Sáng chế xanh nhằm giảm bớt tác động tiêu cực lên môi trường

Bà con sử dụng bếp năng lượng mặt trời trong nấu nướng (Ảnh: King Solar)

Ngày 25/5, Hội Sáng chế Việt Nam phối hợp với Cục Công tác phía Nam - Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức cuộc hội nghị "Thúc đẩy sự đổi mới sáng tạo và sáng chế xanh cho phát triển bền vững" nhằm thúc đẩy thương mại hóa sáng chế và khuyến khích các hoạt động đổi mới sáng tạo dựa trên sáng chế, với mục tiêu phát triển bền vững.

Trong hội nghị, ông Nguyễn Mạnh Cường đã đề cập đến xu hướng bền vững và cam kết cụ thể với cộng đồng quốc tế. Ông cho rằng, Việt Nam cần theo đuổi con đường phát triển mà không chỉ đuổi kịp các quốc gia đã có sự phát triển mạnh trong ngành công nghiệp truyền thống, mà còn cần thực hiện một cách nhanh chóng và thông minh hơn.

Về vấn đề đổi mới sáng tạo, ông Cường cho biết rằng sự hiểu biết về đổi mới sáng tạo vẫn đang trong quá trình tranh luận và nghiên cứu phát triển, vì nó là quá trình tạo ra tri thức. Tuy nhiên, việc biến tri thức thành tài sản vật chất, đặc biệt là tiền bạc, vẫn là một vấn đề gây tranh cãi.

Để đạt được hiệu quả kinh doanh tốt hơn, các doanh nghiệp cần tập trung vào đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, quy trình quản lý và xây dựng thương hiệu. Tuy nhiên, việc phát triển sáng chế xanh không phải là một con đường dễ dàng. Đó là lý do tại sao các nhà sáng chế cần tập trung và tận dụng cơ hội để giới thiệu và thiết lập kết nối thương mại cho những sáng chế nổi bật và đáng chú ý tại hội nghị.

Theo ông Phan Ngân Sơn, nguyên Cục Phó Cục Sở hữu trí tuệ, khái niệm về đổi mới sáng tạo có nhiều khía cạnh mà chúng ta đang cố gắng định nghĩa chính xác. Tuy nhiên, cần hiểu rằng sáng tạo và sáng chế là hai khái niệm không thể tách rời. Hoạt động sáng tạo liên quan mật thiết đến sự phát triển của con người, bắt đầu từ cấp độ thấp cho đến cấp độ cao.

Ông Sơn cho rằng, trong hoạt động sáng tạo, sáng chế đề cập đến việc tạo ra các giải pháp được xem là mới, nhằm thúc đẩy sự đổi mới, và những giải pháp này được gọi là sáng chế. Sáng chế được sáng tạo ra nhằm đáp ứng nhu cầu của con người và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ngoài ra, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chủ tịch Hội Sáng chế Việt Nam, cũng đưa ra những lưu ý quan trọng khi tạo ra sáng chế, đó là cần chú trọng đến nhu cầu và cảm nhận của khách hàng. Ông Bình nhấn mạnh rằng, trong đam mê sáng chế, cần tạo ra những sản phẩm mà người tiêu dùng thực sự cần, chứ không chỉ làm sản phẩm mà bản thân sáng chế gia thích. Việc này sẽ đòi hỏi nhiều công sức và tài chính của nhà sáng chế nếu không thể thương mại hóa thành công.

Theo ông Bình, sáng chế xanh không chỉ là một xu hướng ở Việt Nam mà còn trên toàn cầu. Ví dụ, Philippines đã triển khai chương trình sáng chế xanh, trong đó sáng chế được thực hiện nhằm bảo vệ môi trường, giảm lượng khí thải carbon, và không tiêu tốn tài nguyên để đạt được sự phát triển bền vững.

Hiện nay, một số quốc gia đã có quy định rõ ràng về sáng chế xanh, và các nhà sáng chế được công nhận có sáng chế xanh sẽ được hưởng những lợi ích về phí đăng ký sáng chế. Trong bối cảnh đó, Việt Nam cũng đang khuyến khích các nhà sáng chế tập trung vào việc phát triển những sáng chế bền vững cho kinh tế quốc gia, giảm thiểu tác động đến môi trường, và không tiêu tốn tài nguyên quốc gia.

Tại hội nghị, nhà sáng chế Bạch Kim Khương đã trình bày về một giải pháp mới là phễu thoát sàn, giúp giải quyết nhiều vấn đề khác nhau đối với người tiêu dùng, đặc biệt là mùi hôi trong không gian nhà ở, khách sạn, chung cư,...

Theo ông Khương, phễu thoát sàn là nguyên nhân chính gây ra năm vấn đề như mùi hôi bốc lên từ hố ga; sự xâm nhập của côn trùng qua phễu; việc thoát nước chậm gây ngập nước; sự rỉ sét khi sử dụng phễu thoát sàn trong thời gian ngắn; và nước thấm vào tường, sàn nhà gây hư hỏng công trình. Ông Khương cho biết: "Phễu thoát sàn có cấu trúc phức tạp, nghiên cứu đã chỉ ra rằng 70% các công trình xây dựng tại Việt Nam sau 5 năm đều gặp từ 1-5 vấn đề trên".

Từ những vấn đề trên, ông Khương đã tiến hành nghiên cứu và phát hiện rằng trên thế giới đã có hai sản phẩm giải quyết vấn đề này là con thỏ chống mùi hôi (Con thỏ chống hôi là một đoạn ống có thiết kế đặc biệt dạng hình cong. Khi hoạt động đoạn hình cong đó sẽ chứa nước và ngăn cản mùi hôi, hơi thoát ngược lại nhà vệ sinh) và gully trap (bẫy nước chống hôi - PV) có thể giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, cả hai sản phẩm này đều có những hạn chế riêng.

Con thỏ thông thường sẽ gặp khó khăn trong việc thông ống khi bị tắc, do được lắp đặt ở tầng dưới. Gully trap, mặc dù có khả năng ngăn mùi lâu dài, nhưng việc thi công tại Việt Nam gặp khó khăn do yêu cầu độ chính xác cao giữa thiết kế và thi công thực tế.

Sáng chế phễu thoát sàn ngăn mùi hôi của nhà sáng chế Bạch Kim Khương (Ảnh: Bachkimbkk.com)

Dựa trên những thách thức đó, ông Khương đã sáng chế phễu thoát sàn, giải quyết 5 vấn đề trên và có nhiều ưu điểm hơn so với con thỏ thông thường và gully trap. Phễu thoát nước này có thể hoàn toàn ngăn mùi từ cống, đồng thời có khả năng thoát nước nhanh chóng từ 25-38 lít/phút, được bảo hành lên đến 80 năm, không cho nước thấm vào sàn và ngăn côn trùng xâm nhập.

Xuất phát từ những vấn đề thực tế trong cuộc sống hàng ngày, phễu thoát sàn của ông Khương đã đồng hành với xu hướng "sống xanh – sống sạch" của nhiều gia đình Việt. Đến nay, ông Khương đã sáng chế thành công 6 mô hình phễu thoát sàn, giải quyết các hạn chế riêng theo yêu cầu xây dựng tại Việt Nam.

Hương Giang