Siết quảng cáo để bảo vệ người tiêu dùng

Theo chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo sẽ được báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong phiên họp thường kỳ tháng này và trình ra Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10 tới).

Không thể phủ nhận hoạt động quảng cáo, dưới sự điều chỉnh của Luật hiện hành, đã phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua, hỗ trợ đắc lực cho tăng trưởng kinh tế và tạo nhiều thuận lợi cho người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận các hàng hóa, dịch vụ.

Tuy nhiên, ở thời công nghệ phát triển đến chóng mặt như hiện nay, nhiều trường hợp lợi dụng sự phổ biến và thông dụng của các phương tiện quảng cáo, đặc biệt là mạng xã hội… để quảng cáo sai sự thật, trục lợi, gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Nhiều người dùng mạng xã hội, trong đó có cả một số diễn viên, nghệ sĩ nổi tiếng, đã mời chào, quảng cáo cho các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không bảo đảm chất lượng gây bức xúc cho người tiêu dùng.

Trông… ta lại ngẫm đến người. Khó có thể yêu cầu các nghệ sĩ hành xử như Lý Bảo Điền (diễn viên nổi tiếng với vai diễn “Tể tướng Lưu gù”). Ông từ chối mọi lời mời đóng quảng cáo vì không muốn khán giả lẫn lộn giữa hình ảnh trong phim và hình ảnh trong quảng cáo.

Theo ông, các lời mời đều từ các hãng dược phẩm. “Bản thân tôi chưa một lần sử dụng những loại thuốc đó thì không thể nào lừa dối khán giả. Họ có thể vì yêu mến, tin tưởng nghệ sĩ mà mua sản phẩm nhưng hậu quả chính họ và người thân phải chịu”, diễn viên kỳ cựu lý giải.

Ở đây, luật cần đưa ra những quy tắc chặt chẽ hơn cho vấn đề này. Nhiều quốc gia đã luật hóa những quy định về nội dung bắt buộc phải thể hiện trên quảng cáo; trách nhiệm của nhân vật quảng cáo đối với các loại sản phẩm hàng hóa, dịch vụ đặc biệt ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và môi trường.

Trong khi đó, ở nước ta, nội dung này chỉ mới được quy định trong văn bản hướng dẫn thi hành và một số luật chuyên ngành, gây mâu thuẫn, chồng chéo. Các quy định về điều kiện quảng cáo đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đặc biệt cũng chưa cập nhật, điều chỉnh phù hợp với pháp luật chuyên ngành quy định.

Cơ quan soạn thảo Luật sửa đổi đã khắc phục phần nào nhược điểm này, song một số ý kiến cho rằng cần tiếp tục điều chỉnh thống nhất, đồng bộ các phương thức quản lý giữa quảng cáo truyền thống và sử dụng công nghệ; bảo đảm nguyên tắc loại hình nào có rủi ro cao hơn thì cần quản lý chặt hơn, loại hình nào có nguy cơ thấp sẽ đơn giản hóa cách thức quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động quảng cáo phát triển mạnh mẽ, đúng hướng.

ANH THƯ