Phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ xanh để mở rộng thị trường xuất khẩu

Sản phẩm thủ công mỹ nghệ là một trong số các mặt hàng xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu thời gian gần đây đạt trên 3 tỷ USD/năm. Chính phủ đã có nhiều giải pháp tích cực nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh để đạt kim ngạch xuất khẩu 6 tỷ USD vào năm 2030 theo định hướng tại quyết định 801/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề Việt Nam giai đoạn 2021 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, việc hỗ trợ các doanh nghiệp cải thiện điều kiện sản xuất đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là các tiêu chuẩn sản xuất xanh, bền vững là một trong những giải pháp đang được ưu tiên hàng đầu.

Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam (Vietcraft) cho biết, trong bối cảnh thế giới phải đối diện với nhiều bất ổn kinh tế và các tác động tiêu cực ngày càng gia tăng do biến đổi khí hậu, người tiêu dùng trên thế giới – đặc biệt là người tiêu dùng tại các nước phát triển đang nhập khẩu phần lớn hàng thủ công của Việt Nam như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản ngày càng quan tâm đến các sản phẩm được sản xuất bền vững.

Theo khảo sát của Công ty tư vấn và nghiên cứu thị trường toàn cầu chuyên sâu về các vấn đề xã hội, môi trường và bền vững (GlobeScan) năm 2025, 49% người tiêu dùng Mỹ cho biết họ đã mua ít nhất một sản phẩm “thân thiện với môi trường” trong vòng một tháng gần nhất - tăng từ mức 43% của khảo sát trước vào tháng 8/2024. Nghiên cứu của Công ty nghiên cứu thị trường và đo lường dữ liệu toàn cầu (Nielsen) cũng chỉ ra rằng 81% người tiêu dùng ở châu Âu chọn sản phẩm bền vững và sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm bền vững. Khảo sát của Sở Nghiên cứu Thị trường Nhật Bản, khoảng 67% người tiêu dùng Nhật Bản cho biết, hiện nay họ quan tâm đến việc mua sản phẩm bền vững và có trách nhiệm với môi trường.

Trước việc định hình lại hành vi mua sắm theo hướng có ý thức hơn về môi trường, trong phạm vi của Chương trình Hỗ trợ Đổi mới và Cạnh tranh thuộc Dự án Chính sách Thương mại và Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ (Dự án Swiss Trade), Hiệp hội xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam (Vietcraft) đã triển khai nhiều hoạt động để phát triển các sản phẩm xanh, sản phẩm bền vững cho ngành thủ công của Việt Nam, từ việc nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về sử dụng nguyên liệu bền vững, sản xuất bền vững, phân phối bền vững, tiêu dùng bền vững đến xử lý sản phẩm bền vững sau khi hết tuổi thọ, triển khai phát triển các thiết kế bền vững, phát triển thị trường các sản phẩm bền vững thông qua chuyển đổi số… Đến nay đã có trên 100 doanh nghiệp tham gia các hoạt động liên quan đến sản xuất xanh, hàng trăm sản phẩm mới thân thiện với môi trường đã được phát triển …

Đại học Thiết kế Lund (Thụy Điển) Thăm quan Làng nghề Khảm trai Chuyên Mỹ - Hà Nội trong phạm vi của Chương trình Hỗ trợ Đổi mới và Cạnh tranh thuộc Dự án Chính sách Thương mại và Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ- Dự án Swiss Trade).

Các sản phẩm xanh của dự án đã được trưng bày và giới thiệu với khách hàng nước ngoài tại hội chợ quốc tế Lifestyle Vietnam được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh với sự tham gia trực tiếp của các nhà thiết kế đến từ Đại học Thiết kế Lund - Thụy Điển và được khách hàng quốc tế đánh giá rất cao. Đây thực sự là những cách tiếp cận rất mới và sáng tạo trong việc tạo ra các giá trị khác biệt của ngành hàng thủ công trong việc mở rộng thị trường – cách tiếp cận phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ xanh để mở rộng thị trường xuất khẩu.

Lê Minh