Ngày hè rực nắng! Du lịch xứ Thanh không chỉ hút hồn du khách với biển xanh, cát trắng thơ mộng, những khu du lịch sinh thái cộng đồng hòa mình cùng thiên nhiên hay hệ thống di tích đa dạng, văn hóa đặc sắc... Đến với mảnh đất này, du khách thỏa sức vui chơi, tận hưởng làn nước mát lạnh sảng khoái, không khí trong lành, cảnh sắc thiên nhiên kỳ thú với những thác nước đẹp, độc đáo.
Nắng hè đã bắt đầu nhuộm vàng rực rỡ, một vùng Cửa Đặt phong thủy hữu tình, hội sơn tụ thủy, lắng đọng nhiều giá trị lịch sử - văn hóa như đang cất cao lời mời gọi bước chân du khách đến với miền Quế Ngọc Châu Thường mà vui, mà khám phá...
Vườn Quốc gia (VQG) Xuân Liên có vị trí thuận lợi về giao thông, có đường tỉnh kết nối đường Hồ Chí Minh và cách Cảng Hàng không Thọ Xuân 28km. Với tiềm năng về đa dạng sinh học (ĐDSH), các hệ sinh thái đặc trưng và các vùng cảnh quan đẹp, các làng bản của cộng đồng địa phương với văn hóa truyền thống, kiến trúc độc đáo, VQG Xuân Liên hội tụ nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển du lịch ít nơi nào có được.
Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên (Thường Xuân) được nâng cấp lên thành vườn quốc gia (VQG), đánh dấu mốc quan trọng trong công tác bảo tồn, phục hồi hệ sinh thái, đồng thời mở ra cơ hội phát triển du lịch sinh thái bền vững, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển.
Thường Xuân là huyện miền núi nằm ở phía Tây tỉnh Thanh Hóa, với 16 xã, thị trấn, có 124 thôn, bản, khu phố, trong đó 112 thôn, bản, khu phố miền núi. Toàn huyện có gần 23.000 hộ với hơn 96.000 người, gồm 3 dân tộc: Thái, Kinh, Mường, trong đó dân tộc Thái chiếm gần 55.000 người. Những năm qua, đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) huyện Thường Xuân đã và đang gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, khai thác tiềm năng, lợi thế gắn với phát triển du lịch.
Thường Xuân nằm trong số 11 huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa. Nơi đây tập trung 55,2% số dân là người dân tộc Thái sinh sống. Kể từ khi triển khai Dự án 6 đến nay, UBND huyện Thường Xuân đã đạt được kết quả tích cực trong công tác bảo tồn những nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS).
Vài năm trở lại đây, du lịch lòng hồ đã và đang khẳng định được sức hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tham gia. Một số địa phương, đơn vị làm du lịch trong tỉnh đã quan tâm, đầu tư khai thác phát triển đa dạng sản phẩm du lịch lòng hồ. Từ đó, góp phần làm đa dạng hóa, tạo thêm sản phẩm du lịch 'níu chân' du khách.
Với cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ, hùng vĩ cùng với các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số đang được huyện Thường Xuân quan tâm gìn giữ, phát huy và trở thành sản phẩm du lịch thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm.
Thời gian qua, việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng du lịch và nâng cao chất lượng dịch vụ luôn được các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh chú trọng thực hiện. Bởi đây được coi là yếu tố 'mở đường', thúc đẩy các hoạt động du lịch phát triển và tăng sức hấp dẫn đối với du khách.
Thời gian gần đây xu hướng du lịch trải nghiệm đang ngày càng 'nở rộ', được khá nhiều du khách yêu thích và lựa chọn. Khi tham gia loại hình du lịch này, du khách sẽ được tận hưởng theo một vòng tuần hoàn, đó là vừa được tham quan, khám phá, lại vừa được trực tiếp trải nghiệm đời sống, phong tục tập quán của cư dân bản địa.
Mỗi độ xuân về, du khách lại cùng nhau tìm đến các di tích, danh thắng, điểm du lịch để hiểu thêm về các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc. Từ trung tâm huyện, đền thờ Cầm Bá Thước là lời mời chào đầu tiên đầy hấp dẫn khiến du khách tiếp tục đi về đất Trịnh Vạn xưa, nay là xã Vạn Xuân (Thường Xuân), nơi có hang động, có đền, đình, có những bản làng của người Thái, người Mường.
Năm 2023, huyện Thường Xuân đón được trên 200 nghìn lượt khách trong nước và quốc tế đến tham quan, tăng 655% so với 2022. Doanh thu du lịch năm 2023 đạt khoảng trên 25,5 tỷ đồng, tăng 240% so với năm 2022.
Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Xuân Liên (Thường Xuân) được ví như 'kho báu' nơi miền Tây xứ Thanh. Nơi đây được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho vẻ đẹp hoang sơ của những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn cùng hệ động, thực vật phong phú và những hang động, thác nước đẹp say lòng người...
Hiện nay tại Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Xuân Liên (Thường Xuân) đã xây dựng được một số tuyến du lịch hấp dẫn và đưa vào vận hành thử nghiệm, bước đầu phát huy hiệu quả trong thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm.
Nhằm phát huy tiềm năng, lợi thế sẵn có, những năm gần đây, huyện Thường Xuân đã có nhiều giải pháp nhằm huy động các nguồn lực để phát triển du lịch. Trong đó, đặc biệt chú trọng phát triển du lịch văn hóa, lịch sử và du lịch sinh thái cộng đồng mang đậm bản sắc văn hóa.
Với lợi thế là khu vực có tính đa dạng sinh học cao, nhiều hang động, thác nước đẹp, các di tích lịch sử - văn hóa, cùng bản sắc văn hóa độc đáo của người Thái, Mường, những năm qua, Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Xuân Liên đã phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch, thu hút đông đảo du khách tìm đến tham quan, trải nghiệm.
Sở hữu một hệ thống di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh đa dạng, cùng những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc sinh sống trên địa bàn, mảnh đất xứ Thanh đã ôm trong mình nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn độc đáo. Bởi vậy, để thu hút du khách đến khám phá vùng đất này, tỉnh Thanh Hóa đã và đang tập trung phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch để mỗi 'điểm dừng' đều là 'điểm đến' mang lại những trải nghiệm mới lạ, trọn vẹn cho du khách.
Với mục tiêu xây dựng điểm đến an toàn, từng bước thu hút du khách, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Xuân Liên đã tập trung xây dựng, quảng bá và khai thác du lịch sinh thái tham quan, khám phá thác Yên, thác Thiên Thủy, rừng nguyên sinh và cây di sản Việt Nam; du lịch văn hóa - lịch sử tại di tích Cửa Đạt và du lịch cộng đồng bản Mạ, bản Vịn
Hồ Cửa Đạt được nhiều người biết đến là một vùng thắng tích 'hội sơn, tụ thủy', với nhiều phong cảnh thiên nhiên kỳ thú, yên bình. Vào những ngày đầu xuân hồ Cửa Đạt là một trong những địa điểm du lịch hấp dẫn du khách. Đến đây du khách sẽ được trải nghiệm không khí trong lành, tươi mát và cảm nhận được vẻ đẹp của vùng non nước, đan xen giữa vẻ trầm mặc của không gian tâm linh, sắc màu dịu dàng nên thơ của đất trời và hơi thở tươi mới của cuộc sống.
Xứ Thanh không chỉ nổi tiếng bởi những bãi tắm nổi tiếng, mà còn được biết đến bởi nhiều thác nước đẹp về cảnh sắc thiên nhiên, độc đáo về hình dáng, hàm chứa nhiều giá trị lịch sử - văn hóa.
Huyện Thường Xuân có hệ sinh thái, cảnh quan hết sức đa dạng. Trong đó phải kể đến là thắng cảnh Cửa Đặt đầy sắc màu huyền thoại; là Khu di tích Hội thề Lũng Nhai gắn với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn gian khổ mà hào hùng; là lòng hồ thủy lợi - thủy điện Cửa Đạt như 'mặt gương khổng lồ' phản chiếu nền trời; là Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên ví như 'lá phổi xanh' giúp điều hòa khí hậu và là 'mái nhà của nhiều loài động, thực vật quý được ghi trong sách đỏ thế giới và Việt Nam...
Huyện Thường Xuân có tiềm năng lớn về du lịch cộng đồng, nhiều làng nguyên sơ và nét văn hóa truyền thống của người Thái đang được gìn giữ hứa hẹn trở thành điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh Thanh Hóa.
Nằm dưới chân núi Róc - nơi hợp lưu giữa hai con sông Chu và sông Đặt, Nhân Trầm - Cửa Đặt từ xưa đã được biết đến là vùng đất có bề dày văn hóa - lịch sử, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp với nhiều điểm tham quan du lịch hấp dẫn.
Không chỉ được biết đến là một vùng đất mang đậm dấu ấn với cuộc khởi nghĩa của anh hùng dân tộc Lê Lợi, với phong trào Cần Vương của danh nhân Cầm Bá Thước, với sản vật tiến vua nổi tiếng 'quế ngọc châu Thường'... mà nơi đây còn có nhiều tiềm năng để khai thác và phát triển du lịch thác nước.