Rộn ràng phum sóc mừng tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây

Phum sóc rộn ràng đón Tết

Bạc Liêu là tỉnh có đông đồng bào Khmer sinh sống, với hơn 74 nghìn người, chiếm gần 7,57% số dân toàn tỉnh, phân bổ đều ở các huyện, thị xã, thành phố. Những ngày này, khắp các nẻo đường từ thành phố về đến nông thôn đều rực rỡ cờ hoa, không khí Tết cổ truyền đã rộn rã khắp nơi.

Sư sãi chùa Xiêm Cán và đồng bào Khmer sinh hoạt tín ngưỡng trong dịp tết Chôl Chnăm Thmây.

Tại xã Xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi một trong những địa phương có tỷ lệ đồng bào Khmer chiếm trên 50% dân số trên địa bàn những ngày này như được khoác lên mình “chiếc áo” mới, những ngôi nhà được đồng bào dân tộc trang hoàng tinh tươm đón tết. Người dân không giấu được niềm vui trong những nụ cười, ánh mắt khi đón người thân từ phương xa về sum vầy đón tết cổ truyền dân tộc.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Triệu Minh Phương ấp Cái Giá, xã Hưng Hội chia sẻ: “Tôi đến chùa Cái Giá Giữa để phụ các sư làm vệ sinh, trang trí khuôn viên chùa và chuẩn bị khâu tổ chức nghi thức đắp núi cát. Năm nào tôi cũng đến đây phụ việc để tích công đức cho gia đình, góp phần làm cho ngày tết được tổ chức chu đáo, trang trọng hơn. Năm nay, gia đình tôi tiếp tục vui tết trong niềm phấn khởi, đầm ấm vì lúa trúng mùa, mấy đứa con, cháu đi làm ăn xa cũng tranh thủ về quê để ăn tết bên gia đình”.

Tục đắp núi cát vào dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây là nghi lễ rất quan trọng.

Tương tự, gia đình bà Thạch Thị Niềm ấp Biển Đông B, xã Vĩnh Trạch Đông, TP Bạc Liêu luôn giữ thói quen tập trung đông đủ để làm bánh gừng, bánh ớt dâng vào chùa, tặng người thân và cúng tổ tiên dịp tết. Việc làm bánh truyền thống đã trở thành nét đẹp văn hóa trong dịp tết là sợi chỉ đỏ gắn kết tình thân của gia đình bà Thạch Thị Niềm và nhiều nhà ở phum sóc.

Thi làm bánh Gừng, một loại bánh truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của người dân tộc Khmer.

“Trước đây đồng bào dân tộc Khmer trong tỉnh nói chung và đồng bào tại xã Vĩnh Trạch Đông nói riêng, đời sống và sản xuất còn gặp khó khăn, nhờ sự quan tâm đầu tư của Đảng, Nhà nước và sự sâu sát của các cấp chính quyền, đời sống vật chất của đồng bào Khmer ngày càng khởi sắc. Hộ nghèo giảm dần, nhà bê tông kiên cố ngày càng nhiều. Đồng bào Khmer ở đây ai cũng vui mừng, phấn khởi vì trồng trọt, chăn nuôi đạt năng suất cao và được giá. Vậy nên đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây năm nay cũng phải chuẩn bị tươm tất, đầy đủ hơn”, bà Thạch Thị Niềm phấn khởi nói

Tết ấm áp, đậm đà bản sắc dân tộc

Theo truyền thống của đồng bào dân tộc Khmer, vào thời khắc mở đầu năm mới, bà con đi dâng hoa, nghe lời kinh, niệm Phật. Sau phần lễ, bà con bước vào không khí tưng bừng của ngày Tết, phật tử đến chùa chiêm bái, tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí. Ngoài ra, mọi người còn được thưởng thức những tiết mục văn nghệ như múa rô băm, điệu nhảy lâm thôn... dưới dàn nhạc ngũ âm.

Đồng bào Khmer tham gia trò chơi dân gian.

Theo bà con để chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây, từ cả tuần trước Tết, các gia đình trong phum, sóc của đồng bào gói bánh tét, nhà nào cũng gói cả chục cặp để tiếp đãi bạn bè, khách đến thăm. Cũng giống như người Việt gói bánh chưng, bánh tét là một nét văn hóa của người Khmer nói chung.

Một gia đình Khmer ở xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu làm bánh gừng, bánh ớt đón tết Chôl-chnăm-thmây

Trong những ngày tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer xúng xính quần áo đẹp, mang theo cơm, bánh trái vào chùa để dâng lên các sư sãi và tham gia sinh hoạt tín ngưỡng. Sau những nghi thức trang trọng của phần lễ, người dân được hòa mình vào các hoạt động văn nghệ, thể thao đặc sắc của phần hội.

Tại chùa Xiêm Cán, xã Vĩnh Trạch Đông, TP Bạc Liêu là một trong những ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khmer lớn có nhiều phật tử đến vào mỗi dịp lễ, Tết. Tại đây UBND xã phối hợp với xã Đoàn, Ban quản trị chùa tổ chức thi đấu môn bóng chuyền, các trò chơi dân gian như: bịt mắt đập niêu, kéo co… Mặc dù diễn ra trong thời tiết nắng nóng, song các hoạt động được đông đảo người dân trong phum sóc nhiệt tình tham gia, cổ vũ đã góp phần tạo nên bầu không khí rộn ràng, đầy ắp niềm vui. Qua đó, đã lan tỏa những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer, tăng cường thêm tình đoàn kết, sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc anh em Kinh - Khmer - Hoa cùng sinh sống đan xen.

Tiết mục văn nghệ đặc sắc trong những Tết cổ truyền của dân tộc.

Từng bừng nhất là hoạt động đua ghe Ngo. Đã trở thành hoạt động truyền thống hàng năm, giải đua ghe Ngo mini được 2 chùa Cái Giá Giữa và Cái Giá Chót xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi tiếp tục tưng bừng tổ chức để mừng tết Chôl Chnăm Thmây năm 2023. Mỗi giải đấu thu hút hơn 20 đội ghe đến từ các ấp trong và ngoài xa, mang đến cho khán giả nhiều trận đấu kịch tính, hấp dẫn đã tô điểm thêm sắc màu rực rỡ cho ngày tết.

Riêng chùa Cái Giá Giữa còn tổ chức chương trình văn nghệ vào mỗi tối, với các tiết mục ca, múa do các bạn trẻ trong Đội văn nghệ quần chúng trình diễn. Chương trình thu hút nhiều người dân trong ấp, những nam thanh, nữ tú đến đây để thưởng thức văn nghệ và tham gia vào điệu múa tập thể, nhúng nhảy theo giai điệu của nhạc ngũ âm. “Những năm gần đây, bà con Khmer luôn ý thức chi tiêu tiết kiệm trong các dịp lễ, Tết truyền thống. Đây còn là dịp để đồng bào Khmer thắt chặt tình đoàn kết với đồng bào Kinh”, Hòa thượng Tăng Nô chia sẻ.

Tưng bừng tổ chức đua ghe Ngo mừng tết Chôl Chnăm Thmây năm 2023.

Sau những ngày đồng áng, những chuyến đi làm ăn xa, bà con Khmer Bạc Liêu lại có dịp tụ họp gia đình để vui đón Tết trong không khí rộn ràng vui tươi bởi kinh tế gia đình nào cũng ngày càng khá giả, đời sống được cải thiện.

Đón Tết Chôl Chnăm Thmây - 2023, trong thời khắc mở đầu năm mới là đi trong hương hoa, nghe lời cầu kinh, niệm phật râm ran và được xem các lễ hội dân gian linh đình, qua đó người dân phum sóc có thêm động lực tinh thần để hướng đến những điều tốt đẹp trong năm mới, góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển.

Nguyên Du