Phát triển không gian công cộng để tạo động lực tăng trưởng kinh tế

Không gian mặt nước trên kênh Nhiêu Lộc-Thị Nghè được địa phương dùng để tổ chức Cuộc thi đua nghe Ngo.

Trong bối cảnh các đô thị lớn đang cạnh tranh gay gắt để thu hút vốn đầu tư, nguồn nhân lực chất lượng cao và nâng cao chất lượng sống cho người dân, không gian công cộng đang được tái định vị như một tài sản chiến lược của nền kinh tế đô thị, thay vì chỉ là hạng mục phúc lợi xã hội.

Chia sẻ tại chương trình, các diễn giả có chung nhận định: Không gian công cộng không còn là chi phí ngân sách đơn thuần, mà đã trở thành khoản đầu tư sinh lợi, đóng vai trò “mỏ neo” thu hút dòng vốn đầu tư mới trị giá hàng tỷ USD, kích hoạt kinh tế dịch vụ, gia tăng giá trị bất động sản và nâng cao năng suất đô thị.

Nhận định này đã được nhiều quốc gia phát triển trên thế giới triển khai thành công, tiêu biểu như: Dự án tái thiết không gian công cộng như High Line hay Hudson Yards của New York đã góp phần làm thay đổi diện mạo đô thị và kéo theo làn sóng đầu tư tư nhân quy mô lớn; tại Singapore, mô hình “City in a Garden” đã biến không gian công cộng thành hình ảnh nhận diện quốc gia, tạo nền tảng cho tăng trưởng du lịch, dịch vụ và thu hút dòng vốn dài hạn.

Phối cảnh quy hoạch khu cảng Nhà Rồng-Khánh Hội.

Các chuyên gia cũng khẳng định, trong cuộc cạnh tranh toàn cầu để giữ chân nhân lực chất lượng cao, không gian công cộng là một trong những thước đo quan trọng của sức hấp dẫn đô thị và năng lực cạnh tranh kinh tế.

Tiến sĩ Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia Kinh tế trưởng tại Văn phòng ADB Việt Nam phân tích: Không gian công cộng dưới góc nhìn năng suất lao động và phát triển con người chính là đầu tư cho sức khỏe thể chất, tinh thần, giảm chi phí xã hội dài hạn và hạn chế nguy cơ “chảy máu chất xám” tại các đô thị lớn.

Trong bối cảnh Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu đến năm 2030 đạt tối thiểu 1m² cây xanh công cộng/người, với nhiều giải pháp, đề xuất được các đại biểu nêu ra như: khai thác đặc thù sông nước, tận dụng hệ thống sông ngòi, kênh rạch làm trục không gian công cộng liên hoàn, thay vì chỉ phát triển theo mô hình công viên truyền thống; thúc đẩy cơ chế hợp tác công-tư (PPP), đặc biệt là bài toán điều tiết nguồn lực để tái đầu tư cho chính không gian công cộng, thay vì chỉ tạo lợi ích cục bộ cho các dự án bất động sản lân cận.

Phố đi bộ Nguyễn Huệ là không gian công cộng được tổ chức nhiều hoạt động phục vụ đời sống văn hóa, tinh thần của người dân thành phố. (Ảnh: THẾ ANH)

Cùng với đó, thành phố cần vận dụng Nghị quyết 98 để đề xuất các định chế tài chính và mô hình quản lý thí điểm, giúp các quận, huyện chủ động hơn trong việc “xã hội hóa” công viên, quảng trường và không gian công cộng đa chức năng.

QUANG QUÝ