Phát huy vai trò, tri thức, kinh nghiệm người cao tuổi

Theo một kịch bản báo cáo đưa ra, dự báo thời kỳ cơ cấu “dân số vàng” của Việt Nam kết thúc vào 2036, nhường chỗ cho giai đoạn dân số già và siêu già, với sự gia tăng nhanh của nhóm dân số cao tuổi. Như vậy, so với dự báo đưa ra hồi năm 2019, thời kỳ “dân số vàng” sẽ kết thúc sớm hơn 3 năm.

“Dân số vàng” là giai đoạn cơ cấu dân số mà tỷ lệ người trong độ tuổi lao động (thường từ 15 - 64 tuổi) chiếm phần lớn, cao gấp đôi hoặc nhiều hơn số người phụ thuộc (dưới 15 tuổi và trên 64 tuổi), tạo ra lợi thế lớn về nguồn cung lao động dồi dào, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, như Việt Nam đã trải qua từ năm 2007. Cùng với xu hướng cuộc sống và điều kiện vật chất, quan niệm của nhiều người ngày càng phát triển, hiện đại, biết chăm sóc bản thân mình, thì xu hướng thời kỳ “dân số vàng” sớm kết thúc; là điều khó có thể thay đổi.

Trước thực tế đó, cùng với việc tận dụng hiệu quả lợi thế trong những năm còn cơ cấu “dân số vàng”; chúng ta cũng phải có những bước chuẩn bị cho tương lai, để phát huy vai trò, tri thức, kinh nghiệm người cao tuổi (NCT). Vì vậy cũng ngay trong ngày 23/12/2025, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị 35/CTTTg về tăng cường thực hiện công tác NCT thích ứng với xu hướng già hóa dân số.

Theo Chỉ thị, Bộ Y tế được giao sớm xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung Luật NCT nhằm phát huy vai trò, tiềm năng, tri thức, kinh nghiệm NCT trong các lĩnh vực đời sống xã hội, phù hợp bối cảnh già hóa dân số. Bộ Ngoại giao vận động Liên hợp quốc xây dựng Công ước Quốc tế về NCT theo chủ trương của Chính phủ Việt Nam và huy động nguồn lực nước ngoài hỗ trợ. Bộ Công Thương nghiên cứu xây dựng mô hình phát triển “kinh tế bạc” thích ứng già hóa dân số. Trung ương Hội NCT tổ chức các diễn đàn về “kinh tế bạc”. CácBộ, ngành, địa phương đẩy mạnh phát triển các câu lạc bộ NCT, câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau và tạo điều kiện để NCT tham gia chuyển đổi số, khởi nghiệp.

Về mặt chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho NCT, Chỉ thị giao Bộ Y tế hướng dẫn chăm sóc NCT tại gia đình, cộng đồng, các cơ sở dưỡng lão; phát triển mô hình chăm sóc ban ngày theo hướng “sáng đón đi, tối đưa về”. Các địa phương sớm ban hành chính sách khuyến khích xã hội hóa, thu hút đầu tư phát triển mạng lưới cơ sở chăm sóc NCT ngoài công lập. Trụ sở dôi dư được ưu tiên sử dụng làm trung tâm chăm sóc và câu lạc bộ cho NCT.

Ai rồi cũng đến lúc già. Nhưng có lẽ không nên quá lo lắng về điều đó, vì “gừng càng già càng cay”. Trong xã hội hiện đại, nếu mỗi người thường xuyên rèn luyện thể dục, thể thao để có thể chất khỏe mạnh, có những quan niệm sống vui vẻ, hoan hỉ, buông bỏ; thì cùng với những kinh nghiệm, tri thức, bản lĩnh đã tích lũy; cùng với sự hỗ trợ từ những chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước; ở tuổi nào mọi người cũng vẫn giữ được và phát huy giá trị, vị thế của mình, để bản thân mỗi người đều sống vui, sống khỏe, có ích cho cuộc đời.

Huỳnh Ngọc Hiếu