nông nghiệp và cách để giải quyết là liên kết ứng dụng khoa học công nghệ. Vài năm nay, TPHCM đã chuyển giao 66 mô hình ứng dụng khoa học công nghệ vào nông nghiệp cho các tỉnh thành và sẽ đẩy mạnh hơn nữa.

Các kỹ sư trẻ chăm sóc cây giống nuôi cấy mô tại khu ươm tạo công nghệ vi sinh, tế bào thực vật của Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM

Mô hình trồng rau thủy canh trong nhà kính đang là xu hướng nông nghiệp đô thị. Hệ thống nhà kính kết hợp giàn thủy canh giúp kiểm soát nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, đảm bảo năng suất cây trồng ổn định hơn canh tác truyền thống.

Nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp đã đầu tư mô hình này để tiết kiệm diện tích và cung ứng rau sạch cho đô thị.

Trước tình trạng biến đổi khí hậu dẫn đến nguy cơ thiếu nước, TPHCM thúc đẩy ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, giảm thất thoát, tối ưu chi phí và nâng cao hiệu quả, tạo nền tảng phát triển nông nghiệp sạch, thông minh và bền vững.

Kiểm tra độ ẩm và điều khiển tưới tự động trong phòng trồng nấm linh chi tại Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM

TPHCM đẩy mạnh phát triển nông nghiệp thông minh với ứng dụng AI, IoT, blockchain trong sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng.

Kiểm tra mẫu cây giống nuôi cấy mô trong phòng chiếu sáng

Trong chăn nuôi, mô hình chuồng kín với hệ thống làm mát, điều khiển nhiệt độ, máng ăn uống tự động ngày càng phổ biến. Song song đó, xử lý chất thải bằng biogas, chế phẩm sinh học vừa bảo vệ môi trường vừa tái tạo năng lượng cho sản xuất.

Mô hình nuôi tảo dạng ống tại Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM

TPHCM đã đạt nhiều kết quả tích cực trong phát triển nông nghiệp hiện đại. Theo báo cáo kết quả thực hiện Chương trình phát triển giống cây con và nông nghiệp công nghệ cao trên địa bàn TPHCM, lĩnh vực giống cây trồng đạt 156,2%, giống chăn nuôi đạt 100,1%, giống thủy sản đạt 78,5%.

Mô hình nuôi cua biển trong hộp nhựa bằng hệ thống tuần hoàn nước

Tỉ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (chiếm 45% trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp của thành phố) đạt 102,3%; tỉ lệ doanh nghiệp, hợp tác xã, nông hộ ứng dụng các biện pháp kỹ thuật, công nghệ cao trong sản xuất, chế biến sản phẩm chủ lực đạt 148,6%.

Nông dân vận hành thiết bị điều khiển hệ thống tưới tự động vườn đu đủ (xã Phước Hòa, TPHCM)

Công tác đào tạo, nâng cao kỹ năng nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp đạt 140,8%. Những kết quả này khẳng định nỗ lực của thành phố trong việc thúc đẩy nền nông nghiệp theo hướng hiện đại, bền vững.

Với định hướng này, TPHCM đang từng bước kiến tạo một nền nông nghiệp đô thị hiện đại và đủ sức cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập mạnh mẽ.

Nông dân xã Bình Giã, TPHCM, cùng các chuyên gia nông nghiệp công nghệ cao trao đổi kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ca cao

Cán bộ kỹ thuật hướng dẫn quy trình canh tác hồ tiêu theo hướng công nghệ cao, tại hộ dân ở xã Bình Giã, TPHCM

Khảo nghiệm, đánh giá các giống lan được lai tạo, sản xuất tại khu sản xuất thực nghiệm

TS Phạm Đình Dũng, Trưởng Ban quản lý Khu Nông nghiệp Công nghệ cao TPHCM cho biết, vừa qua Bộ NN-MT đã có buổi làm việc với UBND TPHCM về Đề án thành lập các Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại thành phố. Cuộc họp nhằm thúc đẩy hoàn thiện hồ sơ, thủ tục phê duyệt theo quy định, tạo cơ sở pháp lý cho việc mở rộng và phát triển các Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn.

Khu đất nông nghiệp trên địa bàn xã Phước Hòa được quy hoạch Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao

Cụ thể, theo Đề án, giai đoạn 1, TPHCM kiến nghị Bộ thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định thành lập 7 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại TPHCM bao gồm:

1- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao TP tại ấp 1, xã Nhuận Đức.

2- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ngành thủy sản tại xã Cần Giờ, diện tích 89,74ha

3- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao xã Củ Chi, diện tích 23,3ha

4- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao xã Nhuận Đức, giai đoạn 1: quy mô khoảng 200ha; giai đoạn 2: quy mô khoảng 270ha.

5- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao xã An Nhơn Tây, giai đoạn 1: quy mô khoảng 200ha; giai đoạn 2: quy mô khoảng 270ha.

6- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao xã Bình Giã, diện tích 383,22ha.

7- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao xã Phước Hòa, diện tích 203ha.

Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao xã Phước Hòa, diện tích 203ha

Giai đoạn 2, thành lập 6 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại các vị trí quy hoạch khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, cụ thể như sau:

1- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Xuân Sơn

2- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Phú Giáo

3- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã An Long

4- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Long Hòa

5- Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại xã Long Hòa và xã Trần Văn Thố

Việc sớm thành lập các Khu Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao TPHCM được kỳ vọng sẽ tạo cú hích quan trọng, góp phần nâng cao giá trị nông sản, thúc đẩy chuyển đổi số và xây dựng nền nông nghiệp đô thị hiện đại, thân thiện với môi trường.

HOÀNG HÙNG - QUANG HUY - Trình bày: HỮU VI