Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế thông tin chấn chỉnh hoạt động làm sai lệch di sản

Theo Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế, ngày 3/8/2023, đơn vị nhận được công văn của Cục Di sản văn hóa về việc chấn chỉnh các hoạt động liên quan đến di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế.

Về vấn đề này, Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế cho hay, từ ngày 1/8 đến ngày 6/8/2023, sở phối hợp cùng Tổ chức Kết nối với Việt Nam (Engaging With Vietnam - EWV) và các đơn vị liên quan tổ chức Hội thảo quốc tế Kết nổi với Việt Nam lần thứ 14 với chủ đề: "Sống Cùng Di Sản, Tái Tạo/Tạo Di Sản: Việt Nam và thế giới".

Trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng Hội thảo nêu trên, vào tối ngày 2/8/2023, tại Trường Đại học Nghệ thuật thuộc Đại học Huế đã tổ chức khai mạc "Triển lãm Mỹ thuật quốc tế", trong đó có chương trình giới thiệu một số loại hình di sản văn hóa phi vật thể như: Ca Huế, múa Cung đình Huế, múa Chăm, múa hát Khmer Nam Bộ...

Biểu diễn trích đoạn và giới thiệu trang phục hầu đồng tối 2/8 tại Trường đại học Nghệ thuật, Đại học Huế.

Riêng tiết mục biểu diễn một vài trích đoạn và giới thiệu trang phục hầu đồng do một số nghệ nhân tham gia Hội thảo thực hiện để minh họa, diễn giải thêm cho chủ đề liên đến di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt là hoạt động mang tính tự phát của một nhóm nghệ nhân thanh đồng đến từ miền Bắc. Toàn bộ các hoạt động nghệ thuật trên chỉ phục vụ riêng cho các đại biểu là các nhà nghiên cứu tham dự Hội thảo, được tổ chức trong khuôn viên Trường Đại học Nghệ thuật Huế, không đưa ra phục vụ tại cộng đồng.

Liên quan đến vấn đề này, Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế đã làm việc với Ban tổ chức Hội thảo, Trường Đại học Nghệ thuật thuộc Đại học Huế và Nhóm nghệ nhân để rút kinh nghiệm và sẽ nghiêm túc triển khai thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ VHTTDL tại Công văn số 2973/BVHTTDL-DSVH ngày 21/7/2023 nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh nhằm đảm bảo không để xảy ra những bức xúc trong cộng đồng.

Trước đó, Cục Di sản văn hóa đã có công văn gửi Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế. Nội dung công văn này cho biết, ngày 2/8/2023, Cục Di sản văn hóa nhận được thông tin từ phóng viên báo chí và nghệ nhân, cộng đồng chủ thể di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Theo phản ánh, tại sự kiện Hội thảo khoa học quốc tế Engaging With Vietnam do Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với đơn vị Engaging With Vietnam và Đại học Nghệ thuật Đại học Huế tổ chức, đã diễn ra hoạt động biểu diễn hầu đồng và trình diễn trang phục của các giá đồng trong di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, do một số nghệ nhân, thanh đồng miền Bắc thực hiện.

Cục Di sản Văn hóa nhắc đến Luật Di sản văn hóa và Công ước 2003 Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO thực hiện và cho rằng "đây là hoạt động làm sai lệch di sản (đưa di sản ra biểu diễn ngoài phạm vi không gian thực hành của di sản, sử dụng các thành tố của di sản để trình diễn không đúng với bản chất và tính chất truyền thống của di sản); vi phạm nguyên tắc về sự tôn trọng, bảo vệ "tính thiêng", "tập tục", "kiêng kỵ" của di sản và nguyên tắc đồng thuận trên cơ sở hiểu biết đầy đủ của cộng đồng chủ thể thực hành di sản".

Do đó, Cục Di sản văn hóa đã đề nghị Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên Huế chỉ đạo các cơ quan chuyên môn liên quan phối hợp, làm rõ sự việc, có biện pháp nhắc nhở, chấn chỉnh các hoạt động liên quan đến bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh, đảm bảo tuân thủ Luật Di sản văn hóa và Công ước 2003, tránh gây những bức xúc trong cộng đồng chủ thể di sản cũng như nghệ nhân nắm giữ di sản. Triển khai thực hiện nghiêm túc các nội dung tại Công văn số 2973/BVHTTDL-DSVH ngày 21/7/2023 của Bộ VHTTDL.

Lê Chung