Phản ứng tức thì trước thuế mới của Mỹ: Vàng hưởng lợi, chứng khoán đỏ lửa, Bitcoin hụt hơi

Phiên giao dịch ngày 3-4, giá vàng thế giới đã leo lên 3.166 USD/ounce, tương đương 99,3 triệu đồng/lượng.

Giá vàng đã đạt đến mức cao chưa từng có sau thông báo của Tổng thống Trump về việc điều chỉnh thuế quan sâu rộng, phản ánh phản ứng tức thời của thị trường cho thấy sự lo ngại về những thay đổi lớn trong quan hệ thương mại của Mỹ và tác động đến chi phí tiêu dùng.

Thị trường biến động mạnh

Thông báo về thuế quan mới của Tổng thống Trump đã làm thị trường biến động mạnh hơn. Chính sách này thay đổi toàn bộ cách tính thuế hàng nhập khẩu. Theo đó, tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, bất kể từ nước nào, sẽ chịu mức thuế cơ bản là 10%. Ngoài ra, những nước bán nhiều hàng hóa sang Mỹ hơn là mua hàng từ Mỹ sẽ bị áp thêm thuế cao hơn.

Các chuyên gia phân tích cho rằng, giá vàng tăng mạnh mẽ là do nhiều nhà đầu tư đổ xô đi mua vàng. Thêm vào đó, giá trị của đồng đô la Mỹ giảm nhẹ cũng góp phần đẩy giá vàng lên. Đồng thời vàng được hỗ trợ bởi một loạt các yếu tố cùng lúc, giống như một "cơn bão hoàn hảo" khi tình hình chính trị thế giới căng thẳng, kinh tế không ổn định và việc các ngân hàng trung ương trên toàn cầu vẫn đang tiếp tục mua vào vàng.

Ở khía cạnh khác, chứng khoán cũng phản ánh tức thì trước thuế quan của ông Trump. Thị trường chứng khoán châu Á đang phản ứng tiêu cực sau khi Tổng thống Trump công bố các mức thuế quan đối ứng mới, phản ánh tâm lý lo ngại và thận trọng của nhà đầu tư trước những thay đổi lớn trong chính sách thương mại quốc tế.

Trong giai đoạn hiện nay, nhà đầu tư vẫn phải thận trọng giao dịch trước bối cảnh thuế quan đối ứng của ông Trump đang gây xáo trộn thương mại quốc tế. Ảnh AI: PHƯƠNG MINH

Các chỉ số chứng khoán chủ chốt trong khu vực đều ghi nhận sự sụt giảm đáng kể khi nhà đầu tư lo ngại về tác động tiêu cực của thuế quan đối với tăng trưởng kinh tế và thương mại toàn cầu.

Chẳng hạn, chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản đã giảm mạnh, có thời điểm giảm hơn 4% trong phiên giao dịch sáng nay. Nhật Bản là một trong những đối tác thương mại lớn của Mỹ và chịu mức thuế đối ứng 24%. Chỉ số Kospi của Hàn Quốc cũng giảm điểm đáng kể, có lúc giảm hơn 3% trước khi thu hẹp đà giảm còn khoảng 1-2%. Hàn Quốc phải đối mặt với mức thuế 25%.

Thị trường chứng khoán Việt Nam ngay khi mở cửa cũng mất đến 65 điểm, và có thời điểm mất đến 68 điểm. Chỉ số VN Index vốn đã giữ mức hơn 1.300 điểm một thời gian dài, cũng đã rớt xuống vùng giá 1.200 điểm sau khi ông Trump thông báo thuế quan hàng nhập khẩu Việt Nam vào Mỹ là 46%.

Trong khi đó, giá tiền số Bitcoin cũng giảm gần 2% giá trị, xuống còn 83.460 USD trong phiên giao dịch 3-4. Khi các biện pháp thuế quan được công bố, thị trường tài chính thường có xu hướng trở nên bất ổn do lo ngại về tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu, lạm phát và quan hệ thương mại.

Trong bối cảnh này, các nhà đầu tư thường có xu hướng rút khỏi các tài sản được coi là rủi ro cao như tiền số bitcoin, và tìm đến các tài sản trú ẩn an toàn truyền thống hơn.

Giải pháp giảm nhẹ các sức ép thuế quan

Ông Phạm Lưu Hưng, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Công ty chứng khoán SSI cho biết, mức thuế quan 46% cho hàng nhập khẩu vào Việt Nam sẽ được áp dụng trong tuần sau. Nhưng hiện danh sách mặt hàng bị áp thuế quan này vẫn chưa có cụ thể, vẫn phải chờ thêm thông tin.

“Số lượng các nước bị áp thuế quan đã được phía Mỹ thông báo trước đó, nhưng câu chuyện khá bất ngờ chính là con số tính thuế khá cao. Mức thuế quan này không chỉ ảnh hưởng đến Việt Nam, mà còn tác động đến thế giới, và suy thoái kinh tế toàn cầu là khó tránh khỏi” – ông Hưng nói.

Ông Hưng giải thích thêm rằng, mức thuế suất 46% áp cho Việt Nam hay áp cho Trung Quốc không phải là con số cuối cùng. Đây chỉ là mức thuế cao nhất (mức trần) mà Mỹ đưa ra để tạo dư địa cho các cuộc đàm phán. Trong quá trình thương lượng, các quốc gia có thể thuyết phục chính quyền Tổng thống Mỹ điều chỉnh giảm mức thuế này xuống thấp hơn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ vừa tuyên bố rằng các quốc gia đang bị áp thuế nên tham gia đàm phán để có thể tránh hoặc giảm bớt mức thuế cao nhất mà Mỹ đã công bố.

“Trong thời gian qua, Việt Nam đang làm rất nhiều việc để thể hiện thiện chí của mình trong việc xử lý mối quan hệ thương mại giữa 2 quốc gia, như giảm thuế các mặt hàng nhập khẩu của Mỹ vào Việt Nam. Việt Nam sẽ tiếp tục có những chính sách thương mại tốt hơn với Mỹ.

Trong ngắn hạn, thuế quan đối ứng của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam. Nhưng trong dài hạn, chắc chắn không thể có chuyện mức thuế quan 46% kéo dài hàng năm vì sẽ có đàm phán để giảm thuế, thậm chí thuế chỉ còn 10%” – ông Hưng cho biết.

Việt Nam vẫn còn thời gian đàm phán với Mỹ để giảm mức thuế quan.

Theo Tiến sĩ Chu Thanh Tuấn, Đại học RMIT Việt Nam, Việt Nam cần có một chiến lược chủ động và linh hoạt để bảo vệ lợi ích thương mại của mình. Nếu chỉ phản ứng thụ động khi chính sách thuế quan đã được ban hành, Việt Nam có thể sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc đàm phán với Mỹ cũng như trong việc duy trì sự ổn định của nền kinh tế. Vì vậy, có ba nhóm giải pháp chính mà Việt Nam cần xem xét ngay từ bây giờ.

Thứ nhất, chủ động truyền thông với Mỹ để làm rõ bản chất của thặng dư thương mại. Một trong những nguyên nhân khiến Việt Nam có thể bị áp thuế là mức thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ được sản xuất bởi các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), bao gồm nhiều công ty của Mỹ. Điều này có nghĩa là lợi nhuận cuối cùng từ những sản phẩm đó không hoàn toàn thuộc về Việt Nam, mà phần lớn quay trở lại các công ty đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ hoặc các nước đồng minh của Mỹ.

Việt Nam cũng cần nhấn mạnh rằng sự dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang Việt Nam không phải là một hình thức trốn tránh thuế mà là một quá trình tái cấu trúc sản xuất toàn cầu hợp lý. Điều này không chỉ giúp các công ty Mỹ duy trì khả năng cạnh tranh mà còn giúp giảm giá thành sản phẩm cho người tiêu dùng Mỹ.

Thứ hai, tăng cường nhập khẩu từ Mỹ để cân bằng thương mại. Một trong những cách hiệu quả nhất để giảm áp lực từ chính quyền Trump là gia tăng nhập khẩu từ Mỹ nhằm giảm mức thặng dư thương mại.

Việt Nam có thể đẩy mạnh nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ như đậu nành, thịt bò, ngô, lúa mì – những mặt hàng mà Mỹ đang dư thừa và tìm kiếm thị trường xuất khẩu.

Ngoài ra, Việt Nam cũng có thể mở rộng nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ để phục vụ nhu cầu chuyển đổi năng lượng sạch. Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi từ nhiệt điện than sang năng lượng tái tạo và khí LNG, vì vậy việc mua LNG từ Mỹ không chỉ giúp cân bằng thương mại mà còn giúp đảm bảo an ninh năng lượng dài hạn.

Một lĩnh vực khác có thể giúp Việt Nam gia tăng nhập khẩu từ Mỹ là hàng không và công nghệ cao. Các hãng hàng không Việt Nam như Vietnam Airlines và VietJet đã ký các hợp đồng mua máy bay Boeing, nhưng có thể đẩy nhanh quá trình nhận hàng để tăng kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ.

Ngoài ra, chính phủ Việt Nam có thể xem xét đặt hàng thiết bị công nghệ, thiết bị y tế, và các sản phẩm quốc phòng từ Mỹ để tạo thêm giá trị thương mại hai chiều.

Thứ ba, kiểm soát chặt chẽ gian lận thương mại và đảm bảo tuân thủ quy tắc xuất xứ. Dù Chính phủ Việt Nam đã có nhiều biện pháp siết chặt quy định xuất xứ, nhưng cần phải tiếp tục kiểm soát nghiêm ngặt hơn.

Việt Nam có thể hợp tác chặt chẽ với Mỹ trong lĩnh vực kiểm soát thương mại, đặc biệt là trong việc chia sẻ dữ liệu hải quan để chứng minh rằng hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam thực sự có nguồn gốc rõ ràng và giá trị gia tăng nội địa cao. Nếu Mỹ thấy Việt Nam có nỗ lực minh bạch trong thương mại, khả năng bị áp thuế cao sẽ giảm đi đáng kể.

PHƯƠNG MINH