Suy nghĩ trái ngược của BookTokers

Ảnh: NPR.

BookTok ra đời một cách tự phát trong thời gian phong tỏa từ tháng 3/2020, xuất phát từ một cộng đồng người dùng TikTok chia sẻ các đánh giá về sách, khơi dậy các cuộc tranh luận và đưa ra các thử thách đọc sách.

Những trải nghiệm trên cộng đồng này nhanh chóng được lan tỏa và góp sức không nhỏ vào thành công của nhiều làn sóng xuất bản thời gian qua như tiểu thuyết lãng mạn, nổi bật nhất là các tác phẩm của Colleen Hoover, hay thể loại giả tưởng lãng mạn, với những cái tên như Sarah J. Maas hay Rebecca Yarros.

Sự ảnh hưởng của BookTok không chỉ hướng đến độc giả và tác giả, mà ngay cả với những nhà sáng tạo nội dung trên TikTok.

Đưa sách đến với cộng đồng

Evie (tài khoản @eviemaddaloni với 3.763 người theo dõi) và Suraka (@surakajanebooks có 16.600 người theo dõi) đều đồng ý rằng BookTok đã giúp việc đọc sách trở thành một hoạt động hướng đến cộng đồng.

Evie cho biết: "Nền tảng này đã đưa đọc sách thành một sở thích cộng đồng bằng cách lan tỏa các câu lạc bộ sách địa phương đến mọi ngóc ngách trên thế giới".

Suraka cũng cho hay: "BookTok đã giúp việc đọc sách mang tính xã hội hơn và tương tác hơn. Thay vì chỉ đọc cho bản thân, giờ đây tôi suy nghĩ kỹ về những cuốn sách tôi có thể đọc, đánh giá và giới thiệu theo cách mà mọi người đồng cảm".

Việc gắn bó với giới sách mang lại cả cảm nhận tích cực và tiêu cực cho giới BookToker. Ảnh minh họa : DW.

Brittany (@whatbritreads với 58.200 người theo dõi), John-Paul (@jpreads6 có 19.700 người theo dõi) và Busayo (@compulsivebookbuyers với 27.200 người theo dõi) đều có chung nhận định về những áp lực mà họ cảm thấy khi lần đầu tiên tham gia ứng dụng này.

Busayo nói: “Tôi từng cảm thấy như đó là một cuộc thi, một cuộc đua đưa tôi đi tới thành công với mục tiêu đọc sách. Tôi luôn phải chú ý cập nhật đầy đủ những cuốn sách mới nhất để có thể xem lại chúng và bắt kịp xu hướng, và cũng để các video có thể lan truyền nhanh chóng”.

Brittany giải thích rằng mặc dù việc trở thành người sáng tạo BookTok đã “khiến tôi quay lại sở thích đọc sách [...] nhưng đôi khi điều đó trở thành áp lực. Có những ngày tôi cảm thấy tội lỗi nếu không dành nhiều thời gian để đọc sách. Tôi luôn nghĩ rằng mình cần có điều gì đó mới mẻ để nói trên video, và đôi khi tôi tự tạo áp lực cho bản thân để đạt được mục tiêu đọc sách hoặc nhanh chóng đọc một tác phẩm đang được ưa chuộng”.

John-Paul nói thêm rằng “trước đây, việc đọc sách giống như một công việc, bởi vì nếu tôi không đọc [nhiều], thì tôi không thể tạo ra nhiều nội dung”.

Mở rộng phạm vi đọc sách

Tuy nhiên, sau một thời gian dài gắn bó với sách, suy nghĩ của họ dần thay đổi. Kobe (@frostgalaxy với 40.700 người theo dõi) đã phát hiện ra rằng “BookTok không biến việc đọc sách thành một cuộc thi. Tôi không tập trung vào số trang hay số sách đã đọc, hoặc nghĩ rằng thể loại nào hay hơn thể loại nào. Tôi tham gia BookTok để trải nghiệm niềm vui khi đọc và khám phá những cuốn sách yêu thích mới, và may mắn thay, có rất nhiều niềm vui như vậy trong cộng đồng này”.

Những người sáng tạo đều cho rằng BookTok đã mở rộng phạm vi đọc của họ. Evie cho biết: “Những cuốn sách tôi đọc chưa bao giờ đa dạng như hiện tại và tất cả là nhờ sự tham gia của tôi vào cộng đồng BookTok”.

Brittany đồng ý: “Trước đây, tôi chỉ đọc sách đương đại hoặc sách phản địa đàng, nhưng giờ tôi đọc mọi thể loại”.

Emily (@emilymiahreads với 85.700 người theo dõi) cũng nhận thấy rằng BookTok đã “mở rộng” phạm vi đọc của bản thân. Còn Kobe chia sẻ thêm rằng phạm vi đọc của bản thân “đã rộng hơn để bao quát nhiều góc nhìn trên TikTok”.

BookTok “là nơi tuyệt vời để tìm những cuốn sách ẩn giấu. Chúng không nhất thiết phải là những đầu sách quan trọng hay từng nổi tiếng. Những cuốn sách nhỏ có thể được phát hiện từ chia sẻ trực tuyến”.

Busayo cũng ghi nhận BookTok đã mở rộng phạm vi đọc của bản thân: "Nhờ BookTok và những người đánh giá mà tôi tin tưởng, tôi có thể đọc những cuốn tiểu thuyết văn học mà tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ đọc".

Có quan điểm tiêu cực hơn

Tuy nhiên, không phải BookTok toàn mặt tích cực. Đối với John-Paul, một người từng thích tiểu thuyết lãng mạn có trải nghiệm không khi "BookTok giới thiệu quá nhiều tiểu thuyết tầm thường và dễ đoán đến nỗi giờ tôi chỉ muốn tránh thể loại này mọi lúc".

Trong khi những người sáng tạo ghi nhận BookTok đã đưa ngành xuất bản đến gần công chúng hơn, ví dụ Brittany tin rằng BookTok đã "cho tôi hiểu sâu hơn nhiều về cách thức hoạt động thực sự của ngành và những người làm việc hậu trường" hay góc nhìn của Kobe là: "Việc chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt như thế nào trong bối cảnh xuất bản diễn ra nhanh chóng với rất nhiều sách mới ra mắt mỗi tuần đã khiến tôi đánh giá cao tài năng và niềm đam mê của mọi người làm việc trong ngành", thì việc hiểu hơn về ngành cũng phần nào mang đến suy nghĩ tiêu cực.

Busayo đã trở nên tiêu cực hơn với ngành xuất bản khi biết nhiều hơn về nó: "Tôi gần như ước mình không có hiểu biết sâu sắc như vậy, và tôi có thể đọc một cách vô thức như bình thường. Bây giờ, khi tôi cầm một cuốn sách, tôi nghĩ về việc tiếp thị, tôi nghĩ về cốt truyện, tôi nghĩ về các phép ẩn dụ được sử dụng và mục đích thương mại của cuốn sách".

John-Paul có chung nhận định: "Là một người có sức ảnh hưởng và trở nên gần gũi hơn với các tác giả và chuyên gia xuất bản, tôi có thể thấy ngành công nghiệp này được canh giữ như thế nào và các nhà văn da màu và các nhà văn thiểu số khác phải đối mặt với rất nhiều khó khăn".

Minh Hoa