Nữ kỹ sư là tượng đài trong lĩnh vực STEM

Nhà tâm lý học, kỹ sư công nghiệp, cố vấn và nhà giáo dục người Mỹ Lillian Moller Gilbreth

Bà là một trong những kỹ sư nữ đầu tiên có bằng Tiến sĩ và là một trong những người thực hành đầu tiên về tâm lý học tổ chức.

Sinh ra tại Oakland, California (Mỹ), Lillian được nuôi dưỡng trong một gia đình khá truyền thống. Bà là một học sinh xuất sắc, và với sự ủng hộ của gia đình, bà lấy bằng cử nhân văn học Anh tại Đại học California năm 1900.

Lillian là một trong những nữ kỹ sư đầu tiên có bằng Tiến sĩ và là một trong những người thực hành đầu tiên về tâm lý học tổ chức

Sau đó, bà tiếp tục học và lấy bằng Tiến sĩ tâm lý học của Đại học Brown năm 1915. Trước đó, Lillian kết hôn với Frank Bunker Gilbreth vào năm 1904. Hai vợ chồng bà đã cùng nhau có công trình nghiên cứu mang tầm ảnh hưởng nhất trong lịch sử lĩnh vực quản lý và kỹ thuật.

Vợ chồng nhà Gilbreth

Trong khi Frank chuyên về nghiên cứu chuyển động thời gian, phân tích những cách hiệu quả để hoàn thành nhiệm vụ, thì Lillian tập trung vào khía cạnh con người của phương trình, kết hợp tâm lý học vào các quy trình công nghiệp.

Lillian Moller Gilbreth và đại gia đình của mình

Hai vợ chồng là những người đầu tiên xem xét nhu cầu tâm lý và thể chất của người lao động, đặt nền tảng cho những gì bây giờ chúng ta gọi là "công thái học".

Bố cục nhà bếp điển hình trước thời kỳ “Thiết kế nhà bếp thực tế”, khoảng năm 1920-1954

Lillian Gilbreth nghiên cứu nhiều lĩnh vực như thời gian và chuyển động, yếu tố con người, kinh tế gia đình, nghiên cứu người tiêu dùng.

Một căn bếp lấy cảm hứng từ “Thiết kế nhà bếp thực tế” của Lillian Gilbreth

Hầu hết các nghiên cứu của bà đều tập trung phân tích, thiết kế lại quy trình làm việc để tăng hiệu quả và giảm tình trạng mệt mỏi của người lao động, không chỉ trong công việc mà còn những hoạt động thường ngày như bếp núc.

Lillian Moller Gilbreth trên giảng đường Đại học Purdue

Lillian còn phát minh ra một số vật gia dụng như thùng rác đạp chân và kệ nhỏ trên cửa tủ lạnh - những thứ phổ biến trong các hộ gia đình ngày nay.

Cuộc sống gia đình của nhà Gilbreth đã được ghi lại trong “Cheaper by the Dozen” (1948), sau đó được chuyển thể thành phim

Bà là người phụ nữ đầu tiên được bầu vào Viện Hàn lâm Kỹ thuật Quốc gia Hoa Kỳ và đã nhận được hơn 20 tấm bằng danh dự. Năm 1965, bà được trao tặng Huân chương Hoover vì những đóng góp cho nhân loại.

Năm 1984, Bưu điện Hoa Kỳ đã phát hành một con tem để vinh danh Lillian Moller Gilbreth

Di sản của Lillian Moller Gilbreth không chỉ được lưu giữ trong những quyển sách về kỹ thuật và quản lý, mà còn được phổ biến thông các quyển sách, bộ phim dựa trên cuộc sống của gia đình Gilbreth với 12 người con.

Lillian Moller Gilbreth trở thành một tượng đài trong lĩnh vực STEM

Bà đã trở thành một tượng đài trong lĩnh vực STEM, truyền cảm hứng cho những người trẻ, đặc biệt là phụ nữ trong ngành khoa học.

Thiên Ánh (Tổng hợp)