Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt: Phải đảm bảo 4 mục tiêu cốt lõi
Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt cần dựa trên 4 trụ cột: Bảo vệ sức khỏe cộng đồng, không gây xáo trộn cho sản xuất - kinh doanh, hỗ trợ điều hành kinh tế - xã hội và phù hợp mục tiêu tăng trưởng.
Ông Lê Quang Tùng - Tổng Thư ký Quốc hội vừa ban hành Thông báo số 5034, thông tin kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) sau Phiên họp thứ 43 ngày 10/3 về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Theo đó, UBTVQH cơ bản đồng thuận với báo cáo của Thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính về các phương án điều chỉnh Luật. Tuy nhiên, để hoàn thiện dự thảo, nhiều vấn đề kỹ thuật và nội dung vẫn cần tiếp tục rà soát, thống nhất.
UBTVQH nhấn mạnh, với những nội dung còn có ý kiến khác nhau như phạm vi đối tượng chịu thuế (thuốc lá, rượu bia, nước giải khát có đường, xe pick-up, xe hybrid...), mức thuế suất và lộ trình tăng thuế - các cơ quan liên quan cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ để xây dựng phương án hợp lý.
Trong trường hợp không thể đạt đồng thuận giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo, yêu cầu đặt ra là phải làm rõ từng phương án theo các tiêu chí cụ thể: Thứ nhất là, đảm bảo mục tiêu bảo vệ sức khỏe nhân dân; thứ hai, không gây tổn hại đến hoạt động của doanh nghiệp; thứ ba, hỗ trợ điều hành kinh tế - xã hội ổn định; thứ tư, không làm chệch hướng mục tiêu tăng trưởng năm 2025 và những năm tiếp theo.
Đáng chú ý, UBTVQH không đồng tình với đề xuất trao quyền cho Chính phủ tự điều chỉnh danh mục hàng hóa chịu thuế và không chịu thuế. Việc này, theo UBTVQH, có thể làm giảm tính ổn định, minh bạch của Luật và không phù hợp với các quy định hiện hành về thẩm quyền lập pháp của Quốc hội theo Hiến pháp và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Trong trường hợp Chính phủ vẫn bảo lưu quan điểm, UBTVQH yêu cầu Bộ Tài chính - cơ quan soạn thảo, báo cáo đầy đủ lập trường của UBTVQH để tìm giải pháp xử lý thống nhất, tránh trình Quốc hội nhiều phương án gây phân tán ý kiến.
UBTVQH giao Thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật và báo cáo giải trình, đảm bảo chất lượng và tiến độ trình Quốc hội. Việc xây dựng và sửa đổi luật lần này được yêu cầu phải theo tinh thần đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác lập pháp.
Chính phủ được đề nghị gửi ý kiến chính thức bằng văn bản về toàn bộ nội dung dự thảo trước ngày 25/3/2025, để các cơ quan của Quốc hội có thời gian tổng hợp, hoàn chỉnh tài liệu trước khi trình ra kỳ họp.
Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong hệ thống pháp luật thuế của Việt Nam, vừa là công cụ điều tiết tiêu dùng, vừa góp phần đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Bằng cách áp thuế cao đối với các mặt hàng như rượu, bia, thuốc lá, nước giải khát có đường, ô tô dung tích lớn… Luật hướng tới việc hạn chế sử dụng những sản phẩm có thể gây hại cho sức khỏe cộng đồng và môi trường sống. Đồng thời, đây cũng là một biện pháp điều tiết thu nhập, khuyến khích tiêu dùng lành mạnh, phù hợp với định hướng phát triển bền vững.
Ngoài ra, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt còn tạo điều kiện để Nhà nước kiểm soát tốt hơn thị trường, chống thất thu thuế, và nâng cao hiệu quả quản lý sản xuất, kinh doanh đối với các ngành hàng nhạy cảm.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và thay đổi thói quen tiêu dùng, việc ban hành, sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt càng có ý nghĩa chiến lược, đảm bảo tính ổn định, minh bạch và hiệu quả của chính sách tài khóa quốc gia.
