Ở khu đô thị cao cấp vẫn 'tháo chạy' vì ô nhiễm không thở nổi

Sáng 2/12, bụi mịn dày đặc bao phủ nhiều tòa nhà cao tầng ở Hà Nội. Ảnh: Đinh Hà.

Nhiều năm sống trong khu đô thị cao cấp tại phường Vĩnh Tuy (Hà Nội), chị Minh Ngọc phải đối mặt với những buổi sáng mở cửa ban công nhưng không nhìn thấy nổi tòa nhà đối diện vì bụi mịn dày đặc.

Người phụ nữ 42 tuổi có tiền sử mắc viêm mũi dị ứng, viêm xoang, viêm phế quản, viêm họng, có tháng phải dùng kháng sinh liên tục. Để đối phó, chị đầu tư 2 máy lọc không khí trị giá hơn 20 triệu đồng, máy tạo ẩm, bộ xông mũi, rửa mũi và một tủ thuốc đầy ắp.

“Tôi đóng kín cửa 24/24 giờ, bật máy lọc không khí suốt ngày đêm. Dù vậy, nhiều ngày máy vẫn báo đỏ, không về xanh ngay cả khi đã chạy hết công suất”, chị thở dài nói.

Từ đầu tháng 12, Hà Nội liên tục mờ mịt vì bụi mịn, chất lượng không khí xuống thấp. Theo trang tổng hợp dữ liệu IQAir, sáng 12/12, chỉ số AQI xuất hiện nhiều điểm tím đậm (mức rất xấu, có hại cho sức khỏe), thành phố tiếp tục lọt top ô nhiễm bậc nhất thế giới.

"Chạy trời" không khỏi ô nhiễm

Sống chung với ô nhiễm không khí quá lâu, chị Minh Ngọc cảm thấy tình trạng sức khỏe của mình ngày càng lao dốc. Buổi sáng, chị thường mệt mỏi và khó thở, viêm xoang tái phát liên tục, ho kéo dài, cổ họng nóng rát, da quanh vùng mũi đỏ và ngứa.

Chị Ngọc dễ tăng cân, người nặng nề, tinh thần giảm sút và thường mất ngủ vì nghẹt mũi. Có đợt ô nhiễm đỉnh điểm, chị bị viêm xoang nặng đến mức phải xông mũi họng liên tục và dùng kháng sinh liều cao.

“Bụi mịn PM2.5 có thể đi vào máu, gây viêm mạn tính, là nguồn gốc của nhiều căn bệnh và ung thư. Viễn cảnh sống thêm 5-10 năm nữa giữa ô nhiễm khiến tôi lo sợ mình sẽ bệnh tật triền miên”, chị bộc bạch.

Tiếp xúc với khói bụi, chị Minh Ngọc nhận thấy sức khỏe của bản thân đi xuống rõ rệt. Ảnh: NVCC.

Sau một thời gian tính toán, chị Ngọc quyết định chuyển tới Đà Nẵng, nơi có gió biển, ánh sáng tự nhiên và chất lượng không khí tốt hơn. Chỉ sau vài tuần, sức khỏe chị cải thiện rõ rệt, da ít kích ứng, ho và viêm họng biến mất, tinh thần thoải mái hơn.

Hôm 4/12 là lần thứ 2 trong một tháng chị Vũ Hà (phường Hà Đông, Hà Nội) đưa con trai 5 tuổi vào Bệnh viện Nhi Trung ương. Bé cấp cứu trong đêm vì viêm phế quản co thắt.

Chị Hà kể chỉ cần thời tiết chuyển mùa hay không khí trở nên ô nhiễm hơn, con trai chị lập tức lên cơn ho, thở rít, nhiều đêm bố mẹ phải thức trắng để theo dõi tình trạng của bé.

Đầu tháng, con trai chị Hà ho liên tục và khó thở, gia đình vội đưa đi cấp cứu, cho thở khí dung và dùng thuốc dự phòng. Vừa dứt thuốc hơn một tuần, tình trạng lại tái phát. “Cả nhà cứ rồng rắn vào viện suốt, nhìn con nhỏ xíu, gầy gò mà xót ruột”, chị nói.

Theo bác sĩ điều trị, với chất lượng không khí ngày càng xấu cùng bệnh nền của con trai chị Hà, nguy cơ tái phát liên tục là điều khó tránh. Nếu phải nhập viện nhiều đợt, bé có thể phải dùng thuốc xịt hoặc dự phòng hen trong thời gian dài. Đáng lo hơn, bác sĩ còn cảnh báo dùng thuốc liên tục vài năm có thể ảnh hưởng tới chiều cao, sức khỏe của con.

Nhìn con gầy đi sau mỗi lần ốm, chị Vũ Hà không khỏi xót xa. Ảnh: NVCC.

Nhưng bài toán lớn nhất với gia đình chị Hà là chuyện đi hay ở. Kinh tế hai vợ chồng còn eo hẹp vì đều làm công ăn lương, công việc gắn bó ở Hà Nội. Việc chuyển đến một nơi có môi trường trong lành hơn đồng nghĩa phải lo đủ thứ chuyện như tìm việc mới, thay đổi chỗ học cho con, chi phí sinh hoạt cũng là gánh nặng.

“Biết ở đây ô nhiễm không tốt cho con, nhưng đi đâu, làm gì để sống thì vợ chồng tôi chưa nghĩ ra. Chúng tôi chỉ mong môi trường bớt ô nhiễm để con đỡ khổ”, chị Hà nói.

Xoay xở

Để đối phó với tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài tại Hà Nội, nhiều gia đình đầu tư mua máy lọc không khí để cải thiện chất lượng không khí trong nhà, hạn chế bụi mịn xâm nhập. Bên cạnh đó, xu hướng mua và sử dụng ôtô điện cũng gia tăng, giúp giảm tiếp xúc trực tiếp với khói bụi trên đường.

Chị Phạm Quỳnh (phường Thanh Xuân, Hà Nội) vừa chi hơn 40 triệu đồng mua máy lọc không khí cho cả 4 tầng nhà. Ban đầu, chị chỉ lắp một máy ở phòng khách. Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng, vợ chồng chị đều bị viêm xoang, con nhỏ dễ ốm nên họ quyết định đầu tư thêm.

Những ngày ở nhà, chị Quỳnh bật máy 24/24 giờ. “Máy lọc lúc nào cũng báo đỏ, nghĩa là bụi mịn và vi khuẩn trong phòng vượt ngưỡng an toàn. Trong nhà đã vậy, không biết ngoài đường còn khủng khiếp thế nào”, chị lo ngại nói.

Lưới lọc trong máy được gia đình chị Quỳnh thay định kỳ 6 tháng/lần. Nếu ở trong nhà, chị uôn đóng kín cửa sổ. Cuối tuần, thay vì cho con vui chơi ở gần nhà, vợ chồng chị thường đưa hai bé đi dã ngoại ở Hòa Bình hoặc Hưng Yên để cả gia đình có cơ hội hít thở bầu không khí thoáng đãng hơn.

“Hai ngày cuối tuần là khoảng thời gian ít ỏi chúng tôi không phải kè kè khẩu trang khi ra ngoài đường”, chị bày tỏ.

Máy lọc không khí nhà chị Phạm Quỳnh liên tục báo đỏ, cho thấy bụi mịn trong phòng vượt ngưỡng an toàn. Ảnh: NVCC.

Cùng chung nỗi lo lắng về sức khỏe gia đình khi chất lượng không khí ở mức báo động, vợ chồng chị Nguyễn Huyền (38 tuổi, phường Yên Nghĩa, Hà Nội) vừa “xuống tay” mua ôtô điện vào tháng 10 với mức giá hơn 800 triệu đồng. Trước đó, cả nhà vốn có 3 xe máy xăng, của vợ, chồng và con gái lớn.

Quyết định mua xe điện của gia đình chị Huyền không chỉ xuất phát từ nhu cầu tiện đi lại, mà còn vì mệt mỏi với khói bụi, không khí mù mịt mà mỗi ngày khi đi làm, đi học.

Con gái chị Huyền thay vì đi xe máy, chuyển sang đi tàu điện, với mức phí ưu tiên 140.000 đồng/tháng. Hai phụ huynh cũng cảm thấy yên tâm hơn vì con đi học đỡ bụi bặm, mưa gió.

Hiện tại, vợ chồng chị Huyền vẫn đang rao bán 2 chiếc xe máy cũ, chỉ giữ lại một chiếc xe của con gái để dùng cho các trường hợp cần di chuyển.

“Từ khi chuyển sang ô tô điện, dù có phải đi ngoài đường mấy tiếng đồng hồ, tôi thấy bớt mệt mỏi, da mặt đỡ sạm, mũi không khô, tinh thần cũng không còn căng thẳng như trước”, người mẹ nói.

Nhờ mua ôtô điện, gia đình chị Nguyễn Huyền hạn chế việc tiếp xúc với khói bụi mỗi ngày. Ảnh: NVCC.

Trước tình trạng không khí ô nhiễm nặng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường khuyến cáo người dân (đặc biệt là người già, trẻ em, người có bệnh lý nền về hô hấp) hạn chế các hoạt động ngoài trời, tập thể dục ngoài trời vào buổi sáng sớm và ban đêm, sử dụng khẩu trang khi ra đường trong thời điểm VN-AQI ở mức cao để bảo vệ sức khỏe.

Bên cạnh đó, người dân có thể bật máy lọc không khí nếu có điều kiện; cập nhật AQI hàng giờ từ các nguồn quan trắc chính thức; ưu tiên phương tiện giao thông công cộng và giảm đốt than tổ ong, rác thải sinh hoạt.

An Chi