Siêu đô thị TP.HCM mở rộng: Cảng biển vươn khơi

Theo đó, với gần 100 bến cảng, trong đó có cụm Cái Mép - Thị Vải kết nối trực tiếp tuyến hàng hải quốc tế, siêu đô thị này đang hội tụ điều kiện để trở thành trung tâm logistics, công nghiệp và thương mại biển hàng đầu cả nước.

Liên kết cảng biển, tạo hành lang logistics mới

Sáp nhập TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương, việc liên kết các cảng biển là vô cùng quan trọng - nhiều chuyên gia về kinh tế nhận định.

Cảng Hưng Thái là một trong những cảng biển lớn tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ. Ảnh: Đ.T

Cảng Cái Mép - Thị Vải (Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) có thể liên kết với các cảng biển của TP.HCM (cũ) để hình thành một trung tâm trung chuyển hàng hóa lớn, kết nối với các khu công nghiệp, khu thương mại của cả hai địa phương. Điều này sẽ tạo ra một chuỗi cung ứng, logistics hoàn chỉnh, hiệu quả, giảm chi phí và thời gian vận chuyển hàng hóa, thu hút các nhà đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế của cả vùng.

TP.HCM mới đang sở hữu 89 bến cảng biển, nếu tính thêm 10 bến cảng dầu khí ngoài khơi của Bà Rịa - Vũng Tàu, tổng số là 99 bến cảng, lớn hơn nhiều so với hệ thống cảng biển lớn nhất nước hiện nay là Hải Phòng (50 bến). Như vậy, số bến cảng của TP.HCM chiếm gần một phần ba của cả nước (hơn 300 bến), gấp 2,5 lần so với số lượng hiện tại.

Các chuyên gia cũng nhận định rằng, việc hợp nhất 3 địa phương TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa - Vũng Tàu, các chuỗi cung ứng công - thương - xuất nhập khẩu giữa 3 địa phương sẽ được rút ngắn về khoảng cách, đồng bộ về tốc độ, tối ưu hóa về chi phí.

Và cụm cảng Cái Mép - Thị Vải nằm ngay sát tuyến luồng quốc tế, lại chỉ cách trung tâm công nghiệp tỉnh Bình Dương trước đây dưới 100 km, nếu kết hợp với hệ thống ICD - depot - đường sắt thì thời gian vận chuyển hàng hóa từ nhà máy ra cảng sẽ giảm đáng kể. Đây là cơ hội để cảng biển chuyển mình từ vị trí “đón hàng” sang thế chủ động “dẫn dắt dòng chảy thương mại”.

Hàng cập cảng TCCT. Ảnh: Đ.T

Các chuyên gia khẳng định, sáp nhập để tạo thành một siêu đô thị không chỉ là chuyện “cộng sổ GDP”, mà là sự thay đổi tư duy quản trị - từ “phân quyền địa phương” sang điều phối hợp nhất. Khi hành lang logistics được khai thông, khi cảng biển - công nghiệp - đô thị cùng hòa vào một nhịp đập, thì Cái Mép - Thị Vải sẽ không chỉ là cửa ngõ quốc gia, mà là cửa ngõ của cả một khu vực Đông Nam Á vươn ra toàn cầu.

Và sau sáp nhập 3 địa phương TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàuđã tạo ra không gian phát triển mới, đặc biệt là sự tương tác phối hợp, hỗ trợ giữa các địa phương, tạo ra sự vượt trội, bứt phá về cảng biển.

Đón thời cơ vàng, nâng tầm vai trò đầu tàu khu vực

Trên bản đồ, hành lang TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa - Vũng Tàu giống như một trục xương sống chạy dọc miền Đông Nam bộ. Đây là tuyến sản xuất – dịch vụ – logistics quan trọng nhất của cả nước, quy tụ hầu hết các khu công nghiệp trọng điểm.

Từ góc độ của những doanh nghiệp cảng biển, đây chính là thời điểm vàng để cảng biển phát huy vai trò trung tâm kết nối – trung chuyển và thúc đẩy nội lực xuất nhập khẩu của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Sáp nhập giúp các cảng liên kết và cùng mạnh. Trong ảnh: Cảng CMIT. Ảnh: Đ.T

Theo Thượng tá Vũ Hồng Hùng, Giám đốc Cảng Tân Cảng Cái Mép - Thị Vải, việc kết nối quy hoạch vùng giữa TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa - Vũng Tàu hình thành siêu đô thị công nghiệp - cảng biển - dịch vụ - công nghệ cao sẽ giúp giảm tình trạng phân mảnh về hạ tầng, phân tán về chính sách.

Thay vì mỗi địa phương có một kế hoạch riêng, thì giờ đây, hệ thống cảng biển, đường bộ, logistics được quy hoạch đồng bộ theo trục: trục giao thương - trục công nghiệp - trục cảng - trục đô thị. Đó là điều kiện tiên quyết để nâng cấp cụm cảng Cái Mép - Thị Vải trở thành một “gateway port” - cửa ngõ chính của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam ra thế giới.

Như vậy, không gian phát triển mới sau sáp nhập không chỉ là câu chuyện của quy hoạch và tầm nhìn, mà còn mở ra cơ hội tái cấu trúc cho từng ngành nghề cụ thể. Trong đó, ngành cảng biển có nhiều cơ hội để phát huy hết sức mạnh của việc liên kết, sáp nhập.

Ông Phạm Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Portcoast phân tích: “Ưu thế của Cái Mép - Thị Vải là có thể tiếp nhận tàu có trọng tải lên đến 250.000 tấn, tàu mẹ ở gần cửa biển, dễ dàng kết nối với các trung tâm như Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM, miền Tây Nam bộ. Rõ ràng, khi sáp nhập TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa - Vũng Tàu thì chúng ta hoàn toàn có thể kỳ vọng một động lực phát triển rất mới và mạnh mẽ”.

Ở góc nhìn khác, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng, việc sáp nhập các tỉnh, thành không chỉ là cải cách hành chính mà còn là “cuộc cách mạng tư duy”, mở ra không gian phát triển mới, khai thác hiệu quả hơn nguồn lực quốc gia.

Ví dụ, trước đây, TP.HCM có cảng Hiệp Phước, Cát Lái... còn Bà Rịa - Vũng Tàu có Cái Mép - Thị Vải. Sau sáp nhập, quy hoạch tổng thể sẽ giúp những cảng này phối hợp bổ trợ, hạn chế chồng chéo và giảm lãng phí đầu tư.

Đan Thư