Tái cấu trúc quy trình thuế: Minh bạch, hiện đại

Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Cục Thuế cung cấp

Tái thiết kế quy trình, loại bỏ thủ tục rườm rà

Trong nhiều năm qua, các quy trình nghiệp vụ quản lý thuế đã góp phần quan trọng trong việc đưa quy định của Luật Quản lý thuế vào thực tiễn. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cũng cho thấy còn không ít bất cập. Một số quy trình chưa đảm bảo tính liên thông giữa các cấp, các bộ phận; một số thủ tục còn phức tạp, thiếu rõ ràng, gây khó khăn cho cả cơ quan quản lý và người nộp thuế. Đặc biệt, công nghệ thông tin và dữ liệu lớn chưa được khai thác đầy đủ để hỗ trợ cho việc quản lý, phân tích và dự báo.

Trước thực trạng đó, Cục Thuế đã tổ chức hội thảo từ ngày 17/9 đến ngày 19/9/2025 nhằm rà soát và tái cấu trúc toàn bộ quy trình quản lý thuế. Mục tiêu là thiết kế lại quy trình theo hướng tinh gọn, đồng bộ, loại bỏ những thủ tục không cần thiết, rút ngắn thời gian xử lý nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc quản lý rủi ro và tuân thủ. Đây không đơn thuần là việc chỉnh sửa tài liệu hướng dẫn, mà là quá trình tái cấu trúc toàn diện để quy trình trở thành công cụ vận hành hữu hiệu.

Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh: Việc tái cấu trúc quy trình là yêu cầu tất yếu để hình thành một hệ thống quản lý thuế hiện đại, linh hoạt, phù hợp với yêu cầu cải cách và hội nhập. Điều này không chỉ tạo thuận lợi cho người nộp thuế mà còn nâng cao năng lực quản lý của cơ quan thuế trong giai đoạn mới.

Theo lãnh đạo Cục Thuế, việc rà soát được tập trung vào ba khía cạnh chính. Thứ nhất, bảo đảm tính hợp lý và đồng bộ của quy trình, tránh trùng lặp, bảo đảm liên thông từ trung ương đến địa phương. Thứ hai, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và dữ liệu lớn để không chỉ tự động hóa thao tác mà còn hỗ trợ phân tích, dự báo rủi ro. Thứ ba, chú trọng đến tính khả thi, phù hợp với nguồn lực, nhân sự, hạ tầng và cơ chế phối hợp giữa các cấp.

Những định hướng này được kỳ vọng sẽ giúp hệ thống thuế vận hành thông suốt, minh bạch, tạo dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, đồng thời nâng cao niềm tin của người dân và doanh nghiệp.

Đại biểu tham gia Hội thảo rà soát, hoàn thiện nội dung tái cấu trúc quy trình quản lý thuế. Ảnh: Cục Thuế cung cấp

Công nghệ số và dữ liệu lớn – nền tảng cho quản lý thuế hiện đại

Một trong những trụ cột quan trọng của tái cấu trúc quy trình quản lý thuế là ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số. Trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh chóng, việc quản lý thuế truyền thống khó có thể đáp ứng yêu cầu mới. Chính vì vậy, ngành thuế đã xác định dữ liệu lớn và chuyển đổi số là nền tảng để nâng cao hiệu quả quản lý.

Hội thảo đã tập trung thảo luận nhiều nội dung liên quan đến khung quy trình quản lý thuế theo đối tượng, quản lý rủi ro và tuân thủ, kết nối và chia sẻ dữ liệu tổng thể. Theo đó, hệ thống công nghệ thông tin mới sẽ không chỉ tự động hóa các quy trình cơ bản như đăng ký, kê khai, nộp thuế hay hoàn thuế, mà còn hỗ trợ phân tích dữ liệu, phát hiện dấu hiệu rủi ro, từ đó giúp cơ quan thuế có giải pháp quản lý kịp thời và phù hợp.

Việc khai thác dữ liệu lớn còn mang lại lợi ích thiết thực cho người nộp thuế. Các thủ tục hành chính được số hóa sẽ giúp doanh nghiệp và cá nhân thực hiện nghĩa vụ thuế nhanh chóng, chính xác, giảm thiểu thời gian và chi phí tuân thủ. Bên cạnh đó, cơ quan thuế cũng có thể cung cấp dịch vụ công trực tuyến chất lượng cao, tạo sự minh bạch và tin cậy trong mối quan hệ với người nộp thuế.

Các chuyên gia nhận định, tái cấu trúc quy trình quản lý thuế theo hướng số hóa và dựa trên dữ liệu lớn sẽ là bước ngoặt để ngành Thuế tiệm cận với chuẩn mực quốc tế. Không chỉ góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy sự tuân thủ tự nguyện, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho quản lý tài chính công trong thời đại số.

Hướng tới hệ thống thuế minh bạch, hiện đại

Nhìn tổng thể, quá trình tái cấu trúc quy trình quản lý thuế là bước đi cần thiết trong lộ trình cải cách toàn diện. Với định hướng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, nâng cao tính minh bạch, loại bỏ những thủ tục rườm rà, ngành thuế đang tạo dựng nền tảng cho một hệ thống quản lý tiên tiến, phù hợp với xu thế phát triển toàn cầu.

Hầu hết ý kiến tại hội thảo đều thống nhất rằng, mục tiêu không chỉ là giảm bớt thủ tục hành chính, mà quan trọng hơn là thiết lập cơ chế quản lý thân thiện, minh bạch và hiệu quả. Khi quy trình được tái cấu trúc, cả người nộp thuế lẫn cơ quan quản lý sẽ được hưởng lợi. Người nộp thuế có thể thực hiện nghĩa vụ nhanh chóng, thuận tiện, còn cơ quan quản lý có công cụ hữu hiệu để giám sát và điều hành.

Trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển, việc hiện đại hóa quản lý thuế là yêu cầu tất yếu. Với quyết tâm cải cách mạnh mẽ và sự đồng thuận từ các cấp, các ngành, quá trình tái cấu trúc quy trình quản lý thuế chắc chắn sẽ trở thành động lực thúc đẩy hệ thống tài chính công minh bạch, bền vững, đồng hành cùng sự phát triển của đất nước.

MINH ANH