Phát triển khu công nghiệp dựa trên lợi thế địa phương
Để phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế đặc thù của từng vùng, TP. Hồ Chí Minh đang xây dựng định hướng phát triển khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn theo hướng liên kết vùng và chuyên môn hóa chức năng.
Theo ông Bùi Tá Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, thời gian qua, khu vực Bình Dương cũ tiếp tục giữ vai trò trung tâm sản xuất công nghiệp với giá trị tăng thêm hơn 324.000 tỷ đồng, chiếm gần 9% cả nước. Nhiều tập đoàn toàn cầu như LEGO, Pandora, Nitto Denko, Trường Hải… đã chọn nơi đây đặt cơ sở sản xuất công nghệ cao, tập trung vào xuất khẩu và R&D.
Trong khi đó, Bà Rịa – Vũng Tàu cũ sở hữu cụm cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, thuộc nhóm lớn nhất thế giới, là cửa ngõ xuất nhập khẩu trọng điểm của cả nước, tạo lợi thế chiến lược để phát triển chuỗi cung ứng công nghiệp công nghệ cao.
“Riêng TP. Hồ Chí Minh cũ sẽ tiếp tục là trung tâm tài chính, thương mại, khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và giáo dục – đào tạo, nơi hội tụ các chương trình hợp tác quốc tế, trung tâm R&D và vườn ươm khởi nghiệp,” ông Vũ cho biết.
TS. Nguyễn Thanh Trọng, Trường Đại học Quốc tế Miền Đông nhấn mạnh, sự cộng hưởng của các địa phương sau sáp nhập cho phép TP. Hồ Chí Minh xây dựng chiến lược phát triển công nghiệp dựa trên lợi thế sẵn có, hướng đến ngành công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn. Thành phố cần điều tra, thống kê đầy đủ hiện trạng công nghiệp, xác định ngành chủ lực phù hợp xu thế, đồng thời phát triển công nghiệp phụ trợ, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số trong năm 2025, Hepza đặt mục tiêu thu hút đầu tư tại các khu chế xuất, khu công nghiệp đạt hơn 5 tỷ USD, vượt 13% kế hoạch năm (3,724 tỷ USD).
“Thành phố đang rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo không gian phát triển mới. Định hướng là chuyển các cụm – khu công nghiệp sang Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, còn TP. Hồ Chí Minh cũ sẽ tập trung phát triển các ngành ứng dụng công nghệ cao”, ông Hà Văn Út, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, cho biết.
Theo đó, TP. Hồ Chí Minh cũ đảm nhiệm vai trò “lõi trung tâm”, nơi tập trung ý tưởng, thương hiệu, thiết kế và dịch vụ sau bán hàng; các khâu gia công, lắp ráp sẽ bố trí về Bình Dương; còn Bà Rịa – Vũng Tàu phát triển dầu khí, hóa chất và logistics.
Theo Ban Quản lý các khu chế xuất và khu công nghiệp TP. Hồ Chí Minh (Hepza), quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ xác định TP. Hồ Chí Minh (mới) có 105 KCN với 49.242,9 ha; trong đó 66 KCN đã được thành lập với 27.101,34 ha, hiện 58/66 KCN đang hoạt động trên 22.400 ha.
Hepza định hướng phát triển dựa trên lợi thế đặc thù từng khu vực: TP. Hồ Chí Minh cũ là trung tâm tài chính – dịch vụ đô thị – công nghiệp công nghệ cao; Bình Dương cũ là thủ phủ công nghiệp – công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ; Bà Rịa – Vũng Tàu cũ là trung tâm kinh tế biển, khu thương mại tự do và logistics.
Trong quá trình chuyển đổi các khu chế xuất, khu công nghiệp, Hepza phối hợp với các sở, ngành xây dựng chính sách ưu đãi: giảm tiền thuê đất, hỗ trợ lãi suất vay đầu tư đổi mới công nghệ, giảm phí bảo vệ môi trường và rút ngắn thủ tục hành chính trong lĩnh vực môi trường, quy hoạch, xây dựng cho các dự án xanh, tiết kiệm năng lượng.
Đồng thời, sẽ kết nối doanh nghiệp với nguồn vốn tài chính xanh trong và ngoài nước, hỗ trợ đổi mới công nghệ, tự động hóa, sản xuất thông minh, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến nhằm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và mục tiêu phát triển bền vững.
“Trong quá trình chuyển dịch này, doanh nghiệp được khuyến khích đổi mới dây chuyền, ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số, công nghệ xanh và tuần hoàn để nâng cao hiệu quả sản xuất, bảo vệ môi trường và sử dụng hiệu quả tài nguyên. Sau khi hết thời hạn thuê đất, doanh nghiệp không đáp ứng tiêu chí phát triển công nghiệp của thành phố sẽ buộc phải di dời,” lãnh đạo Hepza khẳng định.
