Sàn TMĐT sẽ nộp thuế thay người bán hàng online từ 1/7, nền tảng nào đang hút khách nhất?

Khấu trừ thuế GTGT và thuế TNCN ngay khi người mua chấp nhận thanh toán

Chính phủ đã ban hành Nghị định 117/2025/NĐ-CP (Nghị định 117), có hiệu lực từ ngày 1/7 tới đây sẽ có quy định mới về việc thu thuế đối với hoạt động kinh doanh trên sàn thương mại điện tử (TMĐT). Đây là một bước ngoặt quan trọng trong công tác quản lý thuế đối với nền kinh tế số, đặc biệt là trong bối cảnh sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT ở Việt Nam. Nghị định 117 có hiệu lực sẽ áp dụng cho cả các nền tảng TMĐT trong nước và quốc tế.

Một trong những điểm mới quan trọng của Nghị định 117 liên quan đến việc khấu trừ thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của chủ gian hàng ngay khi người mua chấp nhận thanh toán. Trước đây, các sàn TMĐT chỉ đóng vai trò là đơn vị kết nối người bán và người mua, nhưng theo nghị định mới, sàn sẽ chịu trách nhiệm khấu trừ và nộp thuế thay cho người bán. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục thu thuế, đồng thời đảm bảo việc thu thuế diễn ra minh bạch và chính xác.

Thuế GTGT và TNCN sẽ được tính trên doanh thu của mỗi giao dịch hoàn tất. Theo quy định, cá nhân trong nước và nước ngoài khi bán hàng trên sàn TMĐT sẽ phải chịu các mức thuế khác nhau tùy theo nhóm hàng hóa, dịch vụ.

Thuế GTGT và TNCN của nhóm cá nhân trong nước và ở nước ngoài khi kinh doanh trên sàn TMĐT. Ảnh: Mai Trang tổng hợp từ 117/2025/NĐ-CP.

Trong trường hợp đơn vị quản lý sàn thương mại điện tử không xác định được liệu giao dịch đó là hàng hóa hay dịch vụ, số thuế khấu trừ sẽ được áp dụng theo mức tỷ lệ cao nhất giữa thuế GTGT và thuế TNCN cho các giao dịch đó.

Việc kê khai thuế sẽ được thực hiện theo tháng, đồng nghĩa với mỗi tháng, các sàn TMĐT phải báo cáo tổng số thuế khấu trừ từ các giao dịch đã hoàn tất trong tháng đó.

Đối với các giao dịch bị hủy hoặc trả lại, các sàn sẽ có trách nhiệm bù trừ số thuế đã khấu trừ và nộp thay cho người bán. Trong trường hợp này, sàn cần thực hiện điều chỉnh và trả lại số thuế đã nộp thừa cho người bán, đảm bảo sự công bằng và chính xác trong việc thu thuế.

Theo Thông tư 40/2021, thuế GTGT và thuế TNCN đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh sẽ được tính dựa trên toàn bộ doanh thu mà họ có trong kỳ kinh doanh.

Doanh thu tính thuế bao gồm tổng số tiền thu được từ việc bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ và các khoản thu khác. Các khoản chi phí như phí giao dịch, phí vận chuyển, chiết khấu, trợ giá... không được trừ đi khi tính thuế, mà chỉ được xem là chi phí kinh doanh của người bán, không ảnh hưởng đến số thuế phải nộp.

Ví dụ: Một người bán hàng qua sàn Shopee. Cuối tháng, sàn báo cáo doanh thu của người bán cho thấy tổng tiền sản phẩm là 500 triệu đồng, sau khi trừ các khoản giảm, trợ giá, phí vận chuyển, giao dịch, tổng tiền thực tế nhận là 250 triệu đồng. Như vậy, người bán này sẽ phải nộp thuế 1,5% (gồm 1% thuế GTGT và 0,5% thuế TNCN) trên tổng doanh thu là 500 triệu đồng, không phải trên tiền thực nhận 250 triệu đồng.

Một điểm mới đáng chú ý khác là ngưỡng doanh thu chịu thuế sẽ tăng lên 200 triệu đồng từ ngày 1/1/2026. Ngoài ra, Nghị định cũng yêu cầu hộ, cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh trên sàn TMĐT phải kê khai và nộp các loại thuế khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, bảo vệ môi trường, tài nguyên theo quy định của pháp luật.

Thị phần các sàn TMĐT tại Việt Nam: TikTok Shop lấn sân thị phần “ông lớn” Shopee

Theo Báo cáo “Thị trường sàn bán lẻ trực tuyến quý I và dự báo quý II/2025” của Nền tảng phân tích dữ liệu Metric.vn, tổng doanh thu quý I của 4 sàn thương mại điện tử hàng đầu (Shopee, TikTok, Lazada, Tiki) tăng trưởng 42,29% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 101,4 tỷ đồng với 950,7 triệu sản phẩm được bán ra.

Đáng chú ý, kết quả doanh thu khiến thị phần các sàn có sự thay đổi. Theo đó, TikTok Shop tăng trưởng doanh số 113,8% trong quý I, nâng thị phần từ 23% lên 35%. Điều này cho thấy người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng hình thức mua sắm giải trí qua video ngắn.

Ảnh: Metric.vn.

Ngược lại, mặc dù vẫn tăng trưởng 29,3%, song thị phần Shopee lại giảm từ 68% còn 62%, phản ánh sức ép cạnh tranh ngày càng lớn. Bên cạnh đó, Lazada và Tiki cũng lần lượt mất 43,5% và 66,6% doanh số.

Metric.vn đánh giá rằng sự dịch chuyển nhanh chóng của người tiêu dùng sang nền tảng nội dung như TikTok Shop là tín hiệu quan trọng cho các sàn trong việc định hướng phát triển sắp tới.

Đặc biệt, có tín hiệu cho thấy các shop nhỏ lẻ đang rời bỏ thị trường. Cụ thể, qúy I ghi nhận sự sụt giảm mạnh về số lượng shop có phát sinh đơn hàng, giảm hơn 38.000 shop so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, số lượng shop đạt doanh số cao lại tăng trưởng mạnh, đặc biệt nhóm shop có doanh số trên 50 tỷ tăng gần gấp đôi (95%) so với quý I/2024.

Ảnh: Metric.vn.

Theo Metric.vn, các shop nhỏ lẻ đang rút lui, nhường sân chơi cho các nhà bán lớn với quy mô và năng lực vận hành vượt trội.

Người tiêu dùng ngày càng nghiêng về các shop Mall chính hãng, biến nhóm này thành động lực tăng trưởng trọng yếu của sàn thương mại điện tử.

Mặc dù chỉ chiếm 3% tổng số shop, các shop Mall lại đóng góp đến 26,7% tổng doanh số trên Shopee và TikTok Shop, cho thấy vai trò vượt trội của nhóm này trong việc tạo ra giá trị bán hàng. Người tiêu dùng đang ngày càng ưu tiên các cửa hàng chính hãng nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và độ tin cậy của dịch vụ.

Tăng trưởng doanh số của shop Mall trên cả hai nền tảng đều cao, xu hướng mua sắm đang dịch chuyển mạnh về phía các thương hiệu có uy tín. Điều này phản ánh tâm lý tiêu dùng ngày càng khắt khe, đề cao sự an tâm khi mua sắm trong bối cảnh hàng hóa kém chất lượng tràn lan.

Shop Mall vì thế không chỉ là nhóm dẫn dắt doanh số mà còn là chỉ dấu cho thay đổi trong hành vi tiêu dùng trên sàn thương mại điện tử.

Nền tảng phân tích dữ liệu Metric.vn dự báo quý II/2025, doanh số toàn ngành ước đạt 116,6 nghìn tỷ đồng và sản lượng đạt khoảng 1.112 triệu sản phẩm với mức tăng trưởng lần lượt là 15% và 17% so với quý I.

Mức tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố tích cực, bao gồm hiệu ứng kích cầu từ các chương trình khuyến mãi lớn giữa năm như lễ hội sale hè và mid-year sale, cũng như xu hướng tiêu dùng trực tuyến ngày càng ổn định. Ngoài ra, hành vi người tiêu dùng cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt sang mua sắm các ngành hàng thiết yếu và chăm sóc sức khỏe, cùng với sự gia tăng trong chi tiêu cho sản phẩm chất lượng cao và nguồn gốc rõ ràng.

Bên cạnh đó, các nền tảng thương mại điện tử tiếp tục đầu tư mạnh vào logistics, livestream bán hàng và các công cụ hỗ trợ nhà bán giúp cải thiện trải nghiệm mua sắm và thúc đẩy chuyển đổi đơn hàng. Tất cả những yếu tố trên góp phần củng cố niềm tin vào đà phục hồi và tăng trưởng của thị trường thương mại điện tử trong quý II/2025.

Trang Mai