Phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực dự trữ quốc gia

Dự thảo Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) gồm 6 chương, 35 điều (dự thảo luật đã giảm 31/66 Điều so với Luật hiện hành).

Bỏ quy định hàng dự trữ quốc gia phải được cất giữ riêng

Lần sửa luật này hướng tới mục tiêu dự trữ quốc gia được kế thừa, sửa đổi và bổ sung mục tiêu, theo đó, dự trữ quốc gia, dự trữ chiến lược để bảo đảm tự chủ chiến lược quốc gia, nhằm huy động, khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực của nền kinh tế, là công cụ điều tiết thị trường để bảo đảm nền kinh tế vận hành ổn định, hiệu quả theo quy luật thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi). Ảnh: TRỌNG HẢI

Điểm đáng chú ý, về danh mục hàng dự trữ quốc gia (Điều 17), dự thảo luật đã phân quyền, phân cấp triệt để theo hướng: Quy định các tiêu chí về danh mục hàng dự trữ quốc gia đảm bảo các mặt hàng dự trữ quốc gia là mặt hàng chiến lược, thiết yếu, có tần suất sử dụng nhiều, có tác dụng ứng phó kịp thời trong tình huống đột xuất, cấp bách; đặc chủng, không thể thay thế; vật tư, thiết bị, hàng hóa bảo đảm quốc phòng, an ninh và giao Chính phủ quy định danh mục hàng dự trữ quốc gia; các bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia quy định chi tiết mặt hàng dự trữ quốc gia.

Cùng với đó, về quy định về bảo quản hàng dự trữ quốc gia, dự thảo luật đã bỏ quy định hàng dự trữ quốc gia phải được cất giữ riêng, sửa đổi cụm từ "quy chuẩn kỹ thuật quốc gia" thành "quy định về bảo quản hàng dự trữ quốc gia" để khắc phục khó khăn, bất cập khi thực hiện Luật Dự trữ quốc gia năm 2012 và phù hợp với phân quyền, phân cấp quản lý.

Quy định về thuê bảo quản hàng dự trữ quốc gia (Điều 24) được rà soát, thay đổi quy định từ “Điều kiện cơ sở phải đáp ứng” thành bộ, cơ quan ngang bộ thuê tổ chức, doanh nghiệp để bảo quản (thay đổi về điều kiện đầu tư kinh doanh), không yêu cầu phải được chứng nhận đủ điều kiện theo thủ tục hành chính, không phải là điều kiện đầu tư kinh doanh; bảo đảm đơn giản hóa thủ tục và tạo thuận lợi khi thực thi.

Hoàn thiện quy định về mức dự trữ chiến lược phù hợp với từng giai đoạn

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành với sự cần thiết ban hành dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi). Về phạm vi sửa đổi luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, dự thảo luật đã tăng cường phân cấp, phân quyền, cắt giảm 2/6 thủ tục hành chính. Nhiều thủ tục khác được đơn giản hóa. Dự thảo cũng đã bổ sung các quy định mới về dự trữ chiến lược và xã hội hóa các hoạt động dự trữ quốc gia, bảo đảm quán triệt tinh thần đổi mới trong xây dựng pháp luật.

Quang cảnh phiên làm việc sáng 17-11 của Quốc hội. Ảnh: TRỌNG HẢI

Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo rà soát, hoàn thiện các quy định của dự thảo Luật, đặc biệt là các chính sách mới như dự trữ chiến lược, xã hội hóa dự trữ quốc gia và các nội dung liên quan đến phân cấp, phân quyền, đảm bảo tính khả thi và đồng bộ.

Về dự trữ chiến lược, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định về: Nguyên tắc quản lý hàng dự trữ chiến lược; chính sách của Nhà nước đối với dự trữ chiến lược; danh mục hàng dự trữ chiến lược, mức dự trữ chiến lược phù hợp với từng giai đoạn; ứng dụng khoa học công nghệ trong dự trữ chiến lược; phương thức, công cụ và cơ chế điều tiết thị trường dự trữ chiến lược đối với các loại tài nguyên, khoáng sản quan trọng.

Đối với thời điểm có hiệu lực, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đề nghị Chính phủ đẩy nhanh tiến độ xây dựng các văn bản quy định chi tiết, quy định thời điểm có hiệu lực từ ngày 1-7- 2026. Các văn bản hướng dẫn cần kịp thời thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về dự trữ chiến lược, bảo đảm các chủ trương và quy định của luật sớm đi vào thực tiễn và phát huy hiệu quả

VŨ DUNG