Sắp ban hành quy chuẩn khí thải nhưng mức giá kiểm định lại chưa được ban hành

Theo Sở Giao thông công chánh TP.HCM, thực hiện theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng, các bộ chuyên ngành phối hợp khẩn trương ban hành theo thẩm quyền quy chuẩn về khí thải đối với ô tô đang lưu hành, quy chuẩn về khí thải đối với xe mô tô đang lưu hành trong năm 2025.

"Hiện nay, một số đơn vị có nhu cầu thành lập cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe máy đã liên hệ Sở Giao thông công chánh TP.HCM đề nghị hướng dẫn cụ thể việc thành lập cơ sở kiểm định khí thải cố định và lưu động. Các đơn vị còn quan tâm đến việc mua sắm, trang bị dụng cụ, thiết bị đo khí thải phù hợp và giá dịch vụ kiểm định khí thải xe mô tô, xe máy", đại diện Sở Giao thông công chánh TP.HCM cho hay.

Sở Giao thông công chánh TP.HCM đề nghị Bộ Xây dựng, Cục Đăng kiểm Việt Nam xem xét sớm công bố thông tin, hướng dẫn về biểu giá dịch vụ kiểm định khí thải xe mô tô, xe máy. Các thiết bị, dụng cụ đo cần thiết, phù hợp và tương thích với phần mềm quản lý thiết bị của Cục Đăng kiểm Việt Nam, bao gồm tên thiết bị đo, hãng sản xuất, thông số kỹ thuật liên quan, đơn vị cung cấp...

Đồng thời, hướng dẫn cụ thể chi tiết về trình tự thủ tục tổ chức thành lập cơ sở kiểm định khí thải lưu động; loại phương tiện phù hợp để sử dụng làm xe chuyên dùng kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; việc bố trí camera giám sát lắp đặt cố định trên xe chuyên dùng, biển báo.

"Việc chuẩn bị và sớm đưa vào hoạt động các cơ sở kiểm định kịp thời, đồng bộ khi quy chuẩn được ban hành nhằm đáp ứng nhu cầu kiểm định khí thải xe mô tô, xe máy của người dân và doanh nghiệp", Sở Giao thông công chánh TP.HCM cho biết thêm.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện cả nước có khoảng 3.000 cơ sở đủ điều kiện kiểm định khí thải, chủ yếu là các trung tâm đăng kiểm và đại lý bảo dưỡng của Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam. Để tránh tình trạng ùn tắc, các cơ quan chức năng đang nghiên cứu sử dụng thêm các cơ sở bảo dưỡng xã hội hóa. Chi phí kiểm định cũng là mối quan tâm lớn. Hiện nay mức giá kiểm định khí thải chưa được ban hành.

Theo đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam, các cơ quan sẽ nghiên cứu, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội bổ sung giá dịch vụ kiểm định khí thải vào danh mục giá dịch vụ đăng kiểm để Bộ Xây dựng có căn cứ ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật và ban hành giá dịch vụ kiểm định khí thải xe máy.

PGS.TS Vũ Thanh Ca - nguyên giảng viên cao cấp, Trường Đại học Tài nguyên & Môi trường Hà Nội

Việc xây dựng và ban hành Quy chuẩn khí thải xe máy là bước đi quan trọng trong lộ trình kiểm soát ô nhiễm không khí do phương tiện giao thông gây ra. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả toàn diện, cần mở rộng việc kiểm soát khí thải đối với ô tô và các loại phương tiện khác. Hiện nay, ô tô nhập khẩu mới và sản xuất trong nước đã áp dụng tiêu chuẩn khí thải Mức 5 (tương đương Euro 5) từ ngày 1/1/2025, nhưng việc kiểm định khí thải ô tô đang lưu hành vẫn còn nhiều hạn chế.

Một quy chuẩn khí thải xe máy thành công cần đảm bảo ba yếu tố: Tính khả thi, sự đồng thuận của người dân và hiệu quả thực tế trong giảm ô nhiễm. Kinh nghiệm từ xe máy có thể được áp dụng cho ô tô, chẳng hạn như thiết lập chu kỳ kiểm định định kỳ (24 tháng/lần cho xe từ 5 - 12 năm, 12 tháng/lần cho xe trên 12 năm) và sử dụng công nghệ giám sát khí thải tự động.

PGS.TS Vũ Thanh Ca - nguyên giảng viên cao cấp, Trường Đại học Tài nguyên & Môi trường Hà Nội cho rằng, Luật Thủ đô 2024 đã quy định một cách toàn diện về vấn đề môi trường, bao gồm các nội dung quản lý môi trường, xử phạt trong lĩnh vực môi trường, nguồn tài chính để thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường. Đặc biệt, sự ra đời của Luật Thủ đô 2024 được kỳ vọng sẽ tạo ra tiền đề quan trọng về mặt pháp lý cho Hà Nội giải quyết bài toán ô nhiễm không khí trong tương lai gần.

Các chuyên gia nhận định, Nghị quyết số 15-NQ/TW, Luật Thủ đô 2024 quy định việc quản lý và bảo vệ môi trường Thủ đô tuân theo các nguyên tắc: “Phát triển bền vững, phát triển kinh tế tuần hoàn và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu gắn với việc duy trì các yếu tố tự nhiên, đa dạng sinh học, văn hóa, lịch sử của Thủ đô; bảo đảm tỷ lệ không gian xanh theo quy hoạch”.

Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy, Việt Nam hiện đáp ứng nhu cầu kiểm định bởi các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam có khoảng 1.768 trạm bảo dưỡng, năng lực kiểm định mỗi trạm là 19.600 xe mỗi năm, công suất kiểm định tối đa trên toàn quốc là 34,6 triệu xe. Trong khi đó ước tính đến năm 2027, Việt Nam có 45,3 triệu xe môtô, xe gắn máy, trong đó xe sản xuất từ 5 năm trở lên cần kiểm định là 31,4 triệu.

Tuy nhiên, nếu áp dụng tiêu chuẩn khí thải đồng loạt trên toàn quốc thì sẽ có khoảng 0,7% số xe lưu hành cần thay thế. Việc này ảnh hưởng đến đời sống người dân, đặc biệt là người nghèo do xe máy vẫn là phương tiện mưu sinh chính. Do đó, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam đề xuất thực hiện trước tại thành phố lớn, nơi bị ô nhiễm không khí, để người dân làm quen kiểm định khí thải, sau đó mở rộng ra toàn quốc.

Văn Ngân/VOV.VN