Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công bố danh mục 12 Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia, trong đó có nghề thủ công truyền thống dệt thổ cẩm của người Tày xã Ngọc Đào (huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng).
Lạng Sơn có sự đa dạng và vẹn nguyên nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Đây là những tài sản vô giá cần được chính quyền cùng người dân giữ gìn và phát huy, tạo cơ sở và đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Trong nhà Phàn Văn Phú, thôn 3, Thuốc Hạ, xã Tân Thành (Hàm Yên), dường như tồn tại cả một 'bảo tàng' sống động gồm những nhạc cụ quý của người Dao như kèn Pí lè, thanh la, chiêng, trống... Tỉ mẩn như cách người phụ nữ Dao dệt thổ cẩm, hàng ngày, nghệ nhân Phú gìn giữ những thanh âm đặc biệt của dân tộc mình, xem đó như là cách chuyển cả tiếng thở của rừng, tiếng réo rắt của con suối vặn mình ra khỏi rừng già, chở theo bao tiếng lòng con trai, con gái bản Dao nơi đây.
Là người dân tộc Dao, sinh ra và lớn lên trong cái nôi văn hóa Dao -Tuyên Quang, nhưng nhà văn, nhà nghiên cứu Bàn Minh Đoàn cho rằng, bản thân ông cũng chưa có điều kiện khai thác được hết những cái hay, cái đẹp của văn hóa dân tộc mình. Vì vậy, có chút thời gian rảnh là ông lại tranh thủ đi đến các bản, làng gặp các nghệ nhân, các thầy Tào, thầy cúng để sưu tầm, tìm hiểu, ghi chép tư liệu phong tục tập quán, những làn điệu dân ca, dân vũ...
Trong quan niệm của người Tày, Nùng ở miền núi phía Bắc, thầy Tào là những người có khả năng giao tiếp với thế giới thần linh, giúp dân bản trừ tà ma và cầu cho mùa màng bội thu, cuộc sống bình an...
Nghề làm giấy bản xưa là một niềm tự hào, là nét tinh hoa đã có truyền thống lâu đời đặc biệt là đối với cộng đồng dân tộc Tày Nùng.
Ông Tẩn Kim Phu là người đang nắm giữ di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc Dao ở Sìn Hồ, cụ thể là tiếng nói, chữ viết; và là nghệ nhân ưu tú cuối cùng còn đọc, hiểu được sách cổ của người Dao.
Sìn Hồ là huyện vùng cao biên giới của tỉnh Lai Châu có 14 dân tộc cùng sinh sống với nhiều bản sắc văn hóa độc đáo, đặc biệt là văn hóa dân tộc Dao.
Là người yêu truyền thống văn hóa dân tộc, Nghệ nhân Ưu tú Hoàng Văn Phúc (sinh năm 1931), thôn Nà Coóc, xã Bộc Bố (Pác Nặm) đã dày công lưu giữ những cuốn sách chép bằng chữ Nôm Tày do người xưa để lại; góp phần gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa, tri thức cổ của người Tày.
Sáng nay mẹ Phạy đi đón nàng dâu về giúp cấy ruộng. Phạy thì đi chợ. Ra chợ gặp bạn bè ai cũng hỏi bao giờ mới có con. Phạy gãi tai nói là còn kế hoạch. Chẳng ai tin lời Phạy. Họ nói thẳng là Phạy hỏng 'súng' chứ kế hoạch cái đếch gì. Gần ba mươi tuổi rồi trì hoãn làm gì chuyện con cái. Phạy nghe như có ai xát ớt vào mũi. Cay không chịu được. Phạy hạ quyết tâm phải phủ bằng được lên người Niềm.
Cúng Then là một trong những nghi lễ thiêng liêng vào bậc nhất trong đời sống tâm linh của cộng đồng dân tộc Tày vùng Tây Bắc. Đây là cầu nối tâm linh kết giao giữa con người và thần tiên để con người thể hiện những ước mơ cao đẹp trong cuộc sống.
Hàng nghìn năm lịch sử, các dân tộc đã lưu giữ, bảo tồn và phát huy vốn văn hóa truyền thống của dân tộc mình, góp phần xây nên không gian văn hóa xứ Lạng vừa phong phú, đa dạng. Lạng Sơn đã và đang từng bước đẩy lùi, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, đặc biệt trong việc cưới, việc tang.
Nhằm nâng cao nhận thức về bảo tồn các giá trị văn hóa trong đời sống của đồng bào các dân tộc, năm 2008 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 1668/QĐ-TTg lấy ngày 19/4 là Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam.
Mới đây, sự việc một thầy giáo trẻ dạy thể dục ở Trung Quốc nhảy lầu tự tử đã khiến dư luận nước này vô cùng bàng hoàng. Theo đó, nam giáo viên này họ Tào, dạy học tại một trường trung học cơ sở ở thành phố Thượng Hải (Trung Quốc).
Tròn trăm tuổi đời, hơn 80 tuổi nghề truyền dạy Then cổ, nhưng Nghệ nhân dân gian Mỗ Thị Kịt (người dân tộc Nùng) vẫn bình dị, nhân ái và minh mẫn.
Đó là thông tin đáng chú ý trong kết quả khảo sát, đánh giá thực trạng sử dụng tiếng nói, chữ viết các dân tộc thiểu số (Tày, Thái, Dao) trên địa bàn tỉnh Cao Bằng do UBND tỉnh Cao Bằng thực hiện.
'Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam' (19/4) được tổ chức hằng năm là dịp để đồng bào các dân tộc cùng hòa mình trong không gian văn hóa đặc sắc, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc. Đồng thời, giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa, làm phong phú đời sống tinh thần của Nhân dân.
Người Dao tại Cao Bằng có phong tục tập quán rất đa dạng, trong đó mỗi gia đình phải có một bộ tranh thờ riêng được vẽ thủ công trên giấy dó hay giấy bản.
Lễ cấp sắc cho then bụt của người Nùng Lòi tại xóm Háng Chấu, Bản Vươn, xã Cai Bộ, huyện Quảng Hòa (Cao Bằng) là một sinh hoạt truyền thống độc đáo, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của dân tộc.
Lễ cúng giải hạn đầu năm của người Tày, Nùng vừa đặc sắc về hình thức lại vừa chứa đựng những giá trị văn hóa truyền thống cổ truyền.
Ở miền sơn cước quanh năm mây phủ tỉnh Cao Bằng, nghề làm thầy tào còn được người ta gọi là nghề 'tiễn đưa linh hồn người chết'. Khi cuộc sống của bà con ngày càng cải thiện, nâng cao thì nghề thầy tào lại càng có giá, đem lại thu nhập cao và cũng là nghề khá bận rộn.
Một trong những giá trị văn hóa đặc sắc của người Dao ở Cao Bằng là di sản tranh thờ. Với giá trị linh thiêng, tranh thờ chiếm vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần, tâm linh phong phú của người Dao, thể hiện ở việc luôn có mặt ở các nghi lễ lớn nhỏ của gia đình và cộng đồng. Chỉ có điều, do không được bảo quản tốt, nhiều bức tranh thờ đã bị hư hỏng nghiêm trọng, trong khi số lượng người biết vẽ tranh ngày càng ít đi.
Năm nay chỉ 26 tuổi nhưng anh Lãnh Sinh Trưởng đã trở thành một thầy tào thực thụ của người Tày sau buổi lễ cấp sắc đầu tiên tại nhà riêng ở xóm Nà Đoỏng, xã Xuân Trường (Bảo Lạc - Cao Bằng).
Lễ cấp sắc then của người Nùng ở Cao Bằng là một nghi lễ lớn trong đời người làm thầy. Thầy tào sẽ cấp ấn cho đệ tử được cấp sắc chứng nhận đủ khả năng tiến hành nghi lễ cúng bái, cầu an, đi cứu nhân độ thế cho bà con. Sau nghi lễ này, từ đây người đệ tử được cấp bằng và cấp chức sắc, cấp quan.
Có những người rất may mắn, họ sinh ra ở những vùng đất có nhiều chuyện lí thú, chỉ cần chép lại những chuyện ấy một cách khéo léo đã đủ hấp dẫn và có thể gây dựng tên tuổi. Quê hương đôi khi cho nhà văn những nguyên liệu 'vàng ròng' mà không cần chế tác quá nhiều đã trở thành sản phẩm văn học giá trị.
Lễ giải hạn đầu năm là một phong tục truyền thống của cộng đồng dân tộc Tày, Nùng nhằm xua đuổi cái xấu, cầu mong năm mới an lành, mọi việc hanh thông, thuận lợi…
Mới đây, 'Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái' của Việt Nam đã chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là một tin vui cho văn hóa Việt Nam vào những ngày cuối năm 2019, đặc biệt đối với các nghệ nhân, người thực hành, cộng đồng chủ thể của di sản Then.
PTĐT - Cũng như nhiều ngành Dao khác, người Quần Chẹt quan niệm: Đàn ông đã lập gia đình nếu chưa trải qua lễ cấp sắc thì dù già vẫn coi là trẻ con,...
Nằm trong khuôn khổ các hoạt động của Ngày hội văn hóa, thể thao và du lịch huyện Na Hang năm 2019, tối ngày 12/10, tại Quảng trường huyện Na Hang, đã diễn ra Lễ hội nhảy lửa của người Dao Đỏ.