Sau sáp nhập, Đồng Nai nằm trong nhóm 5 tỉnh, thành có quy mô dân số lớn nhất cả nước

Một góc trung tâm đô thị Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai hiện nay. Ảnh: Minh Tài

“Lộ diện” 5 tỉnh, thành có diện tích và quy mô dân số lớn nhất nước

Đề án nêu rõ, trên cơ sở nghiên cứu lịch sử hình thành, phát triển, quá trình sắp xếp ĐVHC các cấp ở Việt Nam, cơ sở khoa học về các yếu tố cấu thành ĐVHC cấp tỉnh và kinh nghiệm quốc tế, đề xuất 6 tiêu chí sắp xếp, sáp nhập ĐVHC cấp tỉnh gồm: diện tích tự nhiên; quy mô dân số; tiêu chí về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc; tiêu chí về địa kinh tế; tiêu chí về địa chính trị; tiêu chí về quốc phòng, an ninh.

Theo đó, có 52 ĐVHC cấp tỉnh thực hiện sắp xếp thành 23 tỉnh, thành mới. Trong đó, tỉnh mới Lâm Đồng (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Đắk Nông, tỉnh Bình Thuận và tỉnh Lâm Đồng) sẽ trở thành địa phương rộng lớn nhất cả nước với tổng diện tích 24.233,1km2 và quy mô dân số 3.324.400 người.

Tỉnh rộng thứ 2 sẽ là tỉnh mới Gia Lai (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Gia Lai và tỉnh Bình Định) với diện tích 21.576,5km2 và quy mô dân số 3.153.300 người.

Tỉnh mới Đắk Lắk (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Phú Yên và tỉnh Đắk Lắk) sẽ là tỉnh rộng thứ 3 với diện tích 18.096km2 và quy mô dân số 2.831.300 người.

Cả 3 tỉnh mới sau sáp nhập này đều có diện tích tự nhiên lớn hơn tỉnh lớn nhất nước hiện nay là Nghệ An với 16.493,7km2. Sau sáp nhập, Nghệ An từ vị trí đứng đầu trên “bảng xếp hạng” diện tích sẽ xếp vị trí thứ 4 cả nước.

Ở vị trí thứ 5 là tỉnh mới Quảng Ngãi (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Kon Tum và tỉnh Quảng Ngãi) với diện tích 14.832,6km2.

Trong khi đó, về quy mô dân số sau sáp nhập, Thành phố Hồ Chí Minh (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương và Thành phố Hồ Chí Minh thành 1 thành phố trực thuộc Trung ương) sẽ có quy mô dân số đông nhất cả nước với 13.608.800 người.

Kế đến là thành phố Hà Nội, là địa phương không thực hiện sắp xếp, với quy mô dân số ước tính khoảng 8.718.000 người (số liệu năm 2024).

Tỉnh mới Đồng Nai (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Bình Phước và tỉnh Đồng Nai) với tổng dân số sau sáp nhập là 4.427.700 người đứng vị trí thứ 3.

Ở vị trí thứ 4 là thành phố Hải Phòng (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Hải Dương và thành phố Hải Phòng thành 1 thành phố trực thuộc Trung ương) với quy mô dân số 4.102.700 người.

Tiếp đến là tỉnh mới Ninh Bình (trên cơ sở sáp nhập tỉnh Hà Nam, tỉnh Ninh Bình và tỉnh Nam Định) với quy mô dân số sau sáp nhập là 3.818.700 người.

Sáp nhập tỉnh Bình Phước và tỉnh Đồng Nai thành 1 tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đồng Nai, trung tâm hành chính - chính trị đặt tại thành phố Biên Hòa, Đồng Nai hiện nay, vì sao?

Theo Đề án, nguyên tắc xác định trung tâm hành chính - chính trị mới của một trong số các ĐVHC hiện nay là trung tâm hành chính - chính trị của ĐVHC mới để bảo đảm chính quyền địa phương nhanh chóng đi vào hoạt động ổn định.

Trong đó, đối với quyết định sáp nhập tỉnh Bình Phước và tỉnh Đồng Nai thành 1 tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Đồng Nai, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai hiện nay cho thấy các yếu tố phù hợp và tiềm năng phát triển mạnh mẽ cho khu vực. Bởi, hiện tỉnh Đồng Nai đã có cơ sở hạ tầng hành chính sẵn có, giúp quá trình chuyển giao và ổn định bộ máy chính quyền của tỉnh mới diễn ra một cách suôn sẻ, nhanh chóng.

Ngoài ra, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai hiện nay có vị trí địa lý chiến lược, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa và giao thông quan trọng của tỉnh Đồng Nai và khu vực. Biên Hòa là đầu mối giao thông quan trọng với nhiều tuyến quốc lộ huyết mạch đi qua như quốc lộ 1, quốc lộ 51, tuyến đường sắt Bắc - Nam chạy qua, nhiều dự án giao thông trọng điểm quốc gia đang xây dựng, đặc biệt là Dự án Sân bay quốc tế Long Thành, có vị trí rất gần thành phố. Với hệ thống giao thông hiện hữu và tiềm năng từ sân bay Long Thành sẽ tạo điều kiện kết nối vô cùng thuận lợi cho tỉnh mới với các khu vực xung quanh, “siêu đô thị mới” Thành phố Hồ Chí Minh và các trung tâm kinh tế của cả nước, quốc tế.

Đề án cũng nhấn mạnh nguyên tắc “Trung tâm hành chính - chính trị mới cần có không gian phát triển trong tương lai; phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của ĐVHC mới”. Như vậy, Biên Hòa và khu vực lân cận vẫn còn nhiều dư địa để phát triển và mở rộng không gian đô thị.

Với vị trí trung tâm của một tỉnh mới có tiềm năng kinh tế đa dạng, trên nhiều lĩnh vực như công nghiệp, dịch vụ thương mại, nông nghiệp, du lịch..., Biên Hòa sẽ là “hạt nhân” thúc đẩy sự phát triển toàn diện của tỉnh.

Việc lựa chọn Biên Hòa làm trung tâm hành chính - chính trị cũng đảm bảo sự hài hòa, hợp lý trong quá trình sáp nhập khi xét về quy mô đô thị, hạ tầng và vị trí kết nối. Bởi sau khi ĐVHC mới đi vào hoạt động ổn định, theo nguyên tắc thứ tư của Đề án, tỉnh mới hoàn toàn “có thể nghiên cứu quy hoạch, xây dựng các trung tâm hành chính - chính trị mới hợp lý, phù hợp với xu thế phát triển chung của địa phương và tạo ra không gian phát triển mới”.

Trong tương lai, tỉnh Đồng Nai mở rộng với trung tâm Biên Hòa hứa hẹn sẽ là một trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa năng động, có vai trò quan trọng đóng góp vào sự phát triển chung của vùng Đông Nam Bộ và cả nước.

Hà Lê